Alper Budka – [email protected]
Fenerbahçe’nin efsane futbolcusu Lefter Küçükandonyadis 1964’te Fenerbahçe’den ayrıldıktan sonra Yunanistan’ın AEK kadrosunda birkaç ay forma giymiş, dönem sonunda da futbola veda etmişti. Lakin 1967’de sürpriz bir halde Boluspor’un başına teknik direktör-oyuncu olarak geri döndü. 43 yaşında futbola dönerek 2. Lig’de (bugünkü ismi 1. Lig) 10 maça çıkan Lefter’in Bolu’daki periyoduna dair çok şey bilinmiyordu.
Türk futbolunun tarihe karışan derbilerinden Bolugençlik – Abantspor rekabetini yazmak için gittiğimiz Bolu’da, Boluspor kulübünün kurucularından Ayhan Sabit Tüzün’ün (90) ve Saip Garipoğlu’nun (83) ağzından “ordinaryüs”ün son 10 maçını da dinledik.
TÜZÜN: TRABZONSPORLULAR LEFTER’DEN KAÇIYORLARDI
Rıdvan Ertanı: Lefter, Bolu’da artık Koyunlu Mobilya’nın bulunduğu binanın yanındaki uzun apartmanın en üst katında oturuyordu. (Tabaklar Mahallesi, Cumhuriyet Caddesi, No: 7)
Ayhan Sabit Tüzün anlatıyor:
“O vakitler Boluspor’un lideri Kamil Bilgihan’dı, evliydi lakin bir Rum sevgilisi de vardı. O bayanın ismi Nesrin Asuman’dı ve Lefter’in akrabası ya da çok yakın arkadaşıydı. Artık kızıyla birlikte Atina’da yaşıyor. Lefter onun sayesinde Boluspor’a geldi.
Lefter tahminen davulla zurnayla karşılanmadı fakat Bolu’da çok iyi ağırlandı. Herkes memnunluktan dört köşe olmuştu. Ona Mudurnu Caddesi’nde bir konut kiralandı. Şoför ehliyeti alacaktı lakin diploması yoktu. Eşimin de misyonlu olduğu Sakarya İlkokulu’nda diploma imtihanına girdi, ona ehliyetini biz aldık.
Katiyetle içki ve sigara içmezdi. Otomobiline da sigara sokmazdı. Bir gün İdris Restoran’ın önünde Lefter’in arabasının içindeydik. Sadece muziplik olsun diye sigara almıştım. Paketi açtım, içer üzere yaptım. ‘Aman müdür beyefendi, ne yapıyorsun’ dedi o hoş şivesiyle…
Bir de Muharrem isminde bir futbolcumuz sahtekarlık yapmıştı. Onu yemekten kovdu. Çabucak müdahale ettim. Yemek farklı, futbolculuk başka dedim. Lakin hakikaten dedikleri üzere, ‘ver Lefter’e yaz deftere’, o denli bir futbolcuydu. Tatlı insandı. Müteşekkiriz. Allah rahmet eylesin.
Hiç unutmam, 12 Kasım 1967 tarihinde oynanan Boluspor – Trabzonspor maçının 2. devresinde Lefter oyuna girdi. Trabzonsporlu futbolcular Lefter topu ayağına aldığında adeta ondan kaçıyorlardı. O maçı 1-0 kazanmıştık.”
Soldan sağa, Lefter Küçükandonyadis, Naci Özkaya, Ayhan Sabit Tüzün
.
GARİPOĞLU: HOCA OLARAK GELDİ ANCAK OYNAMAK İSTEDİ
Saip Garipoğlu anlatıyor:
“Kamil Bilgihan evli fakat çapkın bir adamdı. Madenciydi, zengindi, ayrıyeten uyanık bir yöneticiydi. Lefter’le çok iyi anlaşıyorlardı.
