Pandemide yeni işten atma gerekçesi: Ahlaksızlık

Osman Çaklı

BURSA – Korona virüsüyle birlikte gelen kısıtlamalar gereksinimlerin e-ticaret sistemiyle temin edilmeye başlamasını münasebetiyle kargo bölümünde iş yükünün artmasını getirdi. Lakin bu güçlü süreci omuzlayan posta ve kargo çalışanları, salgınla birlikte getirildiği açıklanan “işten çıkarma yasağı”na karşın Kod-29 ile işlerinden oldular. 11 gündür PTT’nin İstanbul ve İzmir şubeleri önünde direnişte olan taşeron emekçiler, “insani çalışma koşulları” talep edip seslerini çıkardıkları, PTT-Sen ve PTT Kargo-Sen’de örgütlenmeleri nedeniyle patronun rahatsız olduğunu, bunun da işten çıkarılmalarındaki asıl neden olduğunu söylüyor.

‘KOD-29’ TAZMİNAT ALMAYA VE İŞ BULMAYA MAHZUR

Pekala son vakitlerde hayli işitmeye başladığımız Kod-29’un içeriği ne? İş Kanunu’nun 25. hususunda yer alan tanıma nazaran kısaca “Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan” davranışlar… Yani işten atılan PTT taşeron çalışanları “ahlaksızlık ve berbat niyet” ile suçlanıyor. Çalışanlar ortasında PTT’de yıllardır çalışanlar bulunuyor. Pandemide patronun tazminat ödemeden işçiyi işten çıkarmasının tek yolu yeniden Kod-29. Yani “ahlaksız” olduğu sav edilen emekçiler tazminatlarından da oldu. Ayrıyeten SGK kayıtlarına işten çıkarılma münasebeti de işlenirken, öbür iş bulmalarının önü de kesilmiş oldu. Kod-29 bununla da hudutla kalmıyor, personellerin işsizlik maaşı almasına da pürüz oluyor.

‘SENDİKALI OLDUĞUMUZ İÇİN MAKSATTA BİZ VARDIK’

Hareketteki PTT taşeron çalışanı Ayhan Bostancı ve Niyazi Uzunkaya ile yaşadıklarını konuştuk. 14 yıldır PTT’de çalışan Ayhan Bostancı, pandemide çalışma şartlarına kısaca şu halde anlatıyor:

“İnsanlar ne kadar meskende kalmak zorundaysa biz de o kadar dışarıda olmak zorundaydık. Muhtaçlıklar online ticaret sitelerinden temin edilmeye başlandı. Haliyle iş yükü ikiye katlanmış oldu. İşlerin çoğalmasıyla birlikte mesailer artmaya, hafta sonu işe çağrılmaya başlandık. Hepimizde işten çıkarılma korkusu oluştu. Biz de sendikaya üye olmuştuk, gözler üzerimizdeydi. Mobbing ve tehditlere uğruyorduk. Bize ‘sendikaya üye olursan işten çıkarılırsın’ deniyordu.”

’14 YILDIR BİR SEFER İKAZ ALMADIM, İKİ SÖZ İLE İŞTEN ÇIKARILDIM’

Kod-29 ile işten çıkarılanların yüklü olarak uzun yıllar boyunca çalışan çalışanlar olduğuna dikkat çeken Bostancı, patronun Kod-29 ile çok kolay işten çıkarma süreci gerçekleştirerek tazminat hakkını personelin elinden aldığını söylüyor. PTT çalışanlarına tazminat ödememek için işten çıkarılırken bu tıp “bahaneler” üretildiğini söyleyen Bostancı, çalışanların haklarını mahkeme yoluyla alabildiğini belirtiyor. Hakkında Kod-29’a neden olacak bir soruşturma yürütülüp yürütülmediğini sorduğumuzda Bostancı, “14 yıldır hakkımda bir tane ikaz yok” diyor. Kod-29 ile işten çıkarma olması için ihtar ve tutanak süreçlerinin işletilmesi gerektiğini ekleyen Bostancı şöyle konuşuyor: “Hırsızlık, taciz, işe geç gelme, emre itaatsizlik ya da işi aksatma… Bunlardan hiçbiriyle ilgili tutanak tutulmadı. 14 yıldır çalışıyorum iki söz ile işten çıkarıldım.”

