Cihan Başakçıoğlu
İZMİR – Brezilya Donanması’na ilişkin, içerisinde 600 ton asbest barındırdığı sav edilen ‘NAe São Paulo’ uçak gemisinin Aliağa’da söküleceğinin ortaya çıkması ile başlayan “katil toz” asbest tartışmaları, sarsıntıda ziyan gören binaların asbest paklığı yapılmadan süren yıkımları ile İzmir gündemindeki yerini koruyor. Asbest konusunda denetimsiz bina yıkımları birçok etraf aktivistinin yansısına neden olurken, Asbest Söküm Uzmanları Derneği de (ASUD) ihtarlarda bulunmuştu.
ASUD’un asbest tehlikesi ile ilgili yetkililere yaptığı davet karşılıksız kalırken, dernek bir açıklamada daha bulunarak bu kere yurttaşlara davette bulundu.
Dernek İdare Heyeti Lideri Mehmet Ensari imzası ile yapılan açıklamada, “Vatandaşlarımıza ihtarımızdır kendinizi koruyun!” denildi.
‘NEDEN OLDUĞU UYGUN HUYLU HASTALIKLAR SÜRÜNDÜREREK ÖLDÜRÜR’
Asbest liflerinin mikrometre ve hatta nanometreye kadar küçülebilen gözümüzün göremeyeceği küçüklükte lifsi iğnemsi birinci derece kanserojen tozlar olduğu belirtilen açıklamada, bin 200 °C üzerinde yakılmadığı sürece yok edilemeyeceği tabir edildi. Hafif ve lifsi yapısı nedeniyle havada askıda kalabildiğinin ve rüzgarlanmayla birlikte etrafa, hatta kilometrelerce uzaklıktaki bölgelere çok kolay yayılabildiğinin altı çizilen açıklamada, tozumaya başlayan asbestten tek korunma yolunun uzak durmak ve solumamak olduğu vurgulandı. Asbestin fizikî yapısı nedeniyle aşısının mümkün olmadığı ve bağışıklık hücrelerinin asbesti yenemediği belirtilen açıklamada, “İyi huylu hastalıkları süründürerek, makus huylu hastalıkları acı çektirerek vefata götürür” denildi.
‘KENDİLERİNİ SORUMLU TUTMUYORLAR’
Kentsel dönüşümden yahut zelzeleden ötürü hasarlı yapılardan kaynaklı yıkımlarda Türkiye’nin asbestle imtihanının başarısız olduğu kaydedilen açıklamada, “Bu nedenle kendimizi koruyarak asbest maruziyetimizi en aza indirmeliyiz” denildi. Yetkililerin yurttaşların asbest solumasını adeta seyrettiği belirtilen açıklamada, şu sözlere yer verildi:
“Üzülerek söylemek gerekirse başta yetkili bakanlıklar ve belediyeler sizin asbest solumanızı seyrediyorlar, tüm işbirliği davetimize karşın bugüne kadar yalnızca Mersin/Yenişehir belediyesi dışında olumlu yanıt alamadık. Bakanlıklar Mevzuattan ötürü kendilerini sorumlu tutmuyorlar, ve tüm tüzel sorumluluğu yıkım ruhsatı düzenleyen belediyelere veriyorlar. Belediyeler ise ne bunun şuurunda,ne kâfi bilgiye sahip ve ne de müteahhitlerin asbest raporu ile sıkılmasını istememektedir.”
ASBESTTEN KORUNMAK İÇİN YURTTAŞLARA YEDİ TEKLİF…
Birçok yıkımda asbest envanter raporunun, yıkımı hurda karşılığı yapacak firmalardan istenmekle çok büyük yanılgı yapıldığı vurgulanan açıklamada, asbest raporu uydurma olan yapıların yıkımından kaynaklı ortama yayılan asbest tozlarının önlenmesi için gerekli “toz bastırma” ve “toz perdeleme” sistemlerinin ise kullanılmadığı kaydedildi. Bu nedenle dünyada eşi gibisi görülmeyecek kitlesel asbest maruziyeti ortaya çıktığı tabir edilen açıklamada, “Kaldı ki yıkımlar yalnızca asbest tozlarını değil Civa, Kurşun, Pcb, Pbb, kadmiyum,Cr6,küf mantarı ve silika tozları üzere tehlikeli atık partiküllerinin ortama salınması demekti” diye belirtildi.
Dernek son olarak yurttaşların kendilerini katil toz asbestten müdafaası için şu ihtarlarda bulundu;
*Öncelikle bölgeden uzaklaşalım, yıkım mühletince imkanımız varsa diğer semtlerde kalalım.
* Şayet bu türlü bir imkanımız yoksa yıkımların yakınına gidip izlemeyelim.
* Mümkün mertebe dışarı çıkmayalım.
*Evimizin pencerelerini açmayalım.
*Tek kullanımlık FFP3 toz maskesi kullanalım.
*Evimizdeki temiz insanlara sevdiklerimize asbesti taşımayalım. Kıyafetlerimizi Binamıza girmeden çırpalım, meskene girince banyoda çıkaralım, aksi çevirelim ve bir poşete koyalım tozun mesken ortamına yayılmasını önlemiş oluruz. Bundan sonra makinede yıkayalım.
*Yıkım mühletince konutumuza girmiş olan tozları hepa filtreli elektrik süpürge ve ıslak bezle(bezi tekrar kullanmamak gerekir) temizleyebiliriz. Ayrıyeten yıkım gruplarında çalışan emekçi, operatör, teknik eleman vb. çalışanların birer meslek hastası ve kanser adayı olduğunu göz gerisi etmemeliyiz.
Gazete Duvar
