Anayasa Mahkemesi (AYM), Rusya’da Çeçen olduğu için baskı gördüğü gerekçesiyle Türkiye’den hudut dışı kararına itiraz eden S.B.’nin, isimli yardımdan yararlanma talebinin isimli yardım kaideleri değerlendirilmeden incelememesi nedeniyle hak ihlaline uğradığına karar verdi.
Kararda, iade durumunda müracaatçının makûs muameleye kalma riski olan yabancı ülke vatandaşları için tesirli bir itiraz imkanı sağlanması gerektiği belirtildi.
YARGILAMA SARFİYATI ÖDENMEYİNCE MÜRACAAT YAPILMAMIŞ SAYILDI
Rusya’da baskı gördüğü gerekçesiyle 2013 yılında yasal yollardan Türkiye’ye gelen Çeçen asıllı Rus vatandaşı S.B., 2015’te ikamet müsaadesi başvurusu için İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne gitti. Burada gözaltına alınan S.B. hakkında 14 Ocak 2015 günü hudut dışı kararı verildi.
Kararın iptali için 13 Şubat 2015’te İstanbul 1’inci Yönetim Mahkemesi’nde dava açan S.B., Rusya’da dini inancı ve siyasi kanıları nedeniyle baskı gördüğünü söyledi.
Mahkeme, Türkiye ve Rusya ortasında ikili yardım muahedesi olmadığı gerekçesiyle S.B.’nin isimli yardım talebini reddetti. S.B.’nin bu karara itirazı, İstanbul 2’nci Yönetim Mahkemesi tarafından reddedildi. Mahkeme harç ve yargılama masraflarının de 30 gün içinde ödenmesine karar verdi.
Sarfiyatlar yatırılmadığı için 2 Haziran 2015 günü davanın açılmamış sayılmasına hükmedildi. Bunun üzerine S.B., Danıştay’a temyiz başvurusu yaptı.
MADDİ DURUM NEDENİYLE ÖDENEKTEN YARARLANMA TALEBİ REDDEDİLDİ
Danıştay, isimli yardım şartları gerçekleşmediği gerekçesiyle S.B. başvurusunu reddetti ve masrafların 15 gün içinde ödenmesini kararlaştırdı. Ödeme yapılmayınca 26 Ocak 2016’da evrak temyiz edilmemiş sayıldı.
S.B. karar düzeltme müracaatında ise Danıştay, isimli yardım başvurusunu reddetti ve harçların tamamlanmasını istedi. S.B. maddi durumu nedeniyle harçları ödeyemeyeceğini belirtti ve isimli yardım ödeneğinden faydalanmak istedi. Bu talep de 8 Aralık 2016’da reddedildi.
Kararın 8 Mart 2017’de bildirim edilmesinin akabinde S.B., 8 Nisan 2017’de Anayasa Mahkemesi’ne kişisel müracaatta bulundu.
‘SINIR DIŞI EDİLİRSEM ÖMRÜM TEHLİKEYE GİRECEK’
Anayasa Mahkemesi’nin 2 Aralık 2020’de verdiği karar, bugün Resmi Gazete’de yayımlandı.
S.B., Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı müracaatta, Rusya’ya hudut dışı edilmesi halinde etnik kökeni nedeniyle ömür hakkının tehlikeye gireceğini, azap ve makus muameleye maruz kalacağını belirtti.
İsimli yardım müracaatları reddedildiği için hudut dışı kararıyla ilgili davanın temeline ait bir kıymetlendirme yapılmadığını tabir eden S.B.; hayat hakkı, azap ve eziyet yasağı, adil yargılanma ve tesirli müracaat hakkının ihlal edildiğini savundu.
‘KÖTÜ MUAMELEDEN KORUNANCAK ŞAHISLAR İÇİN TESİRLİ İTİRAZ YOL OLMALI’
Başvuruyu kıymetlendiren Anayasa Mahkemesi, makus muamele yasağına karşı müdafaa yükümlülüğü gereği hudut dışı edilmesine karar verilen bireyler hakkında, bu karara tesirli bir itiraz imkanı sağlanması gerektiğini belirtti.
S.B.’nin kendisi üzere Rusya’dan Türkiye’ye sığınan Çeçenlerin isimli yardımdan faydalandığına dair itirazının yönetim mahkemeleri ve Danıştay tarafından hiç kıymetlendirme yapmadığına dikkat çekilen kararda, şu tabirler yer verildi:
“Beyan ettiği koşullar çerçevesinde ihlal argümanlarını kanıtlamak konusunda devlete nazaran dezavantajlı konumda olan yabancı asıllı müracaatçının maddi olgulara dayalı argümanlarının araştırma yapılmaksızın davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi ve böylelikle savların aslı hakkında bir inceleme yapılmaması nedeniyle somut olayda müracaatçıya, makûs muamele yasağının ihlal edildiğine ait şikayetler tarafından tesirli bir müracaat imkanının sağlandığının söylenebilmesi mümkün değildir.”
YARGILAMA BİTENE KADAR HUDUT DIŞI EDİLMEYECEK
S.B.’nin kamuya açık evraklarda kimliğinin bilinmeyen tutulması talebini kabul eden Anayasa Mahkemesi, Anayasa’nın makûs muamele yasağıyla ilişkili olarak tesirli müracaat hakkının ihlal edildiğine hükmetti.
Yine yapılacak yargılama sona erene kadar S.B.’nin hudut dışı edilmemesine karar verilirken, S.B.’nin tazminat talebi ise reddedildi.
Ayrıyeten oybirliğiyle alınan kararın İstanbul 1’inci Yönetim Mahkemesi’ne, İçişleri Bakanlığı Göç Yönetimi Genel Müdürlüğü ve Adalet Bakanlığı’na gönderilmesi kararlaştırıldı. (HABER MERKEZİ)
Gazete Duvar
