Avrupa İnsan Hakları Duruşması (AİHM), ‘Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt ismine hata işlemek’ kararının içtima ve şov yürüyüşlerine uygulanmasının tabir, toplanma özgürlüğünü ihlal ettiği tarafında karar verdi. Karara nazaran Yargıtay yahut Anayasa Duruşması önüne bu şekil evraklar geldiğinde Türk Ceza Kanunu (TCK) 220/6 (Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt ismine hata işlemek) unsurunu uygulamaması gerekiyor. AİHM ayrıyeten başvuruculara ayrı münferit 5 bin euro manevi tazminat ile 1500 euro yargılama masrafı ödenmesine karar verdi.
KARAR NE MANAYA GELİYOR?
4 başvurucudan biri olan Ramazan Taş’ın avukatı Erkan Şenses, müracaatçıların 2008-2009 yılları arasında katıldıkları bir yürüyüş nedeniyle ‘örgüt üyeliğinden’ ceza aldıklarını söyledi. Şenses laf konusu AİHM kararının ne manaya geldiğini şöyle anlattı: “Bu şahıslarla ilgili 2013 yılında bir ceza indirimi geldi. Örgüt üyeliğinden verilen ceza iptal edildi. Karar AİHM’e taşındı. AHİM de, ‘Mağduriyet var’ diyerek başvuruyu esastan inceledi. AİHM’in verdiği karar Venedik Raporu kararıyla da entegrasyonlu. Zira Venedik Encümeni, Türkiye’ye TCK’de düzenlenen cürmün içtima ve şov yürüyüşlerine uygulanmaması davetinde bulunmuştu.”
‘AİHM, IŞIKIRIK KARARINI İŞARET EDİYOR’
AİHM daha evvel Türkiye Işıkırık kararında da misal bir karar vermişti. Şimdiki karar bu kararın devamı niteliğinde. Pekala Işıkırık kararı ne meale geliyor? Avrupa İnsan Hakları Avrupa Duruşması, 14 Kasım 2017 tarihinde TCK’nin 220. hususunun 6. fıkrası altında ‘örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt ismine hata işleme’ teziyle yargılanan ve mahpus cezasına mahkum edilen insanlar için bir karara imza attı. Cenazeye katılan ve burada zafer işareti yaparak slogan atan bir kimseye 6 yıl 3 ay mahpus cezasının verildiği kararda AİHM, TCK’nin 220. unsurunun 6. fıkrasının lafzının ve mahallî duruşmalar tarafından yorumlanıp uygulanış biçiminin çok geniş olduğuna, bu nedenle öngörülebilir olmadığına ve hatada kanunilik prensibinin ihlal edildiğine karar vermişti.
Şenses, şöyle devam etti: “Dolayısıyla Anayasa Duruşması ve Yargıtay’ın bu kararları dikkate alarak ilgili düzenlemenin pratiği cephesinde karar vermesi gerekiyor. Zira AİHM kanunilik cihetinde karar verdi. Bu, emsal müracaatlar duruşmaların önüne geldiğinde bundan sonra da ihlal kararı çıkacağı mealine gelmekte. Anayasa Duruşması ve Yargıtay, 220/6’ncı maddeyi içtima ve şov yürüyüşlerine uygulanmayacağı gerektiğine ait karar vermeli.”
VENEDİK RAPORU…
AİHM’in işaret ettiği Venedik Raporu’nda Türkiye’ye ait düzenlemeler için daha evvel görüş bildirildi. Avrupa Konseyi’ne anayasal mevzularda görüş bildiren Venedik Encümeni, gazeteciler, muharrirler ve insan hakları savunucularına karşı açılan davalarda sık sık karşılaştığımız TCK unsurlarında esaslı değişiklikler gerektiğin yanında 2016 yılında görüş bildirdi. Kurul, TCK’nin 299. hususunun iptal edilmesi 216, 301, ve 314. hususlarının de değiştirilmesi gerektiğini söyledi.
Kurul TCK 226. unsurla ilgili şunları söylemişti: “TCK 314’le (Silahlı örgüte üye olmak) irtibatlı olan 220. Unsurun 6 ve 7. paragraflarında geçen ‘Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt ismine cürüm işleyen kişi, başkaca örgüte üye olmak kabahatinden da cezalandırılır’ sözünün kaldırılması gerekmektedir. 6 ve 7. paragrafın kaldırılmaması durumunda TCK 220’nin TCK 314’e bağlı olarak kullanılması, tabir ve toplanma özgürlüğünü ilgilendirmeyen durumlarla sonlandırılmalıdır.”
Gazete Duvar
