ANKARA – Türkiye siyaseti, 2021 yılında da erken seçim tartışmalarına sahne olurken uzmanlar yüzde 50+1’in belirleyici olduğu yeni sistemde Z jenerasyonunun (1996 yılı sonrası doğanlar) oy tercihlerinin siyasal tabloyu belirleyebileceği görüşünde. Araştırma şirketleri ise Türkiye nüfusunun dörtte birini oluşturan Z jenerasyonu seçmen kümesine ait söz özgürlüğü başta olmak üzere insan hakları, tabiat ve etraf hususlarına hassas olduklarını ortaya koyuyor. “Z neslinin kendilerini tabir etmek, yine tanımlamak ve şekillendirmek” istediğini belirten Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA) Eğitim Siyasetleri Lideri Prof. Dr. Mustafa Ergen, Z jenerasyonunun gelecek birkaç yılda tabir özgürlüğünü ısrarla talep edeceğini ve bunun için siyasette faal rol almaya uğraş göstereceğini tabir ediyor. Bu kapsamda da DEVA Partisi’ni tercih edeceklerini savunan Ergen, DEVA Partisi’ni siyasetin Z nesli olarak nitelendiriyor. DEVA Partisi Genel Lideri Ali Babacan ile birebir üniversiteden mezun olan Ergen ile siyasete giriş kararını, Türkiye’nin eğitim siyasetini ve Z neslinin siyasetteki rolünü konuştuk.
DEVA Partisi Genel Lideri Ali Babacan ile tıpkı üniversiteden, tıpkı not ortalaması (4.00) ile mezunsunuz. Hoş bir tesadüf. Yollarınız nasıl kesişti?
Genel Liderimiz Ali Beyefendi 2002 yılında siyaset sahnesine çıktığında muvaffakiyetleri ve duruşu ile bende çok olumlu izlenimler bırakmıştı. Bunda elbette okuldaş olmamızın da tesiri vardır. Son yıllarda dünyanın teknoloji temelli iktisat ile süratle dönüşüme girmesi bütün ülkeleri bu sürate yetişme ve kendini pozisyonlandırma yarışına soktu. Bu vakte kadar oluşturulmuş temel enstrümanların bu dalga karşısında yetersiz kaldığını bizler de ekonomik krizin getirdiği siyasi süreç ile son yıllarda görmeye başladık. Sayın Ali Babacan siyasi parti kurmaya karar verdiğinde kendisiyle tanıştık ve DEVA Partisi Kurucular Konseyi Üyesi olmam için yaptığı daveti memnunlukla kabul ettim. Yollarımızın bu sürece bir karşılık arayışı çerçevesinde kesiştiğini söyleyebilirim.
‘TÜRKİYE’NİN TEMEL BİR SİSTEMSİZLİK VE LİYAKAT SORUNU VAR’
Başarılı bir mesleğiniz ve özgeçmişiniz var. Siyasete girmeye nasıl karar verdiniz ve neden DEVA Partisi?
Üniversite mezuniyeti sonrası doktora çalışmaları için yurt dışında yaşamaya başladım. Ardından kurucusu olduğum bir start up (girişimcilik) tecrübem oldu. Onun tamamlanmasına yakın bir periyotta, on yıllık yurt dışı tecrübesinden sonra 2010 yılında yurda dönmeye karar verdim. Türkiye’ye döndükten sonra akademide, özel kesimde, girişimcilik dünyasında çalışmalarım oldu. Vakit içinde müşahedelerim ve ülkenin gidişatı beni daha iyisinin yapılması istikametinde bir arayışa itti. Ülkemin temel bir sistemsizlik ve liyakat sorunu etrafında negatif döngüye girmeye başladığını gözlemlemeye başladım. Verdiğimiz uğraşın muvaffakiyete ulaşması ya değişmeyen yahut değiştirilmek istenmeyen sistemsizlikle karşılaşıyor ya da liyakatsizlik ile yavaşlıyordu.
‘DEVA’YI KENDİM VE ÜLKEMİZ İÇİN BİR START UP ÜZERE GÖRÜYORUM’
Siyasete da uzak bir isim değilsiniz aslında…
Evet, siyasete uzak değildim, aileden ilgilenenler olmuştu ve ben de daima, dışarıdan da olsa, ilgili bir takipçi olmuştum. Yurda döndüğümde de siyaset, ülkeme katkı verebileceğim seçenekler ortasındaydı. Tam da bu sırada Ali Babacan liderliğinde DEVA Partisi’ni kurduk ve ben de böylelikle faal siyasete girmiş oldum. DEVA’yı kendim ve ülkemiz için bir startup üzere görüyorum. Ehil kurucularımız ve süratle büyüyen dinamik teşkilatımız ile daima birlikte tahminen kişisel manada yüksek riskler aldık lakin uğraşlarımızın ülkemiz için yüksek getiri getireceğini düşünüyorum.
