Bilim Akademisi Üyesi ve Mekan Bilimci Prof. Dr. Naci Görür’den sarsıntı ikazları geldi. İstanbul’da tehlikenin önemli olduğunu ve 10-15 bin mevtle atlatılmasının düşünülemeyeceğini söyleyen Görür, Silivri’deki 5.8’lik sarsıntının de büyük bir zelzelesi öne çekmiş olabileceğini söyledi.
TV5’te katıldığı programda muhtemel İstanbul zelzelesiyle ilgili açıklamalarda bulunan Görür, Türkiye’de kentsel dönüşümün müteahhitlerin yolunu açtığını, afet ve risk idaresinde eksikliklerin bulunduğunu belirtti. Prof. Dr. Naci Görür, zelzelenin vaktini bilemediklerini gelgelelim bir mekan bilimci olarak tasa ettikleri hususları lisana getirdiklerini söyledi. Hem Düzce hem Gölcük sarsıntılarının Marmara sarsıntısını tetiklediğini söyleyen Görür, “Beklediğimiz zelzele halihazırda tetiklenmiştir. 99 sarsıntıları olmasaydı, biz bugün Marmara’da zelzele bekliyor olmayacaktık.” halinde konuştu.
“Anadolu, Kuzey Anadolu, Şark Anadolu faylarıyla Yunanistan’a gerçek her yıl 2, 2.5 santim gelir. Bu hareket durmaz, durdurulamaz. Bu mekanizma en son 13 milyon yıl evvel gerçekleşti, daha da devam edecek. O hareket devam ederken bir mekanda takılır, kayalar gerilir, eninde ahir patlar, sarsıntı olur. Bunu şunun için söylüyorum, mahsusen Gölcük sarsıntısı, o devir zarfında Marmara’nın altındaki kabuğa 220-250 senede birikmesi gereken enerjiyi yükledi. Esasen gerilmişti, Marmara’nın altındaki arz kabuğu çatırdamaya başladı” diyen Görür, Marmara’da 7’den büyük bir zelzelenin yaşanması mümkünlüğünün yüzde 60’dan fazla olduğuna dikkat çekti.
’10-15 BİN MEVTLE ATLATAMAZSINIZ’
Geçen yıl Silivri açıklarında yaşanan 5.8’lik sarsıntının, büyük Marmara Depremi’ni daha öne çekmiş olabileceğini vurgulayan Prof. Görür, Marmara Denizi’nin dünyada en iyi bilinen iç deniz olduğunu tabir etti. Araştırmalarını devletten bir kuruş almadan memleketler arası fonlarla yaptıklarını söyleyen Görür, şunları da söyledi:
“İstanbul’da tehlike önemli. 10-15 bin vefatla bunu atlatamazsınız. 1 milyon 600 bin binanın yüzde 1’i, 16 bin bina yapar. Beklediğimiz sarsıntıda desek ki, İstanbul’daki sarsıntıda kişilerin yüzde 99’u burnu kanamadan çıkacak. Geçmişe kalıyor yüzde 1. 16 bin bina, rakamlar 500 bine çıkıyor. Yüzde 1’i de alma. Binde 25’i düşün. 4 bin binayı 4 katla çarpsan, her katta iki daire, 32 bin daire her daireye 4 kişiyi koy, yeniden 120 binleri bulacaktır. O denli 10 bin vefatla bu akıllıca değil. Sarsıntı yahut rastgele bir afette en büyük tehlike, o tehlikenin cahili olmaktır.
İstanbul’u yahut bir kenti sarsıntıya hazırlamak için evvel idaresi sarsıntıya hazırlamak lazım. Yani İstanbul’u yönetenlerin, Valilik, belediye yahut bunlara bağlı kuruluşların, afet idaresi nedir, risk idaresi nedir, biliyor ve sindirmiş olmaları lazım. Zelzeleye hazırlanacaksak, bilinçsiz bir halkla baş edemezsiniz. Yani halk, zelzele öncesinde, zelzele sonrasında ne yapacağını biliyor olması lazım. Halk eğitimi olmalı.”
‘KANAL İSTANBUL ÇOK PAHALIYA MAL OLABİLİR’
Kanal İstanbul’un İstanbul’da yaşanacak bir sarsıntısı tetiklemeyeceğini lakin zelzeleden çok istenilmeyen etkileneceğini de söyleyen Görür, şöyle konuştu: “Kanal İstanbul sarsıntısı tetiklemez fakat sarsıntı Kanal İstanbul’u çok beğenilmeyen tesirler. Bu türlü bir projeyi bir nokta bilimci olarak yanlışsız bulmuyorum. Bize çok pahalıya mal olabilir. Zelzelenin bu yapıyı büyük ölçüde tahrip edebileceği üzere bir telaşım var, arkaya dönüşü olmayan sonuçlara yol açabilir. İstanbul için en sağlıklı girişim kişilerin konuta, Anadolu’ya dönmesi girişimidir.”
Gazete Duvar
