MUĞLA – Fethiye’de Patara ve Ölüdeniz ortasındaki Likya Yolu’nu yürüyenlerin en çok etkilendiği görüntülerden biri elbet Yediburunlar’da… Evvelden bu bölgeye Hiera Acra yani Kutsal Burun denilse de ismini, art geriye sıralı yedi burundan alıyor: Yediburunbaşı, Makûs, Sancak, İnkaklık, Yassı, Kılıç, Zeytin…
GE KÖYÜ MÜ, GEY KÖYÜ MÜ?
Yediburunları anlatmaya döneceğiz ama gelin evvel bölgeye bakalım: Ge köyüne… Gerçi tabelada Gey Köyü yazıyor lakin köylüyer bu bahiste “hassas”. Bunun imla yanılgısı olduğunu söylüyorlar. Çünkü gey köyü diye de bir kavram var. Gey köyü ya da gey mahallesi, Vikipedi’de şöyle tanımlanıyor: “Genellikle LGBT bireylerin çoğunlukta olduğu yahut LGBT bireylere yönelik kıymetli tesis ve hizmetlerin yer aldığı tanınmış yahut belirlenmiş kentsel alan.”
Köyle ilgili şu anda ya da geçmişinde bu türlü bir durum olmadığı için köylüler haklı olsa gerek. Seydikemer ilçesine bağlı olan Ge’de yaşayanlar, köylerinin isimlerinin Ge’nin alfabenin yedinci harfi G’den türetildiğini söylüyorlar.
YERYÜZÜ UYANDIRMA OTELİ
Bu harika görüntüyü keşfetmemizi sağlayan kişi Semra Akdeniz… Denizden 600 metre üstte, ne elektriğin ne suyun olduğu yerde (ki su hala yok, her gün su taşınıyor) elleriyle bir konut inşa etmişler evvel. Evet, yanlış okumadınız, usta bulamadıkları için hakikaten taş duvarları da kendileri örmüşler. Vakitle burasını bir otele dönüştürmüşler. Hem de İngiliz The Sunday Times gazetesinin yaptığı “Avrupa’nın En Beğenilen 100 Oteli” listesine girecek bir mekâna…
Semra ile Yediburunlar Lighthouse Oteli’ne, şu anda orayı işleten yeğeni Hasret Parçaoğlu’nu, ziyarete gidiyoruz. Fethiye ve Kaş’a birer saat arada bulunan oteli de, görünümünü da anlatmaya kâfi sözleri bulabileceğimi sanmıyorum. Bir gece uyuduktan sonra sabah kendimi daha evvel hiç görmediğim yeni bir dünyaya uyanmış üzere hissettim.
Öncelikle Semra’dan etraf koylarla ilgili bilgi alıyorum. Genelde beşerler, yüzmek için araçları varsa Patara ve Ölüdeniz’i tercih ediyorlarmış. Otelin sağ ve sol kısımlarında denize ulaşan patikalar da bulunuyor. Bu patikalar her babayiğidin harcı değil, inip o sert yokuşu çıkmanız için kondisyonunuzun nitekim çok iyi olması gerekiyor. Bir de 9 kilometre ileride Büyük Çakıl (Big Pebble) Koyu var. Buraya da altı yerden yüksek olan araçlarla gitmek mümkün. Tekrar Cennet ve Kalabantia koylarına evvel araç, sonra yürüyüşle ulaşabilirsiniz.
Genelde gezginlerin, yürüyüşçülerin, tabiatın koynunda, sessiz ve sakin tatil yapmak isteyenlerin, balayı ya da kutlamalarını bu doğallıkla yaşamak isteyenlerin, kendilerini tercih ettiğini belirten Hasret, “Türkiye’nin ve dünyanın her yerinden tabiat dostuna kapımız açık” diyor. Tek kaideleri, “doğada yaşayan tüm canlıların hayat hakkına hürmet göstermek”.
KAPALI BİR TIRMANIŞ CENNETİ
Yediburunlar, ayrıyeten birtakım tırmanıcıların bile bilmediği gizil bir tırmanış bahçesine sahip. Spor Tırmanış Ulusal Grup Antrenörü Yahya Koç “Tırmanırken adeta görünüme âşık olursunuz. Hem tırmanışa hem de görüntüye doyacaksınız” diyor. Koç, Yediburunlar’ın Kaputaş plajı ve Kelebekler Vadisi’ndeki tırmanış rotalarıyla birlikte, bu bölgenin en fazla spor rotasına sahip olan bahçesi olduğuna dikkat çekiyor. Rotalar Yahya Koç’un yanı sıra Metin Yılmaz, Mümin Karabaş, Murat Görkem ve Johannes Preuss tarafından açılmış. Yediburunlar Lighthouse’un çabucak yanından 10 dakika yürümeyle birinci dala varabiliyorsunuz. Bölge dört ana daldan ve toplam 36 spor rotadan oluşuyor. Yahya, “Yediburunlar, V dereceden IX+ ya kadar her düzeyden spor, rota bulabileceğiniz bir bölge. Her geçen gün yeni rotalar açılmaya devam ediyor. Bölümler denizden 500 ile 650 metre yükseklikte yer alıyor. Tıpkı vakitte kayalar farklı istikametlere baktığı için günün her saatinde farklı bölümlerde tırmanış yapabilirsiniz. Çok sıcak olduğu için yılın iki ayı (temmuz, ağustos) hariç bölgede tırmanış yapabilirsiniz” diyor.
