50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri ile kamuya ilişkin işyerlerinde iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi düzenlemesi 3. sefer erteleniyor. 2012 yılında yürürlüğe giren 6331 sayılı İş Sıhhati ve Güvenliği Kanunu’na nazaran işyerleri az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli olmak üzere 3 kümeye ayrılıyor. Buna nazaran 50’den az çalışanı olan otel, pansiyon, yurt üzere az tehlikeli işyerlerinde 1 Temmuz 2014’ten itibaren iş güvenliği uzmanı görevlendirmek mecburî olacaktı. Fakat uygulama birden fazla kere ertelendi ve ilgili husus 8 yıldır yürürlüğe girmedi. Son erteleme içinse geçtiğimiz hafta harekete geçildi. AK Parti İzmir Milletvekili Yaşar Kırkpınar ve AK Parti Düzce Milletvekili Ayşe Keşir tarafından verilen kanun teklifi Komisyon’dan geçti. Teklif Meclis Genel Kurulu’nda görüşülüyor.
Teklifin münasebeti “Pandemide yüzyüze eğitim verilemediği ve ilgili imtihanlar yapılamadığı için oluşacak uzman açığını önlemek” olarak açıklanıyor. Lakin uzmanlar, uygulamanın patrona maddi yük getirmemek için ertelendiğini belirtiyor.
Kubilay Kaptan.
Afet uzmanı Dr. Kubilay Kaptan, bakanlıklar tarafından verilen emekçi güvenliği eğitimi, mesleksel eğitim ve hayat uzunluğu eğitimlerin pandemi sebebiyle durdurulduğunu ve şu anda alanda çalışan çalışanların pek birçoklarının bu eğitimleri almadan çalışmaya devam ettiğini belirtiyor. “İş güvenliği eğitiminin Covid-19 salgınını fırsat bilerek ister yüksek ister hafif risk altındaki işyerlerinde verilmemesinin hiçbir desteği yok. Bugün nasıl o işyerleri çalıştırılmaya devam ediyorsa güvenlik eğitimleri de tıpkı formda aksatılmadan verilmeli. Zira iş güvenliği konusu hiçbir vakit bir tarafından yontulacak bir problem değildir. ”
‘İŞVEREN İÇİN DE ÖNEMLİDİR’
Dr. Kaptan, patronların çok büyük bir kısmının ek maliyet getireceği ve vakit kaybına neden olacağı gerekçesiyle iş güvenliği uygulamalarını hayata geçirmediklerini vurguluyor. Patronların kanun ertelemelerinden ve düzenlemelerin rafa kaldırılmasından mutlu oldukların belirten Kaptan şöyle konuşuyor:
“Şunu kavrayamıyoruz iş güvenliği tedbiri almadan çalışmak patron açısından da epey sorunlu, tehlikeli bir durum. Güvenlik önlemlerini sağlamak yalnızca emekçi güvenliği için değil patronun daima bir hizmet verebilmesi için değerlidir.”
“Bizim ülkemiz ufak nedenlerden büyük facialar yaşanan bir ülke. Bunu isterseniz en son Sakarya’daki fabrika patlamasında isterseniz Aladağ’daki yurt yangınında görebilirsiniz. Az tehlikeli çok tehlikeli fark etmiyor. Çalışanlarımız eğitim almadığı için ne kendilerine ne de oradaki bireylere yardım edemiyorlar.”
‘ALADAĞ’DAKİ YURT DA AZ TEHLİKEli İŞYERİYDİ’
İrfan Sayar.
İş Sıhhati ve Güvenliği Çalışanları Sendikası Lideri İrfan Sayar da ertelemenin yeni kazalara yol açacağını tabir ediyor. Aladağ’da 12 kişinin yangında vefat ettiği öğrenci yurdunun da az tehlikeli işyeri statüsünde bulunduğunu hatırlatan Sayar, “Otel, yurt, pansiyon, misafirhane, okul, dershane üzere yerlerde yasanın ertelenmesi mantıksızdır. Yılda 430 bin iş kazasının meydana geldiği ve en az bin 500 kişinin hayatını kaybettiği bir ülkedeyiz. İş kazaları karnemiz çok kötüyken bu ertelemeyi anlayamıyoruz” diyor.
6331 sayılı İş Sıhhati ve Güvenliği Yasası‘na nazaran patronların, iş güvenliği önlemleri almakla yükümlü olduğunu belirten Sayar, uygulamanın ertelenmesinin bu duruma tezat oluşturduğunu söylüyor:
“İşveren para kazanma ve üretim hırsıyla iş sıhhati ve güvenliği önlemlerini almayabilir. İş güvenliği uzmanı burada hatırlatıcı ve yol gösterici bir rehberdir. Maddede iş güvenliği uzmanının rehber ve danışman olduğu açık bir biçimde müellif. Patrona neyi yapıp neyi yapmayacağını yazılı bir biçimde bildirim eder. Şayet patron yapmaz ise bu artık tamamı ile patronun sorumluluğundadır.”
‘ÇIKTIKTAN 11 YIL SONRA YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ AKILLA AÇIKLANAMAZ’
TMMOB İş Sıhhati ve Güvenliği Çalışma Kümesi Lideri Bedri Tekin ise “Bir kanunun bir hususunun kanun çıktıktan 11 yıl sonra yürürlüğe girmesini akıl ile açıklamak mümkün mü?” diye konuşuyor. Tekin, “pandemide eğitimlerin aksaması ve ilgili imtihanların yapılamaması sebebiyle oluşacak uzman açığının önlenmesi” münasebetini de gerçekçi bulmadığını belirtiyor.
‘UZMANLAR MESLEKTEN UZAKLAŞIYOR’
Öte yandan Bedri Tekin, bu cins ertelemenin iş güvenliği uzmanlarını meslekten uzaklaştırdığını söylüyor. “İş güvenliği uzmanları uzmanlık yapmayı bırakıyor ve 5 yılda bir yenilenmesi gereken iş güvenliği uzmanlığı dokümanlarını yenilemiyorlar. Örneğin; 30 Kasım 2018 tarihinde 112 bin sertifikalı iş güvenliği uzmanı vardı, lakin bunlardan 34 bini fiilen iş güvenliği uzmanlığı yapıyordu. Ekim 2019’da sertifikalı iş güvenliği uzmanı sayısı 72 bin 517’ye uzmanlık yapanların sayısı ise 27 bine düştü. Çalışma şartları nedeniyle uzmanlık yapmaktan vaz geçiliyor. Yani eğitimlerden, imtihanlardan sonra uzman sayısı artmıyor. Şahıslar doküman alsalar da daima öteleme nedeniyle uzmanlık yapmıyorlar.”
Gazete Duvar
