Osman Çaklı
UŞAK – Jeotermal Elektrik Santraller (JES) ile ilgili sıkça şikâyet ve rahatsızlıkların lisana getirildiği Aydın’da geçen günlerde birebir yerde 4’üncü sefer jeotermal atık borusu patladı. Aydın’ın Pamukören ilçesinde faaliyette olan Çelikler Jeotermal Santrali’nin atık boruları bölgedeki köylülerin zeytin ve incir tarlalarından geçiyor. Kimyasal akışkanların bulunduğu borunun patlaması üzerine, tarla sahibi ve bölgede yaşayan yurttaşlar duruma reaksiyon gösterdi.
59 SANTRAL VAR
Türkiye’de jeotermal elektrik santrallerinin en çok heyeti olduğu Aydın’da toplamda 59 adet elektrik santrali bulunuyor. JES’ler yarattığı kirlilik ve tarıma verdiği ziyanla sıkça gündeme geliyor.
Ziya Topçu Pamukören ilçesinde faaliyette olan Çelikler JES’in atık boruları da bir çiftçinin tarlasından geçen yüzey suyuna deşarj oldu. Su yüzeyinde ağır bir sis dumanı oluştu. Pamukören’den görüştüğümüz Ziya Topçu kimyasal içerikli suyun tarlalarını kirlettiğini anlattı.
‘KİMYASALIN DEĞDİĞİ TOPRAKTA OT YETİŞMİYOR’
JES şirketinin metal borularının kimyasallar nedeniyle vakit içerisinde inceldiğini söyleyen Ziya Topçu, “Borulardan sızan kimyasallar tarlalara ziyan veriyor” dedi. Tıpkı kaçağın 2 sene ve 1 ay evvel de yaşandığına dikkat çeken Topçu “Kimyasal olan suyun toprağa değmesi, toprağın kullanılamamasına sebep oluyor. Mesela zeytin ağaçları meyve vermiyor. Ot dahi bitmiyor. Son patlamadan 3 ay sonra buraya gelin bakın ot dahi göremeyecekseniz” diye konuştu.
‘DENETİM DİYE BİR ŞEY YOK’
Borulardaki kaçak üzerine yetkili kurumlara başvurduğunu aktaran Ziya Topçu, Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğü ile kelamlı olarak hengame ettiklerini söyledi. Yetkililerin göstermelik olarak denetim yaptıklarını, meseleyle yeteri kadar ilgilenen olmadığını söyleyerek, sitemini lisana getirdi. Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğü’nü aradığında bazılarının müsaadeli olduğunun aktarılmasını üzerine Ziya Topçu “Çevre sorunu mesai saati mi bekliyor?” sorusunu yöneltti ve ekledi: “Denetim diye bir şey yok. Yüzey sularına bırakılan sularla ilgili çektiğimiz görüntüler ve tutanaklar var. Etraf Vilayet Müdürlüğü bize diyor ki ‘Biz sizin ya da jandarmanın tuttuğu tutanakla rastgele bir yaptırım yapamayız’ Esasen mesai saati dışında gelmiyorlar. Kaçak olduktan 3 gün sonra geliyorlar. Bu müddette şirket zati sorunu gideriyor. En son olayda jandarma bile tutanak tutmaya gelmedi.”
‘TARLAM İNCİR MEZARLIĞINA DÖNÜŞTÜ’
Kendi tarlası içinden de boru geçtiğini söyleyen Ziya Topçu, şunları söyledi: “Bana neden müsaade verdin diye soruyorlar. Ancak benim haberim olmadan tarlayı kazıp boru döşediler. Toprağın yarım metre altı devletin dediler. Bunu bize söyleyen şirket vazifelileri, bizim yerlerimizi tehditle, zorla elimizden aldılar. Vermek istemediğimiz halde kaymakamı vs. ortaya koyarak, ‘gerekirse istimlak ederiz’ dediler. Bizde mecburen verdik. Şu an 375 ağacın, 275’i santral alanında kaldı. 100 incir ağacım vardı. Hepsi kurudu şu an. Benim tarlam incir mezarlığına dönüştü. Bir tane sağlam ağaç kalmadığı üzere yeni filizlenen ağaçlar da ölüyor. Bu da topraktan kaynaklanıyor, toprak zehirli. Sulama suyuna reenjeksiyon suyu bırakılıyor. Bende o suyla tarlayı sulamak zorunda kalıyorum.”
Gazete Duvar
