Azerbaycan ve Ermenistan ortasında süren savaş Türkiye’deki Ermenileri huzursuz etmeye devam ediyor. İstanbul’da geçen günlerde Ermeni Patrikhanesi’nin bulunduğu sokaktan Azerbaycan bayraklarıyla araç konvoylarının korna çalarak geçmesi ve toplumsal medyada artan nefret telaffuzlarından sonra Ermeniler bu tedirginiği daha çok hissetmeye başladı.
İktidar kanadı bu usul yönelimlere müsaade vermeyeceklerini söylese de HDP İstanbul Milletvekili Garo Paylan, iktidarın telaffuzlarını samimi bulmadığını tabir ediyor. Paylan yaşanan bu durum için de katledilen gazeteci Hrant Dink’in kelamlarını hatırlatarak “Güvercin tedirginliğinin en derinini yaşıyoruz…” diyor. Ayrıyeten Paylan, devletin barış konusunda ortaya iradesini koyması gerektiğini söyleyerek bu mevzuda bir davette yapıyor.
Paylan’la, Azerbaycan Ermenistan savaşının Türkiye’ye yansımalarını, iktidarın bu mevzuda almış olduğu hali, Türkiye’deki siyasetçilerin ve medyanın telaffuzlarını konuştuk…
‘GÜVERCİN TEDİRGİNLİĞİNİN EN DERİNİNİ YAŞIYORUZ’
Azerbaycan ve Ermenistan ortasında süren Dağlık Karabağ savaşının Türkiye’ye birçok yansıması oldu. Türkiyeli Ermeniler huzursuz olduklarını birçok sefer lisana getirdi. Bu savaşın Türkiye’deki Ermeniler üzerindeki tesiri ne oldu, Ermeniler neler hissediyorlar şu anda?
Ülkemiz çok kimlikli, çok kültürlü ve çok inançlı vatandaşlara sahip. Lakin şu anki idare maalesef milliyetçi, ırkçı ve dinci siyasetleri devam ettiriyor. Gerek Türk siyasetinde, gerek Ege siyasetinde, gerek Karabağ’daki tansiyonda milliyetçi saiklerlerle, savaşan taraflardan birine takviye veriyor. Bu türlü bir durumda düşünün ki savaşan taraflardan biri Ermenistan olunca orada Azeriler ve Ermeniler savaşınca, Türkiye de Azeri tarafını tutunca, Ermenilere karşı nefret telaffuzunu kullanınca bizler bu türlü iklimlerde sevgili Hrant Dink’in tabiriyle güvercin tedirginliği yaşarız. Bugünlerde güvercin tedirginliğinin en derinini maalesef yaşıyoruz.
‘HAKİKATLER BİLİNMİYOR…’
Savaşın başladığı birinci günden beri medya Azerbaycan’dan canlı yayınlar geçiyor. Birçok siyasetçi ve yorumcu televizyonlarda savaşa dair açıklamalar yapıyor. Türk medyasının ve Türk siyasetçilerinin kullandığı lisanı nasıl yorumluyorsunuz?
Savaşlarda evvel birinci evvel hakikatler ölür. Savaş isteyenler savaşı devam ettirebilmek ve toplumdan savaşın isteğini alabilmek için karşı taraftan nefret etmesini sağlarlar ve savaş propagandası yaparlar. Mesela ‘Ermenistan savaşı başlattı’ derler ya da savaşan taraflardan yalnızca Ermenistan’ın ve Ermenilerin sivillere saldırdığını söylerler. Maalesef bu tip manipülatif haberlerle toplumu ırkçılık sathında tutmaya çalışırlar. Maalesef Türkiye’deki siyasetçiler ve medya bunu yapıyor. Milletlerarası medyayı izliyorum. Savaşta her iki tarafında sivil yerleşim alanlarını ataklar düzenlediğini, bu savaşın Azerbaycan’ın başlattığına dair pek çok saygın milletlerarası medya kuruluşu haber yapıyor. Elbette her iki tarafın kusurunu da savaştaki prensipsiz hareketlerini de ortaya koyuyor. Kamuoyu da bu türlü oluşuyor. Lakin Türkiye’deki kamuoyu maalesef Ermenistan’a ve Ermenilere karşı kullanan nefret telaffuzlarıyla ırkçılığı yükseltmeye çalışıyor. Türkiye’deki meslektaşlarımız maalesef hakikatleri bilmiyor. Karabağ hakikatini bilmiyorlar, Karabağ sorununun neden tahlilsiz kaldığını bilmiyorlar, Karabağ’da binlerce yıl Ermenilerin yaşadığını, evet 30 yıl öncesine kadar Azerilerle yaşadıklarını lakin Sovyetlerin dağılma sürecinde oluşan ırkçı iklime hem Azerilerin hem Ermenilerin büyük acılar yaşadığını gerek Azerbaycan’da yaşayan Ermenilerin gerek Karabağ’da yaşayan Ermenilerin göç ettirildiğini bilmiyorlar. Artık bu sorunun tahlilini istemeyen taraflardan birisi maalesef Türkiye. Halbuki bu sorun savaşla çözülemez. Benim söylemek istediğim buydu. Bu savaşın kazanımı olmayacak. Hem Azeri hem Ermeni halkı kaybedecek dedim. Bu hususta birçok paylaşım yaptım. Medya bunu görmedi, iktidar da bunu bir taraf tutmak olarak gördü. Medya da nefret telaffuzlarıyla bana saldırdı ve Ermeni halkına karşı nefret telaffuzları kullandı. Halbuki medyanın vazifesi hakikati topluma sunmaktır. Şu an hakikat gazeteciliği yapıldığını asla düşünmüyorum.
