Hiç kimsenin ötekileştirilmediği, bütün insanların farklılıklarıyla birlikte bir ortada yaşayabileceği bir hayat için gayret etmeyi hedefleyen Barış ve Adalet Hareketi (BAHAR) kuruldu. ‘Afedersin podcast’ serisiyle büyük ilgi gören platform, toplumda ötekileştirilmiş herkese konuşma fırsatı veriyor. Ortaya da ülkemizdeki acı gerçeklikler ortaya çıkıyor. Bir Ermeni, “Ya sen nasıl Türkiyeli olabilirsin, Ermenistan var ya…’ sorularıyla karşılaştığını söylüyor. Hareketin kurucularından Çağlar Karakış, “Birlikte yaşadığımız insanları tanımıyoruz” diyerek ötekileştirmenin altında yatan nedenleri de açıklıyor.
Karakış’la, Barış ve Adalet Hareketi’nin kuruluş nedenini, görüştükleri bireylerle anlatılan meseleleri ve daha birçok şey konuştuk…
‘BARIŞTAN DAHA BÜTÜNCÜL BİR MANA ÇIKARIYORUZ’
Barış ve Adalet Hareketi’nin kuruluş emeli nedir?
Barış ve Adalet Hareketi birbirinden farklı insanların bir ortaya gelerek Barış ve Adalet fikriyatı etrafında örgütlendiği bir yapı. Bizlerin Barış ve Adalet Hareketini (BAHAR) kurmaktaki temel derdi adalete olan muhtaçlık, barışa olan gereksinimdir. Barıştan da kastettiğimiz yalnızca ülkeler ortasındaki, savaşan, çatışan kümeler ortasındaki barış değil, kişinin kendisi ile barışması, etrafı ile etrafı ile barışması daha sonrasında tabiat ile barışması. Yani barıştan daha bütüncül bir mana çıkarıyoruz. Yani o barışmanın kendisi bizim Barış ve Adalet Hareketi olarak ortaya koyduğumuz temel nokta, farklılıklarımız ile bir ortada, birlikte farkındalık yaratmak bizim temel düsturumuz.
Çağlar Karakış.
Barış ve Adalet Hareketi’nin üyeleri ortasında kimler var?
Barış ve Adalet Hareketini (BAHAR) kurarken bilhassa farklı beşerler, farklı inanışlardan, farklı kültürlerden, farklı iş etraflarından, öğrencilerden, gençler ve yetişkinler olarak kurduk. Temel manada farklılıkların bir ortada hayatı, toplumsal barış için gayret etmek isteyen herkes bizimle bir arada yürüyebilir. Ben toplumsal barış ile ilgili bir şey yapmak istiyorum bu ülkede, farklı beşerler var ve birlikte kardeşçe yaşayabiliriz, ‘Ben de bunun için gayret etmek istiyorum’ diyen kim varsa; onları da Barış ve Adalet Hareketi’ne (BAHAR) davet ediyoruz, buyursunlar gelsinler birlikte gayret edelim. Bu manada da iştirake her vakit açık bir yapımız var.
‘BİRLİKTE YAŞADIĞIMIZ İNSANLARI GEREĞINCE TANIMIYORUZ’
Neden bu türlü bir oluşuma muhtaçlık duyuldu? Takip ettiğim kadarıyla Museviler, Ermeniler, Kürtler, LGBTİ+’ler… Toplumda ötekileştirilen herkesle görüşmeler gerçekleştirip sıkıntılarını dinliyorsunuz…
En son çalışmamız; ‘Affedersin Podcast’ serisiydi. Ne yazık ki yüzyıllardır birlikte yaşadığımız farklı insanları yeteri kadar tanımıyoruz. Biz de dedik ki: Bu beşerler kim? Bu insanları tanıyalım. u insanları diğerlerinden dinlemeyelim kendilerini anlatsınlar. Türkiye’de bir Yahudi olmak? Ermeni olmak? ‘Ben Türk kimlikli biriyim, Sünni kimlikli biriyim, benim de Ermeni arkadaşlarım var, benim de Yahudi arkadaşlarım var’ telaffuzundan çıkartarak konuştuk. Sorduk dedik ki: “Sence Yahudi olmak Türkiye’de ne tabir ediyor?” Biz de dört dörtlük beşerler değiliz, ne yazık ki Türkiye’de yaşayıp muhakkak kümelere karşı ön yargı pek çok beşerde olabilen bir şey, bizlerde de olabilen bir