Cihan Başakçıoğlu
İZMİR – Geçtiğimiz günlerde verilen karar ile Muğla’nın Bodrum ilçesinde bulunan Ortakent Mahallesi’nde toplam 1 milyon 102 bin 306 metrekarelik alanın imara açılmasına yönelik reaksiyonlar sürerken, bu kere de doğal hoşlukları ve koyları ile ön plana çıkan Gökova Körfezi, Marmaris, Milas ve Ula ilçeleri doğal sit alanlarının statüleri Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nca değiştirilerek, marina ve yapılaşmanın önü açıldı. Kararla birlikte 24 bin 171 hektarlık alanın yapılaşmaya açılabileceği belirtiliyor.
Husus ile ilgili birinci açıklama Muğla Büyükşehir Belediye Lideri Osman Gürün’den geldi. Karara reaksiyon gösteren Gürün, sit alanlarının imara açılması ile birlikte Gökova Körfezi’nin ‘parsel parsel satılacağını’ belirterek, belediye olarak devre dışı bırakıldıklarını söyledi. Bir çok tüzel teşebbüste bulunduklarını da söz eden Gürün, “Bize gelip teklif aldılar ancak verdiğimiz tekliflere hiçbir değeri verilmedi” dedi. Körfeze 60-70 tane marina ve oteller yapılabileceğini söz eden Gürün, “Gökova Körfezi diye bir şey kalmaz. Mavi Seyahat biter. Kural tanımıyorlar. Esasen yıllardır niyetleri buydu. Net olarak ‘biz burayı rant kapısı yapıp dirhem dirhem satacağız’ kararının kıymetli adımları bunlar. Kıyı dışında denizin içini de tanım ediyor. İskele yapacaksın deyip denizi de planın içine alıyorlar. Bu türlü bir şeyi hayal bile etmek istemiyorum. Gökova Körfezi biter ve büsbütün öteki bir hal olur” tabirlerini kullandı.
KISA VADELİ ÇIKARLAR İÇİN…
Kelam konusu kararla ilgili Gazete Duvar’a konuşan Muğla Etraf Platformu (MUÇEP) Eş Sözcüsü Güngör Erçil de kısa vadeli çıkarlar için geri dönülemez kararlara imza atıldığını söz etti. Erçil, “Genel olarak Muğla’nın tamamını, özel olarak da Bodrum’u dahil ederek söylüyorum, Gökova Körfezi etrafının tabiatını tümüyle altüst etmeye, kısa vadeli çıkarlar için geri döndürülemez doğal tahribata yol açacak bir sürecin yaşandığını söylemeliyiz. Bu süreç o tarihte başlamadı elbette ancak, Gökova Körfezi ile ilgili olumsuz gelişmelerin 2016 yılından beri yaşanan sürecini, ana sınırlarıyla şöyle özetlemek mümkün. Gökova Körfezi Türkiye’deki Özel Etraf Muhafaza (ÖÇK) bölgelerinden biridir ve Datça-Bozburun ÖÇK bölgesi ile bitişiktir. ÖÇK bölgeleri müdafaa hedefli imar planları ile korunur. Gökova ÖÇK bölgesi etraf planında 2016, 2018 ve 2020 yıllarında müdafaayı azaltan, doğal yapıyı, ekolojik dengeyi bozup, biyoçeşitliliğe ziyan veren, kısa vadeli kullanım gayelerine uygun değişiklikler yapıldı. Bunun daha da makus olan yanı bu değişikliklerin Etraf Kanunu’nda ve taraf olunan milletlerarası kontratlarda etraf konusunda karar alınırken iştirak unsurunun benimsenmiş olmasına karşın, belediyelerin, meslek örgütlerinin ve halkın iştirakinin sağlanmaması, görüşleri sorulsa bile dikkate alınmaması, hatta bu kararların kapalılık içinde alınıyor olması” dedi.
KİME TAHSİS EDİLECEK?
Erçil, kelam konusu alanda önümüzdeki süreçte kime yahut kimlere tahsis-irtifak-kiralamasının yapılacağı konusunda da soru işaretleri oluşacağını vurgulayarak, şunları anlattı: “2020 Şubat ayı içinde Gökova-Okluk bölgesinde yazlık sarayın bulunduğu, 2018 yılında en alt kategoriye, Sürdürülebilir Müdafaa doğal sit kategorisine konulan alanın çabucak gerisindeki, sit statüsü daha 2 yıl evvel ‘Nitelikli Koruma’ olarak belirlenmiş 27,48 hektarlık bir alanın statüsü ‘Sürdürülebilir Koruma’ya düşürüldü. 2 yıl önceye nazaran ne değişti ki sit statüsü düşürüldü? Muğla Büyükşehir Belediyesi ve MUÇEP’in katkısıyla, Mimarlar Odası Muğla Şubesi 2018 yılındaki birinci kararın iptali için başka ayrı dava açtılar fakat, her iki dava da yordama ait münasebetlerle reddedildi. Bu statü değişikliğine paralel olarak, haziran ayında Gökova Müdafaa Maksatlı planda da değişiklik yapıldı. Kelam konusu alan, plan değişikliği ile hem kamu hizmet alanı olarak tanımlanıyor, hem plan kararlarında kamu hizmet alanlarındaki orman alanları, tahsis kiralama ve irtifak hakkı kurulmasına bahis olabilir. Plandaki bu kararın, açık olarak orman alanlarının orman hedefi dışında kullanılacağını gösterdiği üzere, bu alanların önümüzdeki süreçte kime tahsis-irtifak-kiralamasının yapılacağı da değerli bir soru işareti.”
