Ülkemizde son yıllarda başta gençler ve çocuklar olmak üzere toplumun her kısmının bataklığa düştüğü husus bağımlılığında tablo korkutucu. Uzmanlara nazaran husus bağımlılığı geçtiğimiz yıllara nazaran neredeyse iki kat artmış durumda. Bilhassa okulların açılmasıyla birlikte aileler çocuklarının bu bataklığa düşmemesi için ellerinden geleni yapıyor. Uzmanlar da ebeveynleri uyarmaya devam ediyor. Husus bağımlılığı konusunda uzun yıllardır çalışmalar yapan Pak Toplum Derneği Genel Lideri Bilal Ay, her şeyden evvel çocukların korunması gerektiğinin altını çiziyor.
‘İYİ BİR ETKİLEŞİM BU ETKENLERİ BERTARAF EDEBİLİR’
Okullar açıldı. Milyonlarca aile çocuklarını okullara göndermeye başladı. Öğrenciler için korona virüsü tehlikesi gündemdeyken öğrencilerin uyuşturucu satıcılarıyla müsabakaları bu gündemin gerisinde kaldı. Sizce aileler bu durumda çocuklarını nasıl koruyabilir?
Her şeyden evvel aileler çocuklarıyla bağlantı halinde olmalı. Onlara sevildiklerini hissettirmeliler. Çocuklarına hayır diyebilmeyi öğretmeliler. Çocuklarına sarılmalı, onlarla birlikte vakit geçirmeli. Çocuklarının arkadaş etrafından haberdar olmalılar. Bunları yaparlarsa, çocuklarının kandırılma riskini en aza indirmiş olurlar. Merak, arkadaş baskısı, olgunlaşacağını düşünmek, kendine güvensizlik üzere münasebetlerle çocuklar bu bataklığa saplanabiliyor. Yeterli bir irtibat bu etkenleri bertaraf edebilir.
‘BİRLİKTE KURTULMANIN YOLLARI ARANMALI’
Aileler bu tehlikeyi nasıl anlayabilirler?
Şayet ki çocuğunuzun gözleri kanlanmışsa, arkadaş etrafında radikal değişiklikler varsa, çok sevinçli ya da çok sakin ise dikkat edilmesi gereken bir şeyler var demektir. Alışılmış bunlarla birlikte tüm risk ortadan kalmış olmuyor. Çocuklar bu tuzağa internetten düşebilirler, cep telefonu, tablet, bilgisayar üzere irtibat araçlarının ortak kullanım alanlarında olması gerekiyor. Yeniden birinci kere bu unsura bulaşan çocuklarımızın yarısı bunu kendi odasında deniyor. Çocuklarımızın odaları da ‘tam bağımsız’ olabildikleri yerler olmamalı. Şunu da hepimizin bilmesi ve tedbir alması gerekiyor ki, lise çağındaki gençlerimiz dahi uyuşturucu konusunda gereğince şuurlu değiller. Kimi okul yöneticilerinin, iyi niyetli bir formda çocukların gündemine bu türlü bir şeyi sokmak istemediklerini biliyoruz lakin tehlike bu kadar yakınımız da büyükken gençleri bu bahiste bilinçlendirmek büyük ehemmiyet arz ediyor. Okul, aile ve etraf ortasında kuvvetli bir bağ kurulması da gerekiyor. Son olarak çocukları bu illete bulaşmış aileler de evlatlarına kızmamalı. Onları dışlamamalı. Onlara hususun ziyanlarını anlatmamalı. Onları sahiplenmeli, sevgi ve ilgilerini göstermeli. Tedavi noktasında onları yüreklendirerek, birlikte kurtulmanın yollarını aramalı.
‘TORBACILAR HERKESİN CEBİNDE’
Ebeveynler çocuklarının satıcıların eline düşmesinden ötürü huzursuz oluyor. Okul önlerinde, etrafında sizce bu mevzuda kâfi önlemler alınıyor mu, yetkililer bu mevzuda ne yapmalı?
Yüzde yüz kâfi diyemeyiz. Fakat önemli bir tedbir var bunu da inkâr edemeyiz. Ama bu sıkıntıyı çözebilecek bir tedbir değil. Olması gereken tedbirlerden yalnızca biri. Uyuşturucu satıcıları çocuklara yalnızca okul önünde ulaşmıyorlar ki. Üç sokak ötede ya da telefonlar eliyle torbacılar herkesin cebinde diyebiliriz. Bu yüzden, uyuşturucu ile çaba topyekûn olmak durumunda. Kimse benim çocuğum yapmaz demeyecek. Kimse kendisini bu gayretin dışında görmeyecek. Kimse komşunun çocuğunu kendi çocuğundan ayırt etmeyecek. Tekrar öğretmenlerimiz, misyon ve sorumluluklarını okul saatleri ile sonlu bilmeyecek. STK’larımız daha faal bir çabanın içinde olacak. Mahallî idareler en az reklama değer verdiklerini kadar bu hususa eğilecek. Devlette üzerine düşen misyonları eksiksiz yerine getirecek. Yoksa dostlar alışverişte görsün mantığı ile atılan adımlar, bize bir arpa uzunluğu yol aldırmıyor.
‘EKONOMİK DURUM ÖNEMLI BİR FAKTÖR’
Sizin unsur bağımlıları konusunda pek çok araştırmanız var. Şu an sayı olarak konuşmak gerekirse kaç kişi husus bağımlısı? Bu bahiste bir sayıdan bahsedebilir miyiz, kimler en çok bu bataklığa giriyor?