‘AHMET HAKAN O YAZIYI KENDİ İRADESİYLE YAZMADI’
Mevzu medyaya gelmişken… Hürriyet gazetesi Genel Yayın Direktörü Ahmet Hakan köşesinde, ‘Garo Paylan’a vicdani bir noktadan sesleniş’ diye bir yazı yazdı. Siz de, “Gence saldırısını lanetliyorum” dediniz. Bu yazıyı okuduğunuzda birinci ne hissettiniz? Siz de bir yazı yazarsanız Hakan’a nasıl bir davette bulunursunuz?
O yazıyı birinci okuduğumda birinci anda Tahir Elçi aklıma geldi. Tahir Elçi’yi Ahmet Hakan’ın nasıl gaye haline getirdiği aklıma geldi. Bir tetikçi olarak Tahir Elçi’yi hedefleştirmişti ve Tahir Elçi o programdan sonra öldürüldü. Zira Ahmet Hakan tarafından maksada konmuştu. Ben Ahmet Hakan’ın bu yazıyı kendi iradesiyle yazdığını asla düşünmüyorum. Ahmet Hakan bir tetikçidir. Devlet içindeki belirli odaklar Ahmet Hakan’a bu yazıyı yazdırmaktadır. Meğer Ahmet Hakan, ‘Ben gazeteciyim’ diyorsa sıkıntıyı objektif bir tarafıyla bakıp kamuoyunun bilgilenmesini sağlamalı. Karabağ’daki Ermenilerin de, Gence’deki Azeri sivillerin de acı çektiğini, hayatlarını kaybettiklerini ortaya koymalıdır ki bu savaşın iki tarafta da kayıp ve yıkım olduğunu ortaya koyabilelim ve bu savaştan bir sonuç alınmayacağını, tahlilin barış masasında olduğunu ortaya koyabilsin. Lakin bu iradeyi ortaya koyamıyor ve manipülatif yazıyla beni gayeye koyuyorsa bu yaptığı da Tahir Elçi’ye yaptıklarını bana yapmaya çalışmasıdır. Bu tamemen tetikçiliktir, bu asla gazetecilik değildir. Gazetecilik hakikat arayışıdır Ahmet Hakan da son yıllarda hakikat arayışından büsbütün vazgeçip iktidarın borazanı haline gelmiştir. Ahmet Hakan’ı gazetecilik yapmaya davet ediyorum, tetikçilik değil.
‘İKTİDAR SIRADANLAŞMIŞ BİR NEFRET İKLİMİ YARATTI’
İktidar kanadı Türkiye’deki Ermenilere mümkün bir nefret telaffuzunda, akında kim olursa olsun bu durumun karşısında duracaklarına dair açıklamalar yaptı. Siz bu telaffuzları samimi buluyor musunuz?
Asla samimi bulmuyorum. Şayet o denli olsaydı Ermenilere karşı nefret telaffuzlarını bu halde kullanmazdı ya da Ermeni patrikhanesinin önünde Azeri bayraklarıyla konvoy provakasyonunu yaptırmazdı. Ermenilerin en ağır yaşadığı mahallelerde konvoylar geçirtip Ermenilere karşı nefret telaffuzlarını söyletmezlerdi. Bütün eski ve yeni AKP milletvekilleri ASAM (Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi)’ın hazırladığı bir bildiriye imza attılar ve benim barış davetlerimi manipüle edip beni amaca koydular. Samimi olsalardı bu türlü bir şey yapmazlardı. Ben şunu söylüyorum: Nefret telaffuzları nefret kabahatlerine yol açar. Devlet içindeki muhakkak odaklar nefret cürümlerini organize eder. Biz bunu daima bu türlü yaşadık. Yüz yıldır bu biçimde yaşıyoruz. Tıpkı vakitte iktidar, sıradanlaşmış bir nefret iklimi de yarattı. Düşünün bundan yalnızca iki üç ay evvel İstanbul’da bir kilisemizin haçını bir vatandaş söküp yere attı. Neden? Zira Ermenilere karşı nefret iklimi yaratan iktidar o gencimizde de Ermeni halkına karşı bir nefret hisleri yaratmıştı. İşte bu türlü bir iklim nefret telaffuzlarıyla besleniyor ve maalesef nefret cürümlerine yol açıyor.