GÜÇ VE ÖZEL BİR COĞRAFYA
Burada bir de fotoğrafçı, muharrir, rehber Altuğ Şenel ile tanışıyorum. Ge Köyü’nün, uzak olmasından olsa gerek her ziyaretinde kendisinde yalnızlık hissi uyandırdığını söylüyor. Şenel, “Yalnız kalmak korkutmaz tersine kalabalıktan uzaklaştıkça özlediğim dinginlik ve sakinliğe ulaştığımı düşünürüm” diyor. Dağlık coğrafyası üzere denizinin de geçişler için tarih boyunca kuvvetli bir nokta olduğunu vurgulayan Altuğ, bölgeyle ilgili bilgiler vermeye devam ediyor: “Tekneler için ne kadar güç olsa da Yediburunlar’da çok sayıda aktivite imkânı bulunuyor. Tanınan kültür rotası Likya Yolu güzergâhının da geçtiği tabiat yürüyüşleri, antik yapılar, kentler ve limanlar, kaya tırmanışları bunlardan yalnızca birkaçı. Yediburunlar’a karayolu ile ulaşmak için Seydikemer’e bağlı Eşen mevkisinden anayoldan köy yoluna ayrılmak gerekiyor. Burada çok sayıda günübirlik yürüyüş rotaları bulunuyor. Bunların birçok güç değil ve günübirlik olarak keyifle yapılabiliyor.” Birçoklarının orta zorlukta olduğu yürüyüş rotaları hakkında Altuğ’dan kısa fikirler ve teklifler istiyoruz.
‘DOĞADA YÜRÜMENİN FARKLI RUHU’
“Likya coğrafyasında kış sert olmasa da tabiat yürüyüşleri için en hoş mevsim ilkbahar ve sonbahardır. Bu mevsimlerde sırt çantalarınızda gereğince su ve yağmurluk bulundurmanız yararlı olacaktır. Yaz mevsimi çok sıcak olduğundan rotaları daha kısa tutabilirsiniz.
Kimi hüzün, kimi sevinç dolu kıssaları taşıyan yorgun taşlar ve patikalar üzerinden yürürken, binlerce yıllık yerleşimleri peşi sıra geçerken, yörenin kadim bekçileri, keçiler ile selamlaşırken, bazen bir doruktan yahut kıyıdan Akdeniz’in masmavi sularına dokunurken, tabiatta yürümenin farklı bir ruhu olduğunu, yorgunluğun bile bir çeşit öğreti olduğunu anlıyor insan. Yediburunlar bunu hissedebileceğiniz en keyifli Likya Yolu destinasyonlarından birisi.”
GÜZERGÂHLAR
Alınca-Ge (9 km)
“Bu rotaların en popüleri kuşkusuz Likya Yolu’nun da güzergâhı olan Alınca-Ge (Yediburunlar) parkuru. Fethiye’den yürüyüşe başladığınızda Alınca, ulaştığınız birinci kırsal ve köy yerleşimidir. Öncesindeki Ovacık, Faralya ve Kabak daha tanınan ve turistik destinasyonlar olup vakit zaman Likya Yolu’nda olduğunuzu bile unutabilirsiniz.
Alınca’ya ulaştığınızda karşıda Yediburunlarbaşı’nı selamlarsınız. Artık farklı ve özel bir coğrafyadasınızdır. Uzak ve yalnız. Alınca’dan Yediburunlar’a hakikat yürürken dikkat gerektiren birkaç nokta haricinde çok sayıda yürüyüşçünün unutamadığı görünümler karşılaşılır.
Sırasıyla Cennet Koyu (Balartlı), İnceburun, Kalabantia, Osmanlı Sarnıcı ve Asarardı üzerinden Yediburunlar’a mahallî ismi ile Ge’ye ulaşılıyor.”
Ge-Sidyma-Ge (15 km)
“1200 metre yüksekliğindeki Avlankara Tepesi’nin eteklerinde geniş bir ring yapılan bu rotada Sidyma Antik Kenti ve üzerine kurulan köye ulaşırsınız. Öncesinde yapılabilecek tertibi ile tadını damağınızda kalacak bir öğlen yemeği de bu rotanın mükafatı olacaktır.