‘EĞİTİMİ İKTİSADIN DİNAMOSU OLARAK GÖRÜYORUZ’
Partinizin Başkanlık Heyetinde Eğitim Siyasetleri Başkanlığı misyonunu üstlendiniz. Bu alanda yapmak istediğiniz öncelikli projeler var mı? Uzun vadede nasıl bir siyaset yürüteceksiniz?
Teknolojinin, bağlantının ve finansmanın geniş kitlelerce ulaşılır olması dünyayı yeni bir toplumsal, ekonomik ve kültürel değişime zorluyor. Bu sürece bizi hazırlayacak en temel kurumun eğitim sistemi olduğunu düşünüyoruz. Bugün bütün ülkeler, yeni jenerasyon üniversiteyi, yeni jenerasyon örgün eğitimi tartışıyor. Ülkelerin bu sürece hazırlanması maalesef temel yerleşik yapıların revizyonu ile kâfi gözükmüyor. Örneğin son 18 yılda eğitim sisteminde sayısız palyatif değişiklik gördük. DEVA Partisi olarak eğitimi iktisadın dinamosu olarak görüyoruz. Biliyoruz ki günümüzün eğitim sistemi, yüz yıl evvel bizleri sanayi iktisadına hazırlamak için kurgulandı. Artık dünün ve bugünün kalıplarını aşan yenilikçi, çeşitlikçi ve fırsat eşitliği temelli eğitim anlayışı yaratarak, öğrencilerimizin, geleceğin toplumsal, ekonomik ve endüstriyel dünyasına ülkemiz için kusursuz eserler yaratacakları bir vizyonla hazırlamalıyız. Eskisi üzere örnek alacağımız bir model de göremiyoruz, zira her ülke yeni bir model arayışında. Aslında öteki örnek modellerini aldıkça Zenon’un Aşil paradoksu ile karşılaşıyoruz. Biz de kendi ulusal yapımıza uygun, geleceğe bakan, güçlü özelliklerimizi avantaja çevirecek bir sistemi tasarlamalıyız. Hepimiz pek iyi biliyoruz ki insan odaklı şekillenen yeni dünyaya bizi, genç nüfusumuz taşıyacaktır. Bunun için her çocuğumuza temel insanlık hakkı olan nitelikli eğitimi sağlamak öncelikli maksadımız olacaktır.
‘KAPSAYICI, TEŞEBBÜSÇÜ BİR HİBRİT EĞİTİM SİSTEMİ HEDEFLİYORUZ’
Covid–19 periyodunda eğitimde fırsat eşitsizliğinin bariz halde arttığını gözlemliyoruz. Eğitimde gereksinimimiz olan yaklaşım nasıl sağlanacak?
Pandemi tüm sıkıntıların çok daha ötesinde ve yıkıcı bir tesir yarattı, eğitimde esasen mevcut olan fırsat eşitsizliği gözle görülür halde arttı. Bu yıkıcı tesirin gelecekte daha da katlanacağını söylemek yanlış olmayacaktır. Bugün pandemi, eğitim sistemimizdeki meseleleri daha da belirginleştiren bir turnusol kâğıdı fonksiyonu gördü.
Global iktisadın süratle değişen istikrarları ve dijitalleşme karşısında, teknolojiyi ve global istikrarları daha iyi okuyan, daha genç, daha eğitimli insan kaynağını yetiştirecek yeni eğitim yaklaşımları en hızlı ve değerli gereksinimimiz. Eğitim sistemini, iktisatla, toplumsal ve kültürel hayatımızla bütüncül bir biçimde üç yaşından itibaren başlayarak hayat uzunluğu devam edecek formda tasarlamak istiyoruz. Eğitimde fırsat eşitliğine, “yenilikçi, özgür ve evrensel” bir eğitim sistemini geliştirmeyi toplumsal kapsayıcılık olarak elzem görüyoruz. Kapsayıcı, bilgiyi pahaya dönüştüren ve teşebbüsçü bir Hibrit eğitim sistemi ile de ekonomik katılımcılığın temelini atacağız.
