İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) Ankara Şubesi’nin hazırladığı İç Anadolu Bölgesi Hapishaneleri Üç Aylık Hak İhlalleri Raporu’ kamuoyuyla paylaşıldı.
İHD Ankara Şube’de yapılan basın toplantısında konuşan Merkez Yürütme Konseyi (MYK) Üyesi Nuray Mütercim, 2020 Temmuz-Eylül aylarında toplam 97 kişinin kendilerine müracaat yaptığını kaybetti. Mütercim, 2020 yılı Temmuz-Eylül aylarında çeşitli cezaevlerinde 14 tutuklunun ömrünü yitirdiğini belirtti. Mütercim, tutukluların vefat nedenlerini şu halde sıraladı: “4 tutuklu intihar ederek hayatını yitirdiği tez edildi. 1 Mahpusun vefat nedeni açıklanmadı. 4 tutuklu hastalıkları nedeniyle hayatını yitirdi. 3 Kanser hastası tutuklu infazları ertelendikten kısa bir mühlet sonra hayatlarını yitirdi. 1 tutuklu adil yargılanma talebiyle başlattığı açlık grevinde iken ömrünü yitirdi.”
BİN 605 HASTA TUTUKLU
Mütercim, en az 604’ü ağır olmak üzere en az bin 605 hasta tutuklunun cezaevlerinde olduğunu söyledi. İç Anadolu Bölge Cezaevlerinde ise 37’si bayan olmak üzere en az 249 hasta tutuklu bulunduğunu kaydeden Mütercim, 88’inin ağır hasta olduğuna dikkati çekerek cezaevleri şartlarının hasta tutuklular için uygun olmadığını söyledi. Mütercim, sıhhat hakkı açısından yaşanan temel sıhhat hakkı problemleri şu halde sıraladı:
* Tutuklular hastaneye gidemiyorlar, gidilebilen çok acil durumlarda ise 14 günlük karantina sürecinde tek başlarına karantina koğuşlarında kalıyorlar.
* Talep edilmesine karşın odalar dezenfekte edilmemektedir. Yalnızca 1 şişe çamaşır suyu verilmiştir.
* Hastaneye gidip dönen ve karantinaya alınan tutukluların muhtaçlıkları yeterinde karşılanmamaktadır. Ayrıyeten karantina koğuşları havasız, kirli ve hijyen şartlarına sahip değildir. Karantinaya alınan diğer mahpuslarla birebir telefon, birebir koridoru kullanmaktalar, berbat şartlarda 14 gün boyunca kalınması mahpusları risk altında tutmaktadır. 3 Aylık müddet zarfında 3 mahpus bu karantina şartlarında hayatını yitirmiştir.
* Ağır hasta mahpusların sıhhatlerinin korunmasına dair taleplerine karşın önlemler alınmamış, belirti gösteren mahpuslara testler yapılmamıştır.
* Sincan T Tipi Kapalı Hapishanesinde Covid-19 testi müspet çıkan hadiselerin ağır olduğu bilgisi kurumumuza aktarılmıştır.
* Sincan’da testi olumlu çıkan mahpusların ailelerine bilgi verilmediği, karantina cezaevi olarak kullanılan 3 Nolu L Tipinde telefon hakkı 14 gün kullandırılmadığı bilgisi alınmıştır.
* Maske ve eldiven talep etmelerine karşın verilmemektedir.
Tercüman, “Tutukluların kâfi tıbbi yardım görme hakları mevcuttur. Tutuklular insanlık onuruna saygılı bir biçimde muamele görme ve yaşama hakkına sahiptir. Ancak büyük bir sorun olan ve kamuoyunun vicdanını kanatan hasta tutukluların yaşamış oldukları sıkıntılar tahlil üretilmeden ortada durmaktadır. Türkiye cezaevlerinde bulunan hasta tutukluların acil ve kalıcı tedavileri yapılmalı, hapishane şartlarında tedavisi yapılmayan hasta tutukluların da hemen infazları durdurulmalıdır” diye konuştu.
‘CEZAEVİ VAZİFELİLERİ İÇİN CEZASIZLI KPOLİTİKASI’
Tercüman, hazırladıkları rapora nazaran en az 51 tutuklunun azap yahut makus muameleye maruz bırakıldığını kaydetti. Adalet Bakanlığı’nın bu husustaki dataları paylaşmaması nedeniyle bu sayının daha yüksek olduğuna değinen Mütercim, cezaevlerinde uygulanan azabın ve tutuklulara yönelik berbat muamelenin temelinde cezaevi görevlilerine yönelik cezasızlık siyaseti olduğunu söyledi.
Tercüman, yaşanan azap olaylarını şöyle sıraladı:
* 20 tutuklu dayağa maruz kalmıştır.
* Ayakta sayım zorlaması yapılmaktadır. Zorla ayağa kaldırılmaktalar, itiraz ettiklerinde tehdit edilmektedirler.
* Afyon 1 Nolu T Tipinde 4 Mahpus haklarında verilmiş müebbet karar kararı olmamasına karşın tek başlarına tutulmaktadırlar.
* Aksaray T Tipi ve Kırşehir E Tipi Kapalı Hapishanesinde onur ayakta sayım ve onur kırıcı uygulamalara karşı bir açlık grevi yapılmıştır. Daha sonra açlık grevleri sonlandırılmıştır.
