Haden Öz
Sanatçı Feryal Öney, Konya Ereğli’sinde geçen lise yıllarında mektepteki amatör müzik faaliyetleri ile ilgilendi. Öney, bu faaliyetlerine Ereğli Sanatseverler ve Musikî Cemiyeti’nde devam etti. 1987 yılında Boğaziçi Üniversitesi Türk Lisanı ve Edebiyatı kısmını kazanan sanatçı, üniversitede Folklor Kulübü (BÜFK) bünyesinde yürütülen müzik çalışmalarına katıldı. Folklor Kulübü’nde Şebnem Başar, Özcan Sönmez üzere eğitmenlerden ders alan Öney, daha sonraki yıllarda da Fidan Kasımova’dan şan dersleri aldı.
1996 yılında Azeri müzisyenlerle birlikte hazırladığı ve solistliğini yaptığı “Hardasan-Azeri Şarkıları” albümü Feryal Öney’in birinci albümüdür. Sonraki yıllarda “Kardeş Türküler”, “Kardeş Türküler-Doğu”, “Vizontele Sinema Müziği”, “Kardeş Türküler-Hemâvâz”, “Vizontele Tuuba Sinema Müziği” ve “Kardeş Türküler-Bahar” albüm çalışmalarında bölge alan Feryal Öney, Bulutlar Makbul konser girişiminde seslendirilen müziklerin bir kısmının mekan aldığı “Bulutlar Geçer” albümünü yayınladı. Sanatçı, 2018 yılında Hakan Gürbüz ile birlikte “İstanbul Kainat Radyosu” isimli küme kurmuş, kümenin birinci albümü “Ay Açılsa”yı 2019 yılında Bgst Records etiketi ile yayınlanmıştır.
Feryal Öney için müzik nedir, hayatına ne katıyor, onsuz bir hayat düşünebiliyor mu, bu salgın sürecinde hayatı nasıl etkilendi? İşte tüm bu sorulara cevap aradık.
Feryal Öney
Dinlediğiniz yahut söylediğiniz birinci müzik neydi, ne hissetmiştiniz?
Kendimi bildiğimde (4-5 yaşlarım olmalı), Konya Ereğli’sinin küçük bir köyü olan Melicek’te, küçük bir hoca lojmanındaydım. Pilli pikapla müzik dinlenen yıllar. Babamın ve anamın her akşam gaz lambası ışığında bize 45’lik plak dinlettiği yıllar… Daha 5 yaşımdayım, Zeki Müren’den Kamuran Akkor’a, Ajda Pekkan’dan Erkin Koray’a, müziğini söylemediğim müzisyen yok. Birinci söylediğim müziğin, Erkin Koray’a ilişkin “Hop Hop Gelsin” olduğu rivayet edilir. Olağan ki göbek atarak… Çok anlatıldığı için olabilir, minnacık ve göbekli halimle söyleyişim gözümün önünde: “Hop hop gelsin, yârim gelsin, derhal gelsin, artık gelsin…”
Sonra biraz daha büyüdüm, Ereğli’ye taşındık; plakçıları keşfettim. Ufacıktı yaşım. Elimde bir listeyle gidiyor, “Bana şu şu müzikçilerin müziklerinden karışık kaset yapar mısın abi?” diyordum. Cem Karaca, Ajda Pekkan, Emel Sayın, Erol Evgin, Barış Manço, Erkin Koray… diye gidiyordu liste. Tam ortaya karışık. Sonra odama kapanıp saatlerce o müzikleri söylüyordum. Kaset bozulup sarıncaya kadar. “Alla beni pulla beni al koynuna yâr/Gözüm senden diğerini görmez oldu yâr…” Daha ilkokuldayken dayanılmaz bir repertuarım vardı.
’40 YILDIR BIREBIR HEVESLE MÜZIK SÖYLÜYORUM’
Ne vakit müzikle uğraşmaya karar verdiniz?
