İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi, ’17 Ekim Göçmenlerin Ulusötesi Gayret Günü’ hasebiyle mültecilere yönelik hazırladıkları 9 aylık hak ihlalleri raporunu açıkladı. Raporda sıhhat, eğitim, barınma başta olmak üzere birçok sıkıntıya değinirken yetkililere, “Mültecilerin problemlerine tahlil bulun” daveti yapıldı.
‘MÜLTECİLER HASTANEYE GİTMEK İSTEMİYOR’
İnsan Hakları Derneği İstanbul Şube Lideri Gülseren Yoleri, Türkiye’de süreksiz muhafaza altındaki 3 milyon 621 bin 968 kayıtlı Suriyeli dışında 400 bin dolayında öteki ülkelerden kayıtlı mülteci ve kestirimlere nazaran 1 milyonun üzerinde sistemsiz göçmen bulunduğunu söyledi. Yoleri, mültecilerin karşılaştığı hak ihlalleriyle ilgili de birtakım bilgiler paylaştı: “Mülteci nüfusunun kayıtlı olduğu vilayet dışında ikamet ediyor olması nedeni ile çocukların okula kayıt yaptırmalarının mümkün olmaması, okullarda Suriyeliler için farklı sınıflar açılarak çocukların başkalarından tecrit edilmesi, mültecilere ancak bilhassa Suriyeli öğrenci, öğretmen ve velilere yönelik ayrımcı uygulama ve telaffuzların giderek artması, ortaokuldan başlayarak okullaşma oranının süratle düşüş göstermesi, üniversitede okuyan mülteci bayanların neredeyse yok denecek noktada olması sorunun boyutunu gözler önüne sermektedir. Bu durum sıhhat hakkına erişimi de imkansız kılmaktadır. Bu nedenle önemli rahatsızlıkları olan mülteciler hastanelere gitmek istememektedirler.”
AYRILAN GÖÇMEN SAYISI…
Bilhassa salgın sürecinde bayanlara ve çocuklara yönelik artan şiddet ve istismara dikkat çeken Yoleri, yaşanan hak ihlallerine ait acil tedbirlerin alınması gerektiğini vurguladı. Salgın sürecinde Süreksiz Barınma Merkezleri’nde kalan Suriyeli sayısının son 3 yılda 228 binden 60 bine gerilemesinin altını çizen Yoleri, mültecilere yönelik muhafaza düzeneklerin gereksinimi karşılamadığını söz etti.
Genç nüfusun Türkiye’de kendisine bir gelecek göremediği ve bu nedenle Avrupa ülkelerinde bahtını denemek istediğini lisana getiren Yoleri, Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’nın 31 Mart 2019 tarihinde açıkladığı bilgilere değinerek, 4 milyon Suriyeli mülteci içinde Türkiye’de çalışma müsaadesi verilen Suriyeli sayısının 31 bin 185 kişi olduğunu söyledi. Yoleri, 18 Mart 2016 tarihinde Türkiye ile AB ortasında sistemsiz göçün önlenmesi ismine yapılan Geri Kabul Mutabakatı çerçevesinde Türkiye, kendi toprakları üzerinden Ege’deki Yunan adalarına geçen bütün sistemsiz göçmenleri geri almayı kabul ettiğini lakin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun 3 Mart 2020 günü yaptığı açıklamada Edirne üzerinden Türkiye’den ayrılan göçmen sayısının 130 bin 469 kişi olduğunu açıkladığı söyledi.
NELER YAŞIYORLAR?
Yoleri, Ocak-Eylül ayları içerisinde kendilerine ulaşan ve rapora yansıyan mültecilerin yaşadığı hak ihlallerini ise şöyle sıraladı:
* Öbür bir ülkeye sığınma talebi ile 02.01.2020 tarihinde derneğimize gelerek yazılı müracaatta bulunan H. M (Suriye) ‘2014 yılında Kobane’den Türkiye’ye geldim. Ailemle birlikte göç etmek zorunda kaldık. Oradaki meskenimiz ve emlakımız yıkıldı. İnşaatlarda amelelik yaptım. Lakin kışın, iş dönemi kapanınca artık geçimimi sağlayamaz hale geldim. 3 çocuğumla Gebze’de ikamet ediyorum. Güç vakitler geçiriyoruz. Türkiye’den ayrılmak ve çalışmak emelli Avrupa’ya göç etmek istiyoruz. Lakin bu isteğimiz, kanunlara ters olduğu gerekçesiyle reddediliyor. Diğer bir ülkeye gitmem için yardım edin’ dedi.