‘BU İKLİMDE DAİMA BİR ARADA KAYBEDECEĞİZ’
İçinde sanatkarlar, muharrirler, müzisyenler, siyasetçiler üzere tanınmış şahısların de bulunduğu yüzlerce kişi “Garo Paylan yalnız değil, yanındayız Garo Paylan” diyerek dayanışma iletisi verdi ve gaye göstermenin facialara yol açacağını belirtti. Size ferdi olarak bir tehdit yahut taarruz oldu mu?
Şu an bir nefret bataklığı yaratılıyor. Bu nefret bataklığı her türlü mahlukata sebebiyet verebilir. Şu an toplumsal medyada olsun çeşitli aygıtlarda olsun ekseriyetle troller aracılığıyla bir nefret telaffuzları kullanılıyor. Bunlar natürel ki sonuç olarak beni hedefleştiriyor. Ancak sorun benim maksada konulmam değil, Türkiye’de yaratılan nefret bataklığıdır. Buna bakmadığımız sürece bu her seferinde nefret hatalarına yol açmıştır ve bu sefer de açabilir. Bu açıdan iktidarı tekrar uyarıyorum. Bu nefret ikliminde vazgeçin. Nefret iklimini besleyen savaş siyasetlerinden, ırkçı siyasetlerden vazgeçin. Aksi takdirde bu iklimde daima birlikte kaybedeceğiz.
‘RUSYA TEK HAKİM GÜÇ’
İlk günlerde, Türkiye’nin savaşa akaryakıtla gittiğini söz etmiş ve verdiğiniz soru önergesinde Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a “Ermenistan Azerbaycan tansiyonunun bölgede Rus hakimiyetini arttırdığını anlamadınız mı?” sorusunu yöneltmiştiniz. Bu husustaki görüşünüz, yaşananlarla ilgili siyasi değerlendirmeniz nedir?
Büsbütün haklı çıktığım ortaya çıktı. Zira iki taraf birbiriyle savaşıyorsa siz o problemde arabulucu olmak istiyorsanız, masayı kuran taraf olmak istiyorsanız taraf tutmazsınız. Sorundaki yangının sönmesine bakarsınız. Ancak siz taraf tutup bir tarafı silahlandırırsanız, bütün medya aygıtıyla o tarafı desteklerseniz ve bu yangına akaryakıt dökerseniz masanın dışında kalırsınız. Şu an Türkiye savaşla elde etmek istediğini başaramamış savaşın kaybedeni Azeriler ve Ermeniler olmuştur. Fakat gördük ki ateşkesi sağlayacak tek güç Rusya olmuştur. Rusya her iki tarafa silah satarak, her iki tarafta da aktif gücünü kullanarak bu problemde gerek savaşın devamı, gerek barışın sağlanması konusunda tek hakim güçtür. Türkiye maalesef uyguladığı siyasetler nedeniyle hem alanda kaybetmiş hem de bu siyasetlerle masanın dışında kalmıştır.
‘ÜLKEMİN BARIŞ İRADESİNİ ORTAYA KOYMASINI TALEP EDİYORUM’
Türkiye’nin izlediği siyasetler nedeniyle masada ve alanda kaybettiğini telaffuzundan yola çıkarak o vakit Türkiye nasıl bir yol izlemeli?
Ben şunu söylüyorum: Barışı takviyeler, ateşkesi sağlarsak masayı kurabiliriz. Ermenistan esasen pek çok bahiste taviz vermeye hazır. Bunu daha evvel de ortaya konmuştu. Tek bir talebi var: Dağlık Karabağı’ın 1991 yılında kadar olduğu üzere özerkliğinin korunması ve oradaki Ermeni halkının teminatının sağlanması. Tıpkı formda Karabağ’dan sürülen Azerilerin geri dönüşü ile iki halkın bir ortada yaşayabileceği kaidelerin gelişmesi. Bunu sağlayamadığımız sürece oluşacak her türlü çatışma iki halkın yıkımına yol açacak ve tahminen yeni katliamlara yol açacak. Bunu engellemenin tek yolu var: Problemleri masada konuşmak ve her iki taraftaki haklı taleplerinin uzlaşmasını sağlamak. Ülkemin bu istikamette aktör olmasını ve ortaya irade koymasını istiyorum. Barış tarafında ortaya irade koymasını talep ediyorum.
Gazete Duvar