Meskende anlaşılan bir tedrisattan geçtikten sonra, birinci sahne deneyimimi ilkokul 4. sınıfta, hocam Ümran Özhisarlı sayesinde yaşadım. Bana sihirli elleriyle dokunan, “Sen müzikçi olacaksın, hissediyorum” diyen öğretmenim… Daima söylenir ya; hepimiz bir beceriyle, bir yetenekle doğuyoruz ancak birileri gelip el vermedikçe körelip gidiyor. Ben şanslı çocuklardandım, sanatçı ruhlu bir hocam vardı. İşte o yaşlarda müzisyen olmaya karar verdim bence. Amatör – profesyonel diye ayrım yapmazsak, ilkokul 4. sınıfta birinci sahneye çıkışımın, aldığım birinci alkışların üzerinden 40 yıl geçmiş. 40 yıldır tıpkı hevesle müzik söylüyorum.
Müzik yapmıyor olsaydınız ne yapardınız?
Bir devir kısa bir mühlet hocalık de yaptım. Türkçe-Edebiyat hocalığı. Güzel bir okur olduğumu düşünürüm, ancak öğretmek farklı. O kadar yetkin hissetmedim kendimi. Yeniden müzikle ilgili yerlerde daha iyi bir öğretici olduğumu söyleyebilirim. Vokal eğitimi konusunda hem daha heyecanlı hem daha becerikliyimdir. Buradan da tıpkı tarafa geleceğim, iyi ki müzisyen olmuşum.
Keşke çalabilseydim dediğiniz bir enstrüman var mı?
Çaldığım birinci enstrüman blok flüttü. Talihsiz bir başlangıç bence gelgelelim bizim devirler öyleydi; ya flüt çalacaksın ya mandolin. Çok sıkılırdım lakin çalardım: “Dostluğun biz sevgisiyle toplandık her an burada”. Sonra mandolin hocası olan, talebeleriyle konserler veren babam bana mandolin öğretti; o daha zevkliydi. Harmandalı’nı falan çalardık babamla birlikte. Lisede çok sevdiğim ve beni müzikçi olma konusunda teşvik eden hocam, rahmetli Yasemin Öztürk, keman öğreteyim sana, dedi. İstemedim pek. Azıcık bir heves eder insan, varsa yoksa müzik söylemek… En son, lise çağlarımda devam ettiğim Ereğli Sanatseverler ve Musikî Cemiyeti’nden Celal Abi kanun öğretmek istedi. Çok seviyordum kanunu, bir iki çalıştık, onu da bırakıp müzik söylemeye devam ettim. Enstrüman çalmama konusunda çok inatçı çıktım kısaca.
Müziksiz bir hayatı tanım edin desem…
Sait Faik, Haritada Son Nokta hikayesinde der ya; “Yazmasam meczup olacaktım.” Hikayede diğer bir bağlamda geçiyor fakat ondan esinle söyleyeyim: Müzik söylemesem yazık olurdu bana.
Kim ile, meyyit yahut sağ, tıpkı sahneyi paylaşmak isterdiniz?
Kardeş Türküler girişiminde nokta aldığım için kendimi daima çok şanslı görmüşümdür. Aramızda konuşuyoruz ara ara; Kardeş Türküler girişimi fiziki sonları kaldırmakla kalmadı, aklımıza hayalimize gelmeyecek “buluşmalar”a vesile oldu. O sayede, yaklaşık 30 yıldır, amatör/profesyonel, birçok müzisyenle, tiyatrocu ve dansçıyla tıpkı sahnede bulunma, birlikte söyleme şansım(ız) oldu. Hepsi büyük bir tevazuyla sahnemizde konum aldı: Neşet Ertaş, Sezen Aksu, Candan Erçetin, Ara&Onnik Dinkjian, Esma Redzepova, … Fakat “keşke” dediğim biri var hâlâ alışılmış, Cem Karaca’yla da bir müzik söyleyebilmiş olsam ya da vokal yapabilsem şahane olurdu. Bizim sanat etrafından çıkmış, çok şık bir girişim vardı: 45’lik Müzikler. Cem Karaca onların sahnesine konuk olmuştu 90’larda, hepimiz gözlerimiz dolu, imrenerek izlemiştik çocukluğumuzun, gençliğimizin büyük sesiyle bizimkilerin buluşmasını.
