Dünyayı tesiri altına alan yeni tip korona virüsü, hudut sistemine de ziyan veriyor. Salgının birinci devirlerinde baş ağrısı, tat ve koku kaybı semptomları üzerinden tartışılan bu tesirlere, vakit içerisinde baş dönmesi, dikkat dağınıklığı, şuur bulanıklığı üzere yeni belirtiler de eklendi.
Nörolojik yakınmalar kimi bireylerde hastalık sırasında kimilerindeyse iyileştikten sonra ortaya çıkıyor. Uzmanlar, nörolojik belirtilerin hastalığı ağır geçirenlerde daha sık görüldüğünü ve şimdiye kadar yapılan araştırmalara nazaran bu tesirlerin büyük bir kısmının süreksiz olduğunu belirtiyor.
Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Nöroloji Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Burcu Örmeci, teneffüsün yolu virüslerinin hudut sistemine tesir etmesinin yeni bir durum olmadığını belirtiyor. Gazete Duvar’a konuşan Örmeci, “Grip, kızamık ve nezle virüslerinin hepsi, beyni yahut merkezi hudut sistemini enfekte edebilir ve nörolojik hastalığa neden olabilir. Covid-19 da bilinen bir zatürre virüsü olan korona virüsünün yeni bir mutant şeklidir” diyor.
Covid-19 geçiren her üç şahıstan birinde nörolojik belirtilerin ortaya çıktığını söyleyen Doç. Dr. Örmeci, nörolojik tesirlerin erkeklere oranla bayanlarda daha sık görüldüğüne dikkat çekiyor.
‘SİNİR SİSTEMİNİ DİREKT İSTİLA EDEBİLİR’
Doç. Dr. Burcu ÖrmeciPekala korona virüsü, hudut sistemimizi nasıl ele geçiriyor ve nörolojik tesirler nasıl bir tahribatın sonucu olarak ortaya çıkıyor? Doç. Dr. Burcu Örmeci, bu soruyu şöyle yanıtlıyor: “Virüs, hudut sistemini direkt istila edebilir ya da virüsün neden olduğu yangısal hadiseler, nörolojik sistemlerde ikincil hasara neden olabilir. Bilhassa teneffüs ve kalp sistemleri üzerindeki tesirler, kanın oksijenlenmesini bozar ve bu durum beyinde oksijensiz kalmaya bağlı tesirlere neden olabilir. Bunların yanı sıra, virüsle çaba sırasında kullanılan ilaçlar da hudut sistemini etkileyerek nörolojik belirti ve bulgulara neden olabilir.”
‘KAFAMIN İÇİNE KURŞUN DÖKMÜŞLER GİBİYDİ’
İstanbul’da yaşayan 51 yaşındaki Yusuf Kuzu, yeni tip korona virüsünün nörolojik tesirlerine maruz kalan şahıslardan biri. Öksürük şikayetiyle sıhhat kuruluşuna başvuran Kuzu, 28 Mart’ta Covid-19 tanısı almış. Teşhis aldıktan bir mühlet sonra başında çok önemli bir uyuşma başladığını belirtiyor. Ortadan geçen altı ayda şikayetinin sıklığı azalsa da vakit zaman tıpkı sorunu yaşamaya devam ettiğini söz ediyor.
“Bütün kafatasını saran bir ağrı vardı. Zihin işlevlerini engelleyen bir şey değil, lakin bir orta yataktan çok güç kalktım. Güya başımın içine kurşun dökmüşler üzereydi ve göz etrafımda bir ağrı vardı.”
Korona virüsü geçirdikten sonra boyun ve omuz bölgesindeki ağrıların da devam ettiğini söyleyen Yusuf Kuzu, tıpkı vakitte mide yanması da yaşıyor. Virüs yokken rastgele bir sıhhat sorununun olmadığını lisana getirerek “Virüs ortaya çıktı, virüsle birlikte öteki problemler da ortaya çıktı. Hasebiyle akıl, ikisi ortasında bağ kuruyor” diyor.
Covid sonrası ortaya çıkan sıhhat sorunları için tekraren hastaneye gitmek zorunda kalan Yusuf Kuzu, virüsü geçiren hastalara bütüncül bir tedavi uygulanmadığına dikkat çekiyor. Her bir şikayeti için farklı bir branşa giderek hastalık hikayesini tekrar tekrar anlatmak zorunda kaldığını vurguluyor:
“El yordamıyla sağa sola gidip öyküyü anlatıp tahlil arıyorsunuz. Bütün bunlarla tek tek uğraşmaktansa bir ünitenin, bir merkezin kurulmuş olması gerekiyor.”
‘TIPKI ELEKTRİK KESİNTİSİ GİBİ’
Erzurum’da yaşayan 32 yaşındaki Elanur Rüzgar, Covid-19 test sonucunun olumlu olduğunu 19 Ağustos’ta öğrenmiş. Teşhis konulduktan yaklaşık 10 gün sonra, kısa vadeli bellek kayıpları yaşamaya başlayan Rüzgar, içinde bulunduğu durumun yüksek ateşten kaynaklanıyor olabileceğini düşünmüş. Lakin hastalık müddetince yüksek ateş belirtisi göstermediğini fark edince bunun bir cins nörolojik tesir olabileceğini anlamış:
“Tıpkı bir elektrik kesntisi üzere bir anda kesiliyordu. Fakat o kesilmeler, bir unutkanlık değildi farklı bir şeydi. Bildiğiniz bir temassızlık, bir boşluk üzereydi. Mesela arkadaşımla konuşuyordum, neler yaşadığımdan bahsediyorum bir anda bir kopma oluyordu. Ne anlatacaktım ya da bir şey anlatacak mıydım bilemiyordum. Sonrasında toparlamaya çalışıyordum lakin farklı bir yerden devam ediyordum, güya bir atlama üzere. Konuşmaya devam ederken ‘Ben ne diyorum sanki, buraya nasıl bağladım’ diye düşünüyordum.”
Hastalığın ağır seyrettiği günlerde bu etkiyi daha sık yaşadığını belirten Elanur Rüzgar, tıpkı durumu nadiren de olsa iyileşme sürecinde de yaşamış. Ortadan geçen iki ayın akabinde kısa müddetli bellek kaybının son bulduğunu tabir ediyor.
‘NÖROLOJİK BELİRTİLER COVID-19’U İŞARET EDİYOR OLABİLİR’
Salgın müddetinde virüsün nörolojik tesirlerinin akılda tutulması gerektiğini belirten Doç. Dr. Burcu Örmeci, nörolojik yakınmalarla sıhhat kuruluşlarına başvuran bireylerin korona virüsüne yakalanmış olabileceğine dikkat çekiyor. “Hastalarda nörolojik belirti ve bulguların saptanması, fakat bu durumların farkında olunmasıyla ve araştırılmasıyla mümkün. Mevcut kaidelerde nörolojik belirti ve bulgularının göz gerisi edilmesi olası. Lakin salgın periyodunda, hastalığın yayılmasını önlemek ve tedavi etme talihini kaybetmemek için nörolojik belirtileri olan hastalarda Covid-19 riskinin göz önünde bulundurulması gerekiyor.”
Gazete Duvar