* Bir Mahpus Şanlıurfa’dan Bolu’ya sevk edilmiş, Bolu’da çıplak aramaya maruz bırakılmıştır.
* Sincan 3 Nolu L Tipinde bir mahpus 20 infaz müdafaa memurunun şiddetine maruz kaldığını aktarmıştır.
* Bir bayan mahpus gözaltında ve hapishaneye birinci girişinde azaba maruz kaldığını aktarmıştır.
* Bir bayan mahpus hapishaneye birinci girişinde insan onuruna alışılmamış çıplak aramaya maruz kaldığını aktarmıştır.
FOX TV DE YASAK
Direkt kişi güvenliği hakkını ve sıhhat hakkını ihlal eden uygulamalar dışında cezaevi idarelerinin çok çeşitli formüllerle tutuklular üzerinde baskı kurmaya çalıştığına işaret eden Mütercim tutuklulara yönelik bağlantı yasakları ve öbür meseleleri şu formda sıraladı:
* Toplumsal faaliyetler (spor, sohbet, kurs) büsbütün durdurulmuştur.
* Cezaevi yönetimiyle ilgili vermiş oldukları dilekçelerin yerlerine ulaştırılmadığı, dilekçelerin cezaevinden çıkışının yapılmadığını, dilekçelere geri dönüş olmadığı tabir edilmektedir.
* Yeni Ömür gazetesi başta olmak üzere Üniversal, Birgün gazetelerinin kendilerine ulaştırılmadığını münasebet olarak da Basın İlan Kurumu’ndan resmi ilan ve reklam yayınlama hakkı bulunmayan gazetelerin hapishane alınmadığı söylenmiştir.
* Haber alma kaynaklarının engellendiğini, cezaevinde televizyonda sırf yönetimin istediği kanalları izleyebildiklerini, FOX TV’nin bile kaldırıldığını aktarmışlardır.
* Telefon görüşleri tek bir bireyle sonlandırılmış, pandemi başlangıcında belirtilen imajlı görüşmenin uygulanmamakta, aramak istedikleri kişi çıkmadığında ise arama haktan yoksun kalmaktadırlar
* Havalandırma kapılarının geç açılıp erken kapandığı tabir edilmektedir.
* Kantinden alınmış olan radyolar toplatılmış ve geri verilmemiştir.
* Gereksinim olan giyim ve kitapların ikram kapsamı içine konulduğunu, yalnızca dini ve ulusal bayramlarda verildiğini ve iki ayda bir olacak halde ayarlandığını tabir etmektedirler.
* Kitap, mecmua gereksinimi karşılanmamakta, odalarındaki kitap sayısı sınırlanmakta, kendilerine yollanan kitap ve mecmualar verilmemektedir.
* Üç kişilik ziyaret hakkının karşılanmadığı, yazdırdıkları şahısların onayının bir yıla yayıldığını aktarmışlardır.
* Tercüman olmadığı gerekçesiyle Kürtçe yazılmış mektupların verilmediği ve gönderilmediği aktarılmıştır.
* Mahpuslardan 650 TL elektrik faturası fiyatı alındığı aktarılmıştır. (Kayseri Bayan Hapishanesi)
* Yemek porsiyonlarının çok küçük olduğu, birkaç şahsa yetecek kadar yiyecek getirildiği ve 10 kişilik koğuşa dağıtın denildiği, bir dilim karpuzun 10 bireye yeteceğinin söylendiği aktarılmıştır.
* Diyet taleplerinin karşılanmadığı aktarılmıştır.
* Konya E Tipi Cezaevinde bulunan M. M’min aile ile birlikte gözaltına alındığı, ailesinin hudut dışı edildiği ailesi ile telefonla irtibata geçilmediği ve ailesi ile görüştürülmediği, ailesinin Afrin’de olmaları nedeniyle irtibat kurmadıkları aktarılmıştır.
* Adnan Selçuk Mızraklı kendisine gelen 25 adet kartpostalın gönderildiğini fakat sakıncalı görülerek verilmediğini; kendisine gönderilen 7 kitaptan 3’ünün verilmediğini aktarmıştır.
* Kayseri Bayan Kapalı Hapishanesinde tutulan J. A.’nın ağırlaştırılmış müebbet mahkumu olduğu, statüsünde diğer mahpusun bulunmadığı için tek bir blokta tek başına tutulduğunu ve kimseyle sohbet edemediği, tıpkı statüdeki öteki mahpusların olduğu cezaevlerine sevk taleplerinin de kabul edilmediği aktarılmıştır.
* Kayseri 2 Nolu T Tipinde kalan B. S. isimli mahpus 4 yıldır telefon hakkının prosedürleri tamamlayamadığı gerekçesiyle kullandırılmadığını, bir kere bile kapalı yahut açık görüş yapmadığını; 2 yıldır vasi aradığını, birkaç kişinin ismini vasi atanması için verdiğini lakin vasi olarak talep ettiği şahısların siyasi belgeleri olduğu yahut diğerleriyle siyasi olarak haberleşebileceği mazeretiyle vasi talebinin reddedildiğini aktarmıştır. (MA)
Gazete Duvar