Sizin belirlediğiniz 5 müzik yapıtı insanlıktan arkaya kalsaydı, listeniz ne olurdu?
5 tane yazmak çok çetin. Hayatımın her devrinde vurulduğum bir iki müzik olmuştur kesinlikle. Şimdilik “buralı” olan günlerce, haftalarca başa alıp alıp dinlediğim beş ‘damar’ şarkıyı söyleyeyim: Edalı Gelin (Cem Karaca), Evvelim Sen Oldun Ahirim Sensin (Neşet Ertaş), Keskin Bıçak (Sezen Aksu), İlkbahar Geldi, Gelmedin (Selda Bağcan’ın sesinden), Mevla Misafiri (Ajda Pekkan’ın sesinden).
‘SANATIN BİRLEŞTİRİCİ, UMUT VERİCİ GÜCÜNDEN KORKUYORLAR’
Tarih boyunca muktedirlerin vesair sanat kolları üzere müzikle de sorunu olmuştur. Müzisyenler, müzikçiler, müzikler yasaklanmış, preslere maruz kalmıştır. Sizce muktedirler neden müzikten korkuyorlar?
Müziklerin bize verdiği “umut”tan, sanatın birleştirici, umut verici, iyileştirici gücünden, bizi güçlendirmesinden korkuyorlar. Bunlar muktedirler için çok korkutucu şeyler. Dokuz canlı üzere bir şeyiz onların gözünde, pes etmiyoruz bir türlü.
‘BU GÜNLER GEÇTİKTEN SONRA KIMI MESKEN KAYITLARI DEVAM EDEBİLİR’
Salgın umumi olarak hayatınızı ve kişisel olarak müzik hayatınızı nasıl etkiledi?
Kendimi domestik biri sanırdım, o kadar da değilmiş. Bu kadar gizli kalmak biraz zorladı sahihi; hem konser verememek, beşerlerle buluşamamak hem de tüm çıkar kapılarının bir anda kapanması. Külfetli süreçlerdi. Bunları her söyleyişimde, bizler üzere kendini konutlara kapatamayan, işten atılma tehdidinden ötürü hayatını riske eden kişileri anmadan geçemiyor, söyleniyor olmaktan eza duyuyorum. Süreç bitmiş üzere konuşuyorum lakin hâlâ içerisindeyiz, yalnızca biraz daha alıştık tahminen. Genlerde Ortadoğululuk olunca, buna da alışmasak şaşardım. Öte yandan, 2. dalganın yaklaşmakta olduğu konuşuldukça “daha beğenilmeyen ne olabilir acaba” diye düşünmeden edemiyor insan.
Her zamanki üzere, müzik söylemek, medyalar yapmak, programımın (Çiçekli Perdelerin Ardı) çekimlerine devam etmek, bunlar iyi geldi bu süreçte. Çok hazırlıksız yakalandık; elimizde ne stüdyo imkanı vardı ne kameralarla çekim yapma bahtı. Başlangıçta yaptığımız ses kayıtları hamamda söylemişiz hissini verse de, devirle mikrofon edindik, bilgisayarlarımıza farklı programlar yükledik ve her şey daha kaliteli olmaya başladı. Abartmayayım ancak bu günler geçtikten sonra kimi konut kayıtları devam edebilir üzere geliyor. En azından aklımıza bir şeyler geldiğinde daha pratik davranmayı öğrendik.
Son olarak hiç unutmayacağınız ve size “İyi ki de müzik yapıyorum” dedirten bir anınız var mı?
Somut bir andan, bir anıdan bahsedemem lakin müzikle uğraştığım, sahneye çıktığım her an hoşmuş meğer. Daima derdim de, mahrum kalınca iyice anladım. En keyifli olduğum mahallerden birisi sahne. Güzel ki müzisyenliği seçmişim. Bu süreçten sonra vereceğimiz birinci konseri, o an yaşayacağımız şeyi, ruh halimizi çok merak ediyorum.
Gazete Duvar