şey. Buradaki temel derdimiz temas etmemek, o insanları dinlememek, onlar ile vakit geçirmemek, bu ülkeyi paylaşıyoruz, birlikte yaşıyoruz, doğayı, çevreyi paylaşıyoruz. Ermeni olmak ile ilgili konuştuğumuzda Tamar şöyle dedi: “Türkiye’de Ermeniler var, Ermenice konuşuyorlar ancak siz bu Ermeniceyi hiç duymadınız. Neden duymadınız? Bunu insanların sorgulaması lazım zira bu beşerler bizim komşularımız. Alevilik ile ilgili makbul aleviliği yani; “Şöyle olursan daha sevilen bir Alevi’ye dönüşürsün” üzere kavramlar. Bunlar zahmetli şeyler. Biz yalnızca ‘Benim de arkadaşım var, benim de etrafımda var’ demekle kâfi olmadığını düşünüyoruz. Birbirimizi anlayacağız, birbirimize saygılı olacağız. Birbirimizin varlığını, bir diğerinin varlığını tehdit olarak görmeyeceğiz. Biz de onlara tehdit olmayacağız. Barış içerisinde o kadar hoş yaşayabiliriz ki… Podcastlerde şunu gördük; her kümenin içerisinde, Füsun Üstel Hocayı da anmak lazım bir makbul vatandaşlık yani o kümenin içerisinden “Şöyle olursan daha makbul, bu türlü olursan daha makbul.” anlayışı var. Romanları konuştuk. Romanların yaşadıkları ayrımcılığı ve bunları yaşarken aslında nasıl bir hissiyat duyduğunu konuştuk.
‘TÜRKİYELİ BİR ERMENİ… NASIL OLUR? SEN ERMENİSİN!’
Sizin izlenimleriniz nedir, Türkiye’de ötekileştirmenin geldiği boyutu nasıl görüyorsunuz?
Ben birçok insanın yapılan bu ayrımcılık, nefret telaffuzların karşı tarafın ne kadar incittiğini ve hali hazırda da insanların ne kadar güç duruma bıraktığını, bunu bilmediklerini iyi niyetli olarak düşünüyorum. Bu insanları kırıyor korkutuyor, “Ben dışarı çıkıyorum fakat bu bireyler bana sanki ziyan verir mi?” algısı yaratıyor. Bunun olmaması lazım, 2020 yılında Türkiye’de dünyada olmaması gereken şeyler. Biz yalnızca bir ayna tutuyoruz. Burada yaptığımız sıfırdan bir şey keşfetmek değil. İnsanların bilhassa bu podcastleri de Ermeniler, Ermenileri tanısın diye yapmadık. Ermeni Podcast’in de Tamar şunu demişti: “Soruyorlar nerelisin diye?” zira başında şu anki Ermenistan hudutları içerisinde bir yerliyim üzere düşünüyor ancak ben ona diyorum ki: “Yozgatlıyım, Malatyalıyım.” şaşırıp kalıyor. Nasıl yani; bir Ermeni Ermenistan sonu içerisinde bir yer de değil de nasıl Yozgatlı, Nasıl Malatyalı olabilir. Bunlar daima birbirimizi tanımadığımız, bilmediğimiz için. Türkiye Cumhuriyeti’nde insanların birbirini tanıması için bir alan yaratmaya çalıştık. “Affedersin Podcast” serisi devam edecek. Umarım ki iyi bir noktaya ulaşır.
‘HİÇ YAN YANA GELMEYENLER NEFRET LISANI OLUŞTURUYOR’
Toplumumuzda bilhassa son periyotta ‘Ötekileştiriliyoruz’ diyor. Bir aidiyet duygusu eksikliği de net olarak görülüyor. Pekala ötekileştirme özelinde düşündüğümüzde bunun altında yatan nedenler nedir?
Ötekileştirmenin altında yatan en büyük sebebin insanların birbirini tanımaması olduğunu düşünüyorum. Beşerler hiçbir halde yan yana gelmediği, konuşmadığı insanlara karşı içlerinde bir nefret söylemi, bir nefret lisanı oluşturuyorlar. Bu gerçek olamaz, rastgele birisi oburunu tanımadan ondan nefret ediyor olmasının kendisi başlı başına mantıklı bir şey değil.
‘TANI. SEVMEYEBİLİRSİN, KONUŞMAYABİLİRSİN AMA…’
‘Affedersiz Podcast’ seriniz ses getirdi… İnsanlara hangi iletisi veriyorsunuz burada?