1842 yılında, J. A Schonborn tarafından keşfedilen Sidyma, üzerinde çalışılmamış, günümüzde çok fazla bilgi bulunmayan bir antik kent olsa da Patara’da 1994 yılında bulunan, Likyalıların İmparator Claudius’a ithaf ettiği “Stadiasmus Patarensis” yol anıtında ismi geçer. Birbirinden farklı mezar mimarisi, devşirme taşlardan inşa edilmiş köy konutları ve nereden ne çıkacağı aşikâr olmayan antik kalıntılar ortasında vakit geçirmek farklı bir tecrübe olacaktır.
Bu rotanın Sidyma ve öğlen yemeği haricindeki bâtın mükafatı yaşlı sandal ağacı ormanı içerisinde yürümek olabilir. Birtakım kısımları yorucu olsa da vereceği dinginlik ve huzur tariflenemez.
Efsaneye nazaran ileride Roma imparatoru olacak Marcianus işgal sırasında hastalanır, Sidyma’da güneş altında uyurken bir kartal gölgesiyle korunmuş ve sonrasında Sidymalılar tarafından iyileştirilir. Kartalın yapmış olduğu bu hareketi Marcianus’a ileride imparator olacağına işaret eden Sidymalılar haklı çıkar. İlerleyen periyotta imparator olan Marcianus Sidyma halkını ödüllendirir. Bu sebeple her antik kentte görülemeyecek Roma imparatoruna ithal edilmiş bir anıt vardır. Antik periyotta böylesine anıtlar müsaade olmadan inşa edilemezdi.”
Ge-Sancaklı-Kalabantia-Asarardı (12 km)
“Tarihsel olarak, bu rotayı Sidyma Antik kenti ile bir düşünmek gerekir. Sidyma’ya bağlı antik bir liman olan Kalabantia kalıntılarına Sancaklı’dan yapacağınız dik bir inişten sonra ulaşacaksınız. Kalabantia’nın gerisinde Asarardı Koyu’nda da çok sayıda antik kalıntı bulunuyor. Bu rotayı yalnızca yürümek için değil yüzmek için de planlıyor olmak gerekir.
Kalabantia da “Stadiasmus Patarensis” yol anıtında yalnızca “A” harfi görülebilen ismi kayıp bir lokasyon idi. Yol anıtında Sidyma ile birinci bulunduğunda ismi belirlenememiş “Kalabantia” ortası 24 stadia (yaklaşık 5 km) olarak yazılmış. Periyot içerisinde yapılan araştırmalar sonucunda günümüze yalnızca “A” harfinin ulaştığı yazıtta burasının Kalabantia olduğu tespit edilmiş.
Kalabantia’ya yapacağınız dik inişin akabinde Asarardı yerine kuzeye hakikat yürüyerek Cennet Koyu’na da inebilir burada vakit geçirebilirsiniz. Kayalık geçişler içermesi sebebiyle bu rotaları yürümek için belli bir tabiat yürüyüşü deneyimine sahip olmanız, trekkinge uygun ayakkabılar giymeniz gerekir.
Son olarak dik inişin bir de çıkışı olacağını unutmamakta yarar var. Bu rotayı ring değil, geldiğiniz yoldan geri dönmek durumundasınız. Bunu yapmayı istemiyorsanız Sancaklı’da sizi bekleyecek bir transfer aracı organize edebilirsiniz.”
Ge-Denizfeneri-Büyük Çakıl – Ge (15 km)
“Bu rota görsel açıdan çok keyifli olsa da orta düzeyin üzerinde zorluğa sahip. Rota 600 metre yükseklikten deniz düzeyine kadar iniyor. Kuzeye gidilirse Makûs Burun üzerindeki fenere, güneye gidilirse Büyükçakıl Plajı’na ulaşılıyor. Geldiğiniz yoldan, dik bir çıkışla Ge’ye geri dönülüyor.
Bu rota çok sık yürünmediği ve dik olduğu için deneyimin büyük ehemmiyeti var. Yürüyüşe çıkacaksanız navigasyon yahut mahallî halktan bir yardım almanız yararlı olabilir.”
Ge-Bel (8 km)
“Likya Yolu’nun güzergâhı olan bu rota, her mevsim keyifle yürünebilir. Likya Yolu üzerinde görebileceğiniz en yaşlı zeytin ağacı, Gemile Koyu, ve Bel’e çıkışın akabinde burada kendinizi lokal bir işletmede öğlen yemeği ile ödüllendirebilirsiniz. Ge’ye geri dönmeniz için bir transfer aracı ayarlamanız iyi olur. Ring rota yapmayı düşünürseniz Ge’ye asfalttan uzun ve yorucu yürüyüş yapmak durumundasınız.”
Gazete Duvar