‘Z JENERASYONU YAŞLANAN KUŞAKLARIN ÇIKAR ÇATIŞMALARINI, HIRSLARINI MANALI BULMUYORLAR’
Z jenerasyonu, Türkiye’nin geleceği olarak isimlendiriliyor. 2023 yılında yapılacak seçimlerde 7 milyon genç oy kullanacak. Bu siyasi partiler için bir oy potansiyeli manasına geliyor. Bugünün Türkiye’sine de bakıldığında bu neslin siyasi tercihleri nasıl şekillenecek?
Aslında biz gençlerimizi jenerasyonlar olarak kümelere ayırma ve buna nazaran siyaset üretme emelinde değiliz. Bilhassa de 1996 ve 2010 yılları ortasında doğan Z ve evvelki X ile Y nesillerinin Batı dünyası tarifleri olduğunu unutmayarak, ülkemizdeki nesillerin, 20’ler, 68’ler, 80’ler ve 2000’ler üzere kıymetli siyasi ve ekonomik dönüşümlerden büyük ölçüde etkilendiğini daima göz önünde tutuyoruz. Z nesli neredeyse doğdukları gün WEB 2.0 ile tanıştılar. WEB 2.0 onlara yalnızca internet üzerinde bulunan bilgiye, bilgiye erişme imkanını değil, o dünyayı değiştirme, şekillendirme, kendilerini tabir etme ve tekrar tanımlama imkanlarını da sağladı. Bir manada ülkeler ortasındaki nesiller yakınsayarak tıpkı hayat ritimlerini göstermeye başladılar. Çabucak hepsi daha iyi eğitimli, daha fazla kural, ahlak, vicdan ve adalet farkındalığı olan bu gençler tabiata, hayata, canlılara ve insanlığa karşı daha hassaslar. Yaşlanan jenerasyonların kısa devirli çıkar çatışmalarını, içgüdüsel dürtülerle şekillenen hırslarını manalı bulmuyorlar ve daima geleceği, uzun devri dikkate alan bir yarar optimizasyonu arayışındalar. Sürdürülebilirlik, insanlığın ortak bahtı üzere kavramlar, Z jenerasyonu için, yıkıcı rekabetten, doğal kaynakları tüketen sürdürülemez anlık refah hayallerinden, tek bir toplumun hükmetmesinden daha üstün ve daha öncelikli.
‘Z NESLİ TABİR ÖZGÜRLÜĞÜ TALEPLERİ İÇİN SİYASETTE ETKİN ROL OYNAYACAK’
O vakit Z neslinin siyasi örgütlenme ve karar alma süreçleri bu kavramlar üzerinden belirlenecek diyebilir miyiz?
Tabi ki… 2016 yılında dünya genelinde Varkey Vakfı tarafından yapılan bir çalışmada, ülkemizden ankete katılan Z jenerasyonu temsilcileri 20 ülkedeki akranları ortasında en fazla söz özgürlüğü isteyen kümesi oluşturmuşlar. Ayrıyeten, bu çalışmaya nazaran Türkiye’deki Z jenerasyonunun yüzde 83’ü, geleceğe umutla bakmalarının en büyük nedeni olarak teknoloji temelli girişimcilik konusunda gelişmeleri göstermiş. Bu açıdan bakıldığında, gelecek seçimlerdeki oy davranışlarından çok, siyasi örgütlenme ve karar alma süreçlerini tahlil etmekte yarar var. Bana kalırsa, Z nesli gelecek birkaç yılda söz özgürlüğünü ısrarla talep edecek ve bunun için siyasette faal rol almaya çaba gösterecek. Ayrıyeten, siyasi kararlarını şekillendirmede kolay birkaç tweet yahut haber değil, global ölçekte doğrulanmış ve derinlikli bilgi kaynakları belirleyici rol oynayacak. Bunun da ötesinde ekonomik olarak kendisine vizyon çizen siyaseti bekleyecektir. Teşebbüsçü olmak ve geleceğin mesleklerine ulaşmak için eğitim sistemimizin tekrar ve hakikat kurgulanmasını isteyecektir. Bu yeni kurguda, bireyler olarak özerk, teşebbüsçü, ülkemize ekonomik büyüklük ve toplumsal hayata zenginlik katarak ilerleyen yeni üniversite sistemleri talep edeceklerdir.
‘Z JENERASYONU OKULLARDA FORMASYONA GİRMİYOR, ZATİ OKULLARA BİLGİLİ GELİYOR’
Türkiye siyasi arenada Z nesline hitap eden siyasi partiyi soracak olursak DEVA Partisi, hangi istikametiyle başka partilerden ayrılıyor?
