Türkiye Gazeteciler Sendikası, gazetecilerin yıpranma hakkının gaspına karşı kampanya başlattı. Sendika, hükümete, “Sağlığımızdan tabiat tahribatına, yolsuzluklardan istismara kadar hepimizin geleceğini etkileyen pek çok vaka şiddetli çalışma şartlarında haberleştiriliyor. Toplumun tüm bölümleri için çalışan gazetecilerin prestijini iade edin, prestiji hizmet haklarını düzenleyin” daveti yaptı.
Sendika avukatı da, ‘tgs.org.tr/gazetecileryipraniyor‘ adresi üzerinden gazetecilerin mesleksel çalışma hayatına ait sorularını yanıtlıyor.
‘GAZETECİLER YIPRANIYOR’
TGS’nin ‘Gazete basılır, gazeteciler yıpranır’ başlıklı açıklaması şöyle:
1977 yılında; gazetecilerin çalışma şartlarının yükü, yıpratıcılığı ve matbaa çalışanlarının kimyasallara maruz kalmaları nedeniyle, 506 Sayılı Toplumsal Sigortalar Kanunu’na eklenen bir unsurla gazetecilere ve matbaa çalışanlarına prestiji hizmet hakkı tanındı.
Her yıl için sigortalılık müddetine 90 gün eklenmesiyle tanınan bu hak, gazetecilerin ve matbaa çalışanlarının erken emekli olabilmesine imkan sağladı. Lakin en fazla 5 yıl erken emeklilik ile de sonlandırıldı.
2008 yılında, 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nda yapılan düzenleme ile gazetecilerin ve matbaa çalışanlarının prestiji hizmet artırımından yararlanmasının önüne geçildi.
5 yıl süren çabanın akabinde 2013 yılında; prestiji hizmet artırımı, “fiili hizmet müddeti zammı” ismi ile ve yalnızca gazetecileri kapsayacak halde geri getirildi. 506 Sayılı Kanun’da tanınan haklar budanarak geri getirilen “fiili hizmet mühleti zammı” şu halde düzenlendi:
-90 gün olan fiili hizmet mühleti 75 güne indirildi,
-5 yıl olan erken emeklilik hakkı 3 yıla indirildi,
-Emeklilik yaşından 5 yıl indirilirken, yeni düzenleme ile bu mühlet 1,5 yıla düşürüldü,
-Fiili Hizmet Mühletinden yararlanmak basın kartı taşıma koşuluna bağlandı.
2019 yılında ise, Anayasa Mahkemesi “fiili hizmet süresi” hakkından yararlanmanın, basın kartı taşıma zorunluluğuna bağlanması nedeniyle, düzenlemeyi iptal etti. İptal münasebetinde, “basın kartı verilecek bireylerin nitelikleri ve basın kartının verilmesine ait koşullar tarafından bir yasal düzenleme bulunmaksızın, bu koşulların belirlenmesi keyfiyetinin Basın Kartı Yönetmeliği ile yürütme organına bırakılmış olmasından ötürü temel bir hak olan toplumsal güvenlik hakkının lakin kanunla sınırlanabileceğine ait Anayasa’nın 13. maddesinin ihlal edildiği” tespiti yapılarak, Anayasa Terslik kararı verildi. Fiili hizmet mühleti hakkından yararlanmak için basın kartı kuralı taşıma zorunluğunun Anayasa’ya ters olduğu istikametinde yapılan olumlu tespit, düzenlemenin “sadece basın kartı taşıma kaidesi tarafından değil” “bir bütün olarak” iptal edilmiş olması nedeniyle, bu hakkın büsbütün kaybedilmesi ihtimalini de beraberinde getirdi. Zira, Anayasa Mahkemesi iptal kararının “yeni bir düzenleme yapılabilmesi için” Resmi Gazete’de yayımlanmasından itibaren 9 ay sonra yürürlüğe gireceği karar altına alınmıştır ve bu 9 aylık mühlet 14 Kasım 2020 tarihinde dolmaktadır. 14 Kasım 2020 tarihine kadar yeni bir yasal düzenleme yapılmaması halinde; matbaa çalışanları için 2008 yılında kaldırılmış olan “itibari hizmet hakkı”, gazeteciler için de 15 Kasım 2020 tarihinde büsbütün yürürlükten kalkmış olacaktır.
43 YILLIK HAK
Prestiji Hizmet Hakkı, gazetecilerin ve matbaa çalışanlarının, yaptıkları işin tabiatı gereği 1977 yılında teslim edilmiş bir haktır, ayrıcalık değildir.
Halkın hakikat habere ulaşması için gece gündüz çalışan, kamunun faydasını birinci önceliği haline getiren gazeteciler, gerçek bilgiyi canı kıymetine halka ulaştırmak için savaşta, sarsıntıda, selde, toplumsal hadiselerde, pandemi şartlarında, TBMM’de gece gündüz çalışmaktadır.
Matbaa çalışanları ve gazete-dergi üzere habere dair yayınların basım işini yapanlar ise, bu bilgileri halka ulaştırmak için daima gece çalışmakta ve çalışırken çeşitli kimyasallara maruz kalmaktadır.
Gazeteciler ve matbaa çalışanları ayrıcalık istememekte, esasen hakları olan prestiji hizmet artırımının geri verilmesini talep etmektedir.
(HABER MERKEZİ)
Gazete Duvar