Bolu’nun tahminen de yarısı Fenerbahçelidir. Münasebetiyle Lefter’in gelişi hem kentte, hem de kulüpte bir hava yaratmıştı. Sakarya İlkokulu’nda toplu imtihana girdi. Öğretmen kopya verdi. Neyse onu çok karıştırmayalım.
Kendisi oynamak istediği için lisansı çıkarıldı. Yoksa o sportmen olarak transfer edilmemişti. Hatta ben bunu yadırgadım. Kamil Abi ne yapıyorsun, adam kenara çekilmiş, emekliye ayrılmış, burada alana sürüyorsunuz dedim. Lakin 1-2 maçta hoş de oynadı.
Lefter’den evvel Galatasaraylı Naci Özkaya kadronun başındaydı. Arkadaşlarımız Fenerbahçeli Naci Erdem’i getireceklerine bir karışıklık sonucu ‘Sarı Naci’yi getirmişlerdi (gülüyor). Naci’nin akabinde Lefter bir rüzgar yarattı. Sonra Galip Türkkan grubun başına getirildi, Boluspor’u şampiyonluğa hazırlayan kadroyu kurdu fakat yarım devre dayanabildi. Ondan sonra da Günaydın Özyurt geldi ve Boluspor’u 1. Lig’e çıkarttı. O da grubu ruhsal taraftan tamamlamıştır. Yani Boluspor’u Lefter şampiyon yapmıştır diyemeyiz.
Lefter’in gidişi, gelişi üzere değildi. Ne demek istediğimi anladınız galiba. Ancak sorunlu bir biçimde gitmedi. Lider Kamil Bilgihan’la ortası iyiydi. Kamil Beyefendi kırgınlık yaratmadan sözleşmeyi bitirdi.”
Lefter: “Bu yılki takımımız çok genç ama geleceğe umutla baktığım usta futbolcular var. Önümüzdeki yıl bu futbolcular ortalığa duman atacağız.”
‘BU SENİN HAKKIN DEDİ, KAPTANLIĞI REDDETTİ’
Lefter’in teknik yöneticiliği periyodunda Boluspor’da kadro kaptanlığı da yapan oyuncusu İbrahim Çelik, Bolu Gündem gazetesine kaptanlık pazubandını hocasından nasıl aldığını şöyle anlatıyor:
“Lefter çok dürüst bir insandı. Kendisinin de oynayacağı bir maçtan evvel soyunma odasında geldi, kaptanlık bandını benim koluma taktı. Ben hürmetimden ötürü ‘sizin bulunduğunuz yerde ekip kaptanlığı yapamam’ dedimse de, ısrar etti. ‘Sen buralısın, buranın çocuğusun, sen kaptan çıkacaksın’ diyerek beni ikna etti.
Benim kendisiyle ilgim çok iyiydi. Bir gün bana ‘sen nerede tıraş oluyorsun’, diye sordu. Ben de berber Fadıl’a gittiğimi söyledim. Lefter o günden sonra, Bolu’da kaldığı sürece daima berber Fadıl’a tıraş olmuştur.”
‘İYİ İNSANDI FAKAT ALANDA ÇOK KÜFREDERDİ’
Boluspor’un kuruluşundan itibaren senelerce forma giymiş Rıdvan Ertanı’nın anılarında ise Lefter’le ilgili ekseriyetle ufak tefek sürtüşmeler kalmış. Ertanı’nın Bolu’nun Sesi gazetesine anlattıklarından bir kısım okuyoruz:
“Lefter Boluspor’a antrenör-futbolcu olarak gelmişti. Yardımcısı da Fenerbahçe’de oynayan Deve Necdet’ti. O, Lefter’in tıpkı vakitte müdafaasıydı, fedaisiydi.
Ben oynadığı bir maçta kendisine pas atmıştım. Lefter, ‘niye ayağıma atmıyorsun’ diye bana kızınca, ben de ona ‘koşmayacaksan niçin oynuyorsun’ demiştim. O da bana küfür etmişti. Çok iyi bir insandı, kalbi çok temizdi. Ancak oyun esnasında çok küfür ederdi. Futbolculuğuna diyecek bir şey olamaz. Dünya çapında bir adamdı.
