Kandilli ve AFAD, zelzelelerin büyüklüğüne ait sayıları farklı açıklıyor. Jeoloji Mühendisleri Odası (JMO) İdare Heyeti Lideri Hüseyin Alan, bu durumun kurumların sismik kayıt istasyonlarının sarsıntının merkezine uzaklığı ve sismik kayıt ağlarının yaygınlığıyla ilgili olduğunu söylüyor. Alan, çabucak her zelzeleden sonra sayıların revize edildiğini ve birkaç gün sonra kurumların emsal sonuçlara ulaştığını da vurguluyor.
Gazete Duvar’a konuşan JMO İdare Heyeti Lideri Hüseyin Alan, her iki kurumun da tıpkı bilimsel prosedürlere bağlı kalarak Richter ölçeğini kullandığını ve sayılardaki farklılığın bir değer teşkil etmediğini söylüyor:
“Bunun üç nedeni var. Bir tanesi kurumların sismik kayıt alma ağlarının yaygınlığı. Diyelim ki İzmir’de bir zelzele oldu. Sarsıntının merkezine yakın en az üç noktadan sismik kayıt almanız gerekiyor. Ne kadar çok kayıt alırsanız o kadar gerçek kestirim edersiniz.
AFAD ve Kandilli, Türkiye’de sarsıntı ölçümü yapan kıymetli kurumlar. AFAD’ın, Türkiye çapında çok daha geniş bir ağı var. Bu da ekonomik güçle alakalı. Bir üniversite araştırma kurumu olması sebebiyle Kandilli Rasathanesi’nin ağı biraz daha sonlu. Sonuç prestiji ile zelzelenin gerçekleştiği bölgeye yakın yeteri kadar ağınız yoksa yapacağınız tahlillerde yanılgılar olabilir.”
Yapılan ölçümleri etkileyen bir başka etken ise, sismik kayıt istasyonlarının bakım ve denetimleri. Alan, bu durumun ölçüme tesirini şöyle açıklıyor: “Kimi vakit bunlar apartmanların içerisinde, kimi vakit alt katlarda ya da kurumların bahçelerinde olabiliyor. Bakım ve denetimleri, gerçek düzgün yapılmamışsa aldığınız kayıtların niteliği bir ölçü düşebiliyor.”
Zelzelenin büyüklüğünü ölçmek için kullanılan bilgisayar programları da sonucu etkileyebiliyor. Alan, tüm programlarda bir kusur hissesi bulunduğunu ve bu sebeple sayılarda küçük çaplı değişikliklerin olabileceğini söz ediyor.
‘KISA BİR MÜHLET İÇİNDE REVİZE EDİLEBİLİR’
Öte yandan, zelzelenin büyüklüğüne dair farklı sayılar açıklayan kurumların kısa bir müddet içerisinde bilgilerini revize ederek birbirine çok yakın sonuçlarda ortaklaşacağını vurgulayan Alan, “Değerler, vakitle birbirine yaklaşır. Kurumlardan, birkaç gün sonra muhtemelen birilerine yakın kıymetler de gelecektir. Bunun bir ehemmiyeti yok, bu durum dünyada da bu türlü. Maalesef sayılar ortasındaki bu farklılıklar, sonuçları değiştirmiyor. Zelzelenin tesirini azaltmıyor ya da çoğaltmıyor” diye konuşuyor.
Gazete Duvar