MUÇEP, MUÇEV’E DİKKAT ÇEKTİ
MUÇEV ve kıyıların özelleştirilmesine de değinen Erçil, “Datça Yarımadası’ndaki birinci doğal sit statüsü değişikliği yapılan ve Gökova Körfezi’nin güney kıyısında bulunan Datça-Alavara bölgesine ait sit kararlarından da bahsetmek gerekir. Datça Yarımadası’nın tümünü göz önüne aldığımızda çok küçük lakin yarımadanın bütününü etkileyecek kritik bir alandaki bir kısmın statüsü evvelki 1. Derece’den Sürdürülebilir Koruma’ya düşürüldü. Sürdürülebilir Muhafaza statüsüne sahip yerlerde maden işletmeciliğinin bile yapılmasının mümkün olduğunu göz önüne aldığımızda, yapılanın, doğal hayat alanlarının sürekliliği ve ekoloji açısından ne manaya geldiği daha iyi anlaşılabilecektir. Sizin gazetenizde de haber olan Gökova-Akbük’te, Akyaka’da; Datça’da ve Muğla’nın öbür bölgelerinde hatta, Saros Körfezi’nden Antalya’ya Türkiye’nin tüm kıyılarında Anayasa’ya ve Kıyı Kanunu’na ters olarak kıyıların, mesire alanları ve emsal korunan/korunması gereken alanların MUÇEV Ltd. Şti.’ye kiralanarak ticarileştirilmesi ve bunun zımnilik içinde yapılıyor olması da vurgulanması gereken öbür bir konu” biçiminde konuştu.
Bodrum’da 1 milyon metrekarelik alanın kısa bir mühlet evvel özelleştirilmesine değinen Erçil, “Bodrum’daki Özelleştirme Yönetimi eliyle yapılan imar planı, eşzamanlı olarak duyuru edilen Bodrum Dağbelen doğal sit alanı kararları ve bunlarla bağlantılı olduğu açık olan Bodrum Etraf Yolu projesi, belediyeler ve kamuoyunun, sivil toplum örgütlerinin görüşleri dikkate alınmayıp, iştiraki engellenerek alınan ve yaşadığımız etrafta doğal hayat kıyımı denebilecek sonuçlar yaratacak kararlardır” sözlerini kullandı.
‘MUĞLA EN ÇOK AKINA UĞRAYAN VILAYETLERDEN BİRİ‘
MUÇEP olarak bölgenin talan edilmesi noktasında meslek örgütleri belediyeler ve yurttaşlar ile birlikte dayanışma ile karşı çıkılması gerektiğini tabir eden Erçil son olarak şunları söyledi;
“MUÇEP olarak, madencilik ve inşaat faaliyetlerinin de unutulmaması gereken, kıymetli tabiat talanı uygulamaları olduğuna, ilgili herkes üzere biz de, burada kısaca, dikkat çekiyoruz. Ülkenin her yerinde tabiatın zalimce tüketilmesi, talan edilmesi süreci yaşanmakla birlikte, bilhassa turizm açısından en kıymetli yerlerden biri olan Muğla’nın, bu süreçte en çok hücuma uğrayan vilayetlerden biri olduğunu söyleyebiliriz. Kentin artık belediyeleri, meslek örgütleri, halkıyla bir savunma durumunda olduğunu, bunun daima birlikte, dayanışma ve yardımlaşmayla yapılmasının zarurî hale geldiği niyetindeyiz. Bu anlayış çerçevesinde, 2016 yılında görüşü sorulduğunda Muğla Büyükşehir Belediyesi’ne dahi tamamı gönderilmeyen, onlarca yurttaşın bilgi edinme müracaatıyla talep etmesine karşın açıklanmayan, Muğla’daki doğal sit alanlarının tespitine temel olan ‘Muğla Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Projesi’nin sonucu olan raporu MUÇEP olarak yasal yollardan elde ettik. Yazılanları da kamuoyu ile paylaşmaya başladık. Bu raporların, ekolojiye ait kararların iştirak olmaksızın hazırlanmasını da kamuoyunun takdirine bırakıyoruz.”
Gazete Duvar