Biz burada insanların, ki bu ortada Barış ve Adalet Hareketi (BAHAR) yalnızca ‘Affedersin Podcast’ serisi yapmıyor. Onun haricinde de dönüp öbür diğer konularda… Iktisadın kendisi de barış ile alakalı. Ya da etraf ile ilgili ya da öbür hususlarla ilgili de çalışıyoruz. Pandemi konusunu da tekrar bir evrak olarak işledik. Yeni başladığımız için, “Affedersin Podcast” serisi ses de getiren bir çalışma oldu, ancak öteki öbür çalışmalar var. Burada ötekileştirme ile ilgili temel konumuz şu: Teşhis, sevmeyebilirsin, hoşlanmayabilirsin ancak “Ya ben onu sevmiyorum.” diye hakaret edemezsin dışlayamazsın, hürmet duymak zorundasın. O yüzden de bu mevzuların üzerinde duruyoruz, bu ötekileştirme ile ilgili olan konuda politikler çok hoyrat davranıyorlar ; hakikat değil 3 oy daha alabilirsin, 5 oy daha alabilirsin lakin içerde insanların milliyetçilik manasında telaffuzunu büyüttükçe, “Burada daha fazla oy potansiyeli var, buradan ben oy çekerim.” dedikçe ne yazık ki insanların birbirine karşı daha düşmanlaşmasına, insanların birbirine müsamaha göstermemesine sebep oluyorlar. Vallahi değmez buna. Bunların olmaması için bize düşen en kıymetli şey; elbetteki herkesin inancıyla ırkıyla bir başkası öteki inanışta olur lakin en nihayetinde birlikte yaşıyoruz. Aslında daha geniş bir alanda dünyada birlikte yaşıyoruz. Bir virüs belası var hepimiz etkileniyoruz. Daha fazla dayanışma içinde olmamız gerekiyor. Birlikte yaşamaya da devam edeceğiz lakin bunun için birbirimizi anlamaya, temel insan hakları çerçevesinde ötekimizin hakkına hürmet duymaya gereksinimimiz var. Buradaki temel konumuz bu olması gerekir.
‘TEMEL KAYGIMIZ…’
Bundan sonra ne yapacaksınız maksadınız ne?
Bundan sonrası ile ilgili bir şeyler söylemek lazım. Biz Barış ve Adalet Hareketi olarak rastgele bir siyasi parti ile çalışmıyoruz lakin değerli bir özelliğimiz bütün siyasi partiler ile konuşabiliyoruz. Bütün siyasi partiler rastgele bir şey sorduklarında bilgimiz birikimimiz çerçevesinde karşılık veriyoruz, onlarla konuşuyoruz. Bu iktidar ya da muhalefet farketmez. O noktada da mümkün olabildiğince daha ortada durmaya çalışıyoruz, ortada durmak bu devir içerisinde tahminen de en güç olan işlerden bir tanesi. Ne yazık ki ortada durduğunuz vakit, herkesten tenkitler alıyorsunuz. Olsun. Bizim buradaki en temel korkumuz insanların birbirleriyle farklı niyette olsalar bile konuşabilecekleri, emeğin öncelendiği, farklılıkların bir ortada yaşadığı, bir coğrafya tahayyül ediyoruz ve bu alanda da gayret ediyoruz. Çalışmalarımızı bu minvalde sürdürüyoruz.
Bize katkı sunmak isteyen, bizimle birlikte yol yürümek isteyen, herkesin de iştirakini bekliyoruz. Farklı fikirleri ile buyursun gelsinler. Yani biz bir siyasi parti değiliz, çok kalabalık olmak ile ilgili bir telaşımız yok lakin farklı fikirler, farklı kanılar ne kadar bizim içimizde yer alırsa, biz “Bir de bu açıdan bakabiliriz aslında konuya” deyip bu düzenleme yapabiliriz. Onun haricinde çok heyecanlıyız. Bir liderimiz yok daha şimdi muhtaçlık duymadık kararlarımızı bir ortada alıyoruz. Yaptığımız, son yaptığımız çalışmalar prestiji ile de mevzunun ses getirmesinden de memnunuz. Gelecek açısından da Türkiye’den nitekim umutluyuz. Zira biz kendimiz farklı beşerler bir ortada Barış ve Adalet Hareketi’nde çok hoş işler yapabiliyorken, inanıyorum ki daha sonrasında diğer başka beşerler, Türkiye’nin genelinde birbirimizi tanımaya, birbirimize temas etmeye devam ettikçe daha hoş işler göreceğiz. Barış ve Adalet Hareketi (BAHAR) bu manada yoluna devam edecek, mümkün olabildikçe güçlü bir formda tarafsız bir halde yoluna devam edecek.
Gazete Duvar