Elmabaş patka ve üveyik, Dünya Tabiat ve Doğal Kaynakları Muhafaza Birliği (IUCN) tarafından hazırlanan al listede nesli tehdit altında olan çeşitler kümesinde mekan alıyor. Bir tipe nesli tehdit altında diyebilmek için o tıbbın “hassas”, “tehlikede” ve “kritik seviyede tehlikede” kategorilerinden birinde mahal alması gerekiyor. IUCN’nin hassas kategorisinde bulunan çeşitlerden üveyik nüfusu son 40 senede yüzde 78, elmabaş patka nüfusu ise son 20 yılda yüzde 50 azaldı.
‘AVCILARA NAZARAN NÜFUSLARI ARTTI’
Evet, hizmeti nesli tükenen tipleri korumak olan Merkez Av Encümeni niye IUCN’nin datalarını dikkate almıyor? Tabiat Derneği Biyoçeşitlilik Araştırma Koordinatörü Şafak Arslan, bu soruyu şöyle yanıtlıyor:
.
“Avcılar, kış ortası sukuşu sayımlarına nazaran üveyik ve elmabaşların nüfuslarının arttığını ileri sürüyor. Merkez Av Şurası da, av kararını bunun üzerinden alıyor. Yayınladığımız ilmî raporda ortaya koyduk ki kış ortası sukuşu sayıları tek başına bir tıbbın popülasyonunu belirlemek için ehil değil. Bu ilmî açıdan bütün kuş bilimcilerin üzerinde birleştiği bir gerçek. Ancak bu kararlar mevzunun kompetanı olmayan insanlar tarafından veriliyor. Biz ilmî dataları sunuyoruz lakin konseyde ilmî dataları değerlendirebilecek yetkinlikte kimseler yok. Bu yüzden ortak bir lisan kurmak mümkün olmuyor.”
KOMITEDE OY ÇOKLUĞU AVCILARDA
Hangi canlıların avlanabileceğine karar veren Merkez Av Komisyonu’nun 21 üyesi bulunuyor. Arslan bu üyelerden 11’inin avcı, avcı temsilcisi, av derneği üyesi ya da avlak sahibi olduğunu hatırlatıyor: “Türkiye’de 500 binden fazla silahlı ve ruhsatlı avcı var. Lakin bunun neredeyse 4-5 katı kadar da yasa dışı avcı var. Binaenaleyh oy çokluğuyla karar alınan bir yarkurul içerisinde biz ne kadar data sunarsak sunalım canlıların lehine bir karar alınması mümkün olmuyor ve ilmî datalar görmezden geliniyor.”
Komitenin aldığı karara nazaran 2020-2021 av serisinde, bir avcı bir av gününde 3 üveyik ve 2 elmabaş patka vurabilecek. Arslan, avcıların kararda belirtilen sayılara bağlı kalmadığını söylüyor: “Şu anda bu kuşların ömür sahası esasen daralmış durumda. Sulak yerler yok oluyor, doğal sahalar tahrip ediliyor. Binaenaleyh bu canlılar, sığındıkları çok dar bir hayat ortamında yüzlerce avcı tarafından vuruluyor. Mesela günde üç tane üveyik vurabilir, diye karar çıkıyor. Lakin avcı oraya gidiyor 15-20 tane vuruyor. Zira bunlar denetlenemiyor. Bir de o kadar trajik bir imaj oluyor ki vurulduklarında. Çeşitleri bilen biri olsanız bile tespit edemezsiniz, paramparça oluyorlar zira.”
KARAR YARGIYA TAŞINACAK
Türkiye’nin taraf olduğu Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi’nin 6. ve 8. hususları gereği nesli tehlike altındaki cinsleri himayeyi taahhüt ettiğini hatırlatan Şafak Arslan, tabiat himaye örgütlerinin kararı yargıya taşıyacağını söylüyor: “Anayasa’nın 90. unsuruna nazaran imzacı olduğumuz memleketler arası ahitler kanun kararındadır. Lakin görüyoruz ki bunları korumakla yükümlü olan kurumlar vazifesini konumuna getirmiyor. Bunun durdurulması için şikayetçi olacağız.”
Elmabaş patka ve üveyik kuşlarının avlanmasına pürüz olmak için Change.org’ta başlatılan kampanyaya şimdiye kadar 100 bin kişi destek verdi. Kampanyaya şu linkten ulaşılabilir.
Gazete Duvar