ANKARA – AK Parti, İstanbul Mukavelesi olarak bilinen Bayana Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Savaşa Dair Avrupa Kurulu Sözleşmesi’ni imzalanmasından 9 yıl sonra tartışmaya açtı. Sözleşme’de geçen “toplumsal cinsiyet” ve “cinsel yönelim” üzere sözler nedeniyle “Aileye zarar veriyor”, “eşcinselliği özendiriyor” üzere argümanlarla tartışmaya açılan akitle ilgili itirazlar doğrultusunda imzanın çekilmesi, şerh düşülmesi ya da niyet beyanında bulunulması üzere bir seri seçenek konuşuluyor. AK Parti’nin önümüzdeki günlerdeki iç içtimalarında tekrar ele alınacak tartışma başta bayan örgütleri olmak üzere muhalefetin de yansısına yol açtı.
Anayasa Hukukçusu, CHP İstanbul Milletvekili Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, 2011 yılında imzalanan mukavelenin insan hakları hukukunda kayda kıymet bir ilerleme ve dönüm eşiği olarak görülebileceğini söyledi. Ahdin “Düşünce kozmik, pratik yerel” biçimindeki insan hakları prensibinden hareket edildiğinde niyet ve uygulamayı buluşturması bakımından özgün ve Türkiye açısından çok mealli bir mukavele olduğunu belirten Kaboğlu, bunun münasebetlerini şöyle söz etti:
- Türkiye, İnsan Hakları Cihanşümul Bildirgesi ve İnsan Hakları Avrupa Akdi üzere büyük insan hakları evraklarını hazırlayan Birleşmiş Milletler ve Avrupa Kurulu üzere örgütlerin kurucu ve “uluslararası topluluğun onurlu” üyesi sıfatını haklı olarak kullanmaktadır.
- Türkiye’nin insan hakları siyaseti, siyasal partiler ötesi ve hükümetler ötesi bir siyaset niteliği taşımaktadır.
- Nüfusunun çok büyük çoğunluğu Müslüman olduğu halde Türkiye’nin demokrasiyi tatbike koyabilmesi, büyük ölçüde laiklik ve bayan hakları sayesinde mümkün oldu. Bu özellik, Türkiye’nin milletlerarası topluluk önünde ve içinde özgünlüğüne işaret eder.
- Bayana Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Uğraşa Dair Avrupa Kurulu Sözleşmesi’nin İstanbul’da hazırlanmış olması, sembolik özelliği aşan bir meale sahiptir.
‘TÜRKİYE NE KADAR ÖVÜNSE AZ’
Milletlerarası topluluğun onurlu bir üyesi olan Türkiye Devleti’nin yurttaşlarının bu mukavele hasebiyle ne kadar övünse az olacağını belirten Kaboğlu, “Türkiye Devleti ve topluluğu, bu dokümanın gereklerini tam olarak noktasına getirme onur ve sorumluluğuna da sahip olup, öbür devletler ve bilhassa Müslüman topluluklar için esin kaynağı olmak durumundadır” dedi.
‘YERİNDESİZ VE SAKINCALI’
İstanbul Sözleşmesi’nin ulusal ve âlemşümul açıdan değerine işaret eden Kaboğlu, “İstanbul Mukavelesi, bütün Avrupa devletleri için olduğu kadar Türkiye Cumhuriyeti için de çok kıymetli, velev yaşamsal bir kazanım olup, ‘kazanılmış haklara saygı’ unsuru gereği, Kontrat tartışmaya açılamaz. Bu prensibe, 21. yüzyılda “geriye götürme yasağı” da eklenmiş bulunuyor. Bu itibarla, insan haklar yerinde, Türkiye’nin mesken sahipliği yaptığı temel bir memleketler arası insan hakları dokümanını sorgulamak ve tartışmaya açmak, özgürlükler hukuku umumî unsurları bakımından yerindesiz olduğu kadar sakıncalıdır da” dedi. Kaboğlu şöyle devam etti:
“İstanbul Sözleşmesi’ni sorgulamak, aslında İnsan Hakları Âlemşümul Bildirgesi’ni ve İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’ni sorgulamak olduğu kadar, Türkiye Cumhuriyeti’nin “insan haklarına dayanan devlet” niteliğinin de sorgulanması demektir. Bilhassa 2004 ve 2010 Anayasa değişiklikleri ile tanınan eşitlik ve müspet ayrımcılık prensiplerinin de tartışılmaya açılması demektir: “Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür. Bu maksatla alınacak önlemler eşitlik prensibine uymaz olarak yorumlanamaz” (md.10/2).”
Gazete Duvar