Yıllardır uğraş ediyoruz lakin bağımlılık büyüyor. Riskli küme olarak hadisesi kıymetlendirmek tam olarak hakikat olmayabilir. Zira bu zehirin maksadı 83 milyonun tamamı. Fakat yeniden de görece daha riskli diyebileceğimiz kümeler var elbette. Tüm bağımlıların yaklaşık yüzde 95’ini erkekler oluşturuyor. Eğitim düzeyi yükseldikçe bağımlılık oranı düşüyor. Bilhassa gençler, torbacıların daha açık maksadı durumundalar. Ailesinde bağımlı olan bireylerde uyuşturucuya bulaşma oranı 2 kat artıyor. Büyükşehirler bir ölçü daha fazla risk içerse de, artık köylerde dahi rahatlıkla bağımlıları görebiliyoruz. Hatta, saha çalışmamız sırasında torbacılık yapan köylü olduğuna dair bilgiler dahi aldık. Sanılanın bilakis ekonomik durum önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmıyor.
‘TOPLAM YATAK KAPASİTESİ 1182’
Pekala bu mevzudaki tedavi hizmetlerini nasıl görüyorsunuz, kâfi mi sizce?
Şunu da tabir etmem gerekiyor. Şu an Türkiye’de tedavi noktasında önemli bir zafiyet var. AMATEM (Alkol ve uyuşturucu Unsur Bağımlıları Tedavi Araştırma Merkezi) ve ÇEMATEM’lerin (Çocuk ve Ergen Husus Bağımlılığı Tedavi Merkezi) toplam yatak kapasitesi 1182. Tedavide muvaffakiyet oranı ise çok yetersiz. Her bağımlının potansiyel bir torbacı olduğu gerçeğinden de hareketle, bataklığın büyümesine şaşırmamak gerekiyor. Şu hususta da bir ikaz yapmış olayım, birtakım özel merkezler, çocuğunu bu bataktan kurtarmaya çalışan aileleri tabiri caizse dolandırabiliyor. Yüksek meblağlar alıyorlar ancak sonuç kocaman bir sıfır oluyor.
‘BİRLİKTE TAHLIL BULMALI’
Çocuklara tavsiyeleriniz nedir?
Çocuklar her şeyden evvel bunun bir zehir olduğunu bilmeliler. Bu zehrin onlar bağımlı yapacağını, hayatlarını altüst edeceğini, onları sakat bırakabileceğini, akıl hastası yapabileceğini ve nihayetinde de öldüreceğini asla ve asla akıllarından çıkartmamalılar. Bu zehrin tehlikesiyle ilgili kısım. Bir de bundan korunabilme ismine dikkat etmeleri gereken şeyler var. Öncelikle, uyuşturucu zehrinin hiçbir sorunlarını çözmeyecek. Tersine büyütecek. Kabul görme, arkadaş baskısı, merak, kendine güvensizlik, hüzün üzere münasebetlerle asla ve asla bu zehire kapı aralamamaları gerekiyor. Bu illete bulaşmada arkadaş etrafı çok değerli. Arkadaşlarını dikkatli seçmeleri gerekiyor. Kendi etraflarında kullanan var ise, öğretmenleri ya da kendi ailelerine durumu bildirmeleri gerekiyor.
Sivilce geçirir palavrasıyla, zayıflatır palavrasıyla çocukları kandırmaya çalışabilir bu ve gibisi örneklere dikkat etmeleri, bunların kocaman bir palavra olduğunu akıllarından çıkartmamalılar. Doktora istişareden ilaç içmek iyi değil lakin okulda öğrencilerin birbirlerinden ağrı kesici stili ilaçlar aldıklarını da biliyoruz. Bu şekil bir hareket yapılmamalı, yapılacaksa da öğretmenlere başvurulmalı. Zira, ağrı kesici ismi altında uyuşturucu verilmesi dahi kelam konusu olabiliyor. Uyuşturucuya hiç bulaşmamak en büyük korunma prosedürü. Lakin ola ki bulaşmış evlatlarımız, bu durumu ailelerine anlatmalı. Onlarla birlikte tahlil yolu aramalı. Uyuşturucu ile gayretten de asla vazgeçmemeli.
‘HER 100 AİLENİN 5’İNDE…’
Sizler ailelerle de irtibat halindesiniz. Nasıl bir izleniminiz var?
Uyuşturucu kişinin kendisinden başlayarak, halka halka evvel ailesine, sonra yakınlarına ve nihayetinde de herkese ziyan veriyor. Örneğin dağılan her 100 ailenin 5’inde uyuşturucu bir sebep ya da sebeplerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Uyuşturucuyu yeniden bayana şiddet sorununda de görebiliyoruz. Ülkemizde yaşanan cinayetlerin yüzde 60’ının, tecavüzlerin yüzde 33’ünün, şiddetin ise yüzde 40’ının gerisinde alkol ve uyuşturucu var.
Topyekün çaba kaide yani…
Motamot o denli. Hepimiz uğraş etmeliyiz. Yaşadığımız en büyük sorunlardan birisi de bu aslında. Sorunu da giderek büyütüyor. Bu bataklığa düşmemiş insanlarımız maalesef bu meseleye kulak kabartmıyor. Ses vermiyor ve harekete geçmiyor. Meğer bu olsa, büyüyen değil küçülen sayıları konuşabiliriz. Ya daima birlikte kurtulacağız ya da ülkece bu bataklıkta kaybolacağız.
Gazete Duvar