Bir maçta penaltı kazanmıştık. Lefter’e sorduk, ‘Rıdvan atsın’ dedi. Ben vurdum, top direğe çarptı. Kulübeden hudutla fırlamış, saha kenarındaki pistte bulunan üç adım kumuna düşmüş, boynu tutulmuş. Sonraki gün ‘hep senin yüzünden oldu’ diyor. Ben de kendisine ‘hocam kaçar penaltı, her penaltı gol olacak diye bir şey yok ki’ dedim. ‘Ya bırak haydi yürü git antrenmana hadi’, dedi. Beni çok severdi. Benim için ‘futbolun kurdu’ kaygısı. Nişanıma geldi ve hanımıma dedi ki, ‘buna iyi bak bu iyi futbolcu olacak’.
Boluspor’da bir simgeydi. Çok büyük katkı verdi. Onunla çalışmak talihti. Bize 45 dakika karın adalesi yaptırırdı. O denli affedersiniz at üzere koşturmazdı. Aslında Orhan Ayhan’la röportajında ‘Boluspor formasını giydiğim periyodu hiç unutmam’ demişti. Şükrü Saraçoğlu Stadyumu’ndaki cenaze merasiminde tribünlerde Boluspor atkısı açıldığını görünce duygulandım, inanın ağladım. Fenerbahçe topluluğuna helal olsun. İsmine yakışan bir merasim yaptılar. Her beşere yapmazlar.”
Üstün Lig Lefter Küçükandonyadis Sezonu’nun (2018-19) açılış maçında Fenerbahçe Bursaspor’u konuk etmişti. Bu manalı maçta taraftarlar bir koreografi hazırlamış ve “Rahat uyu Lefter, şampiyon Fener” pankartı açmıştı. Lider Ali Koç da maçtan evvel Lefter’in eşine, kızlarına ve torunlarına plaket ve forma vermişti…
LEFTER’İN BOLUSPOR MESLEĞINDEN SAYILAR
Lefter Küçükandonyadis Boluspor formasını giydiği 1967-68 döneminde 10 maçta oynadı ve 2 gol kaydetti. Bu golleri birinci 11’de alana çıktığı tek maç olan Adana Demirspor’a attı.
Boluspor’un başına geçtiğinde evvelki dönemden kalma 5 maç deplasmanda oynama cezasını kucağında bulmuştu. Buna karşın o maçları mağlubiyetsiz atlattı. Birinci defa 12. haftada oynanan Trabzonspor maçında teknik yönetici ceketini soydu, formasını giydi ve Hüseyin Mevlüt’ün yerine oyuna girdi. Son maçı ise 38. haftada oynanan Kütahyaspor maçıydı. 16 Haziran 1968 tarihinde oynanan ve Kütahya’nın 2-1 kazandığı maçta Lefter, Barış Ertan’ı çıkartıp kendisini oyuna almıştı.
Dönemi 38 maçta 17 galibiyet, 14 beraberlik, 7 yenilgiyle 5. sırada bitiren Boluspor, 1. Lig’e (bugünkü ismi Muhteşem Lig) yükselemedi. Lakin 16 gol yiyerek ligin en az gol yiyen takımı oldu. Lefter evvelki dönem 12. sıradan aldığı ekibi 5.liğe taşıdı. Boluspor Lefter’den sonraki dönemi 2., ondan sonraki dönemi da şampiyon tamamlayarak Üstün Lig’e yükselmeyi başardı.
Lefter’in mesleğinin son maçlarını oynadığı o dönemde ileride Fenerbahçe’nin bir öbür efsanesi olacak Cemil Turan da Sarıyer formasıyla, hem de tıpkı ligde tırmanışa geçmişti. Ancak o yıllarda 2. Lig iki küme halinde oynandığından, Kırmızı Grup’taki Cemil Turan ile Beyaz Grup’taki Lefter hiç karşılaşmadılar.
Gazete Duvar