Z jenerasyonunun temel özelliğinin çeşitlilik temeline dayalı birliktelik olarak tanımlayabiliriz. Z jenerasyonu okullarda formasyona girmiyor, internetin ve toplumsal medyanın imkanları ile okullara bilgili ve belirli bir formasyon çerçevesinde geliyorlar. DEVA Partisi siyasetin Z kuşağıdır! Farklı fikirlerin tek bir vizyon çerçevesinde kendinden ödün vermeden fakat ortak müştereklerde birleşebilecek bir parti yapısı başından beri emelimiz oldu. Partinin DNA’sı iki düstur üzerine bina ediliyor; birincisi misyon alacak insanların iyi insan olması, ikincisi ise işini iyi yapan şahıslar olması üzerinedir. Bu kriterler öncelikle kurucu genel liderimiz Ali Babacan tarafından kurucular davet edilirken ve ardından kurucuların teşkilat kurulumunda, artık de teşkilatın örgütlenmesinde uygulanıyor. Bu DNA’nın bünyeyi sağlıklı tutacağını, yanlışları uzaklaştıracağını ve bu anlayışın DEVA iktidarında bütün Türkiye’ye sirayet edeceğini düşünüyorum. Kurucularımız ortasında hala üniversite öğrencisi olanlar, otuz yaş altı genel lider yardımcılarımız var. Teşkilat örgütlenmelerinde ise internet müracaatları ile ilerliyoruz. Bugüne kadar internetten yapılan müracaatlarda gençlerin oranı memnunluk verici seviyede daima yüksek oldu. Bütün bunların yarattığı güçlü çekim içerisinde, birinci kere oy kullanacak gençlerin kendilerini DEVA’da bulacağını düşünüyorum.
‘GENÇLİĞİN GÜCÜNÜN ORTAYA ÇIKMASINDAKİ TEK MAHZUR YAŞLI SİYASET’
Z neslinin Türkiye geleceğindeki rolü, potansiyeli nasıl biçimlenecek?
Ülkemizin, dünyanın tahminen de yakın bir vakitte uzayda kurulacak yeni insanlık topluluklarının geleceğinde Z jenerasyonu belirleyici olacak. Belirttiğiniz üzere ülkemiz Z neslinin kendi geleceğini belirlemesi ve insanlığın geleceğine biçim vermesi Türkiye’nin en kıymetli misyonu olmalıdır. Ülkemiz gençleri, vücut, akıl, çaba, ahlak ve vicdan bakımından dünyaya liderlik edebilecek bir potansiyele sahip ve bu potansiyeli giderek daha artan formda global ölçekte sergiliyorlar. Kıymetli olan bu potansiyelin açığa çıkmasına sistematik yaklaşmak ve mümkün olan tüm imkanlarla gençlerimizin potansiyellerini geliştirmelerine yardımcı olmak olmalıdır. Gençliğin gücünün ortaya çıkmasının ve gelişmesinin önünde ülkemizdeki en büyük mahzur dar kalıplara ve günlük çıkarlara sıkışmış yaşlı siyaset. Daha evvel de söz ettiğim üzere, gençler, bilhassa Z jenerasyonu kendilerini tabir etmek ve yine tanımlamak, şekillendirmek istiyor. Aile ve toplumdan aldıkları pahaları önemsiyor, benimsiyorlar lakin bir yandan da bu kıymetleri üniversal kıymetlerle birleştirerek kıymet yaratmak için, objektif, bilimsel süzgeçlerden geçirmek istiyorlar. Bu açıdan bakıldığında, sağlam, yanlışsız ve sağlam bilgi kaynaklarına gereksinim duyuyorlar. İşte Z neslinin gelecekteki rolünü ve potansiyelini biçimlendirecek olan temel ögeler da bunlar: kıymet yaratma ve kendini, toplumu tekrar tanımlama özgürlüğü, kendi jenerasyonları içinden ahlak, vicdan, adalet ve akıl istikametinden güçlü kanaat başkanları ve bilimsel ve kozmik muteber bilgi. Atatürk “Bütün ümidim gençliktedir!” demişti ve o vakit sayıları az olan gençlerin de katkılarıyla Cumhuriyeti kurmuştur. Bugün genç nüfusumuzun büyüklüğüne nicelik olarak da, nitelik olarak da baktığımızda hala tıpkı kelam geçerli duruyor.
Gazete Duvar