KANSER HASTASI EMEKÇİ ‘BİZE İFTİRA ATTILAR’

11 gündür PTT müdürlüğü önünde seslerini duyurmaya çalışan personellere takviye olmak isteyen öteki personellerin tehdit edildiğini anlatıyor Bostancı: “İşten çıkarılma korkusu yüzünden buraya gelemiyor arkadaşlarımız…” Kod-29 münasebetlerinin siciline işlediğini söyleyen Bostancı tıpkı vakitte kanser hastası. Tabibi gerilimden uzak durmasını söylese de “ahlaksızlık” gerekçesiyle işten çıkarılmasının ruhsal açıdan kendisini etkilediğini söz ediyor. Bir müddet sonra SGK teminatının olmayacağını söyleyen Bostancı, “tedavimi devam ettiremeyeceğim” diyor. Birebir vakitte geçindirmek zorunda olduğu bir ailesi bulunduğunu belirterek şöyle diyor:

“Maddi durumum şu an iyi değil. İki tane çocuğum var. Aslında minimum fiyatla geçinen her insan bunları yaşıyor. Kod-29 mazeret edildi. Biz sendikalı olduğumu için işten çıkarıldık. İşten çıkarıldığımdan beri günde 2-3 saat uyuyabiliyorum. Bize iftira attılar. Hepimizin çoluğu, çocuğu var. Bugüne kadar haram lokma yemedik. Bizim en büyük talebimiz Kod-29’un kaldırılması ve işe dönmek. Bunlar olmuyorsa benim 14 yıllık hakkımı versinler.”

‘KÖLELİK SİSTEMİ İNŞA EDİLDİ’

17 yıldır PTT’de taşeron emekçi olan Niyazi Uzunkaya da Kod-29 ile işten çıkarılanlar ortasında. Pandemide ortaya çıkan iş yeri meselelerini lisana getirmenin sendika temsilcisi olarak kendisine düştüğünü söz eden Uzunkaya, “tedbirlerin yetersiz olduğunu daha fazla tedbir alınması gerektiğini üstümüze belirttik” dedi. Hem bedenen hem mental olarak yorulduklarını lisana getiren Uzunkaya, mobbing uygulanmasını şöyle anlattı, “bize beğenmiyorsan kapı orada” üzere cümleler kullanıldı. Uzunkaya, iş yerinde bir kölelik sisteminin inşa edildiğini söylüyor. Çalışan arkadaşlar sindirilmiş durumda, biz önde planda olduğumuz için işten çıkarmalara bizden başladılar diyen Uzunkaya, Kod-29 dışında işten çıkarma gerçekleşmiş olsa patronun hata işlemiş olacağını söz ediyor.

’17 YILDA KİMSEYE TERBİYESİZLİĞİM OLMADI’

İşten çıkarıldığını SGK iletisi ile öğrenen Uzunkaya süreci şöyle anlatıyor, “Akşama kadar çalıştım. Merkeze döndüğüm sırada cep telefonuma SGK’dan “iş akdiniz sonlandırılmıştır” diye ileti geldi. İş yerinden hiçbir halde bildirim yapılmadı. Kod-29 yüzünden iş bulmayı geçtim. İşsizlik maaşı bile alamıyor, ret yiyorum.”

9 aydır işsiz olan Uzunkaya, işten çıkarıldıktan sonra korona virüsü atlattığını söyleyerek çok sıkıntı vakitler geçirdiğini söylüyor. Uzunkaya, “Biz bu kadar berbattık madem neden 17 sene kurumda beni tuttunuz? Benimle çalışmak istemiyorsanız hakkımı versinler. Bu vebali neden yaratıyorlar? Benim kimseye karşıyı taciz de bulunmadım, terbiyesizliğim yok… ya beni işe alacaklar ya da hakkımızı verecekler” diyerek kelamlarını sonlandırdı.