* Geri gönderme yasağı ihlali ile ilgili 04.01.2020 tarihinde derneğimize e-mail yoluyla müracaatta bulunan L.C Gambiyalı kişinin 10 Aralık 2019 tarihinde İstanbul Pendik Geri Gönderme Merkezine götürüldüğünü, orada bir hafta kaldıktan sonra da Aydın geri Gönderme Merkezine gönderildiğini, yaklaşık bir aydır Aydın Geri Gönderme Merkezinde tutulduğunu söz etmiş ve hakkında verilen geri gönderme kararının hukuka uygun olmadığını, ülkesine geri gönderilmesi halinde insan onuruna karşıt berbat muamele göreceğini belirterek geri gönderilmesinin engellenmesi için yardım talep etmiştir.
* Türkiye’ye sığınma talebiyle ilgili 18.01.2020 tarihinde derneğimize gelerek yazılı müracaatta bulunan A. M (Pakistan):’Evlendiğinden bu yana eşinden şiddet görüyordu. Tıpkı vakitte 3 çocuğu da şiddet görüyordu. Buna dayanamayan ablam A. H. Suleman bir hafta evvel çocuklarıyla birlikte Türkiye’ye geldi. Can güvenliği olmadığı için iltica etmek istiyor. Ablamın ve çocuklarının iltica etmesi için bize yol göstermenizi istiyoruz’ dedi.
* 2015’de ağabeyim ve öbür kardeşlerimle Suriye Afrin’den Türkiye’ye geldik. Burada çalışıyorduk. Ağabeyim M.K. H, eşi ve beş çocuğu annem ve babamla birlikte Suriye’de kalmıştı. Şubat 2018’de ağabeyim, eşi ve çocuklarını ziyaret etmek için huduttan geçip, geçerken de kimliğini sondaki askerlere vererek Afrin’e gitti. O sırada PYD asker topluyordu. Ağabeyim de savaşa gitmek istemediği için konuttan kaçmış. Lakin Özgür Suriye ordusunun (muhaliflerin) eline geçmiş. Onlar tarafından yakalandığına dair internetten muhaliflerin sayfasında fotoğrafını gördük. Bugüne kadar babam o tarafta birçok yerde araştırdı lakin ağabeyimden bir haber alamadık. Türkiye’ye getirilip buradaki hapishanelerden birine konmuş olabileceğini düşünüyoruz. Ağabeyimi bulmak için yazışma vs teşebbüste bulunulmasını istiyorum, halinde beyanda bulunmuştur.
‘MÜLTECİLER İÇİN HİZMET MERKEZLERİ KURULMALI’
Raporun sonuç kısmında ise şu teklifler yer aldı:
* Nefret lisanının yaygınlaşmasının önüne geçilmeli. Mülteciliği temel bir hak olarak tanımlayan memleketler arası kontratlara uyulmalı.
* Bayana yönelik şiddet önlenmeli ve çalışan mültecilerin hakları korunmalı.
* Nefret ataklarında cezasızlık uygulamalarına son verilmeli.
* Göç Yönetimi’nin memleketler arası müdafaa ve ikamet müracaatları alınmalı.
* Suriyelilere memleketler arası müdafaa müracaatında bulunma yolu açılmalı.
* Eğitim, sıhhat, barınma ve çalışma üzere temel haklar bakımından vatandaşlarla eşit haklar sağlanmalı.
* Mültecilere kendi lisanlarında hizmet sunacak merkezler kurulmalı.
* Uzun müddet Türkiye’de yaşayan ve geri dönmesi savaş tesirlerinin neden olduğu şartlar çerçevesinde mümkün görünmeyen mültecilere vatandaşlık sağlanmalıdır. (MA)
Gazete Duvar
