DİYARBAKIR – Diyarbakır Barosu, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği, İnsan Hakları Derneği, Tutuklu ve Hükümlü Aileleri Derneği, cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerine ait ortak basın açıklaması yaptı. Diyarbakır Barosu’nda yapılan açıklamada, salgınla birlikte cezaevlerinde hak ihlallerimin arttığına dikkat çekildi.
Açıklamada, “Bilindiği üzere 31 Aralık 2019’da Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) ‘COVID 19’ olarak isimlendirilen virüs, 11 Mart prestijiyle virüsün yayılma suratı, ciddiyeti ve yetkililerin gerekli tedbirleri almaması münasebetleriyle COVİD-19 virüsünü PANDEMİ olarak duyuru etmiştir. Yaşanan salgın ile birlikte tüm cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerinin daima arttığı kamuoyu ve hususla ilgili kurumlar nezdinde gözlemlenmektedir. Bir yandan pandemi gerekçesiyle hak ihlalleri yaygınlaşıp, sistematik bir formda artarken hem hapishanelere sevk/sürgün esnasında hem de yeni açılan hapishanelerde bu hapishanelerin yeni açılmış olması ve şimdi fizikî kaideler noktasında tamamlanmamış olması sebebiyle var olan hak ihlalleri katmerleşmiştir. En olağan şartlarda bile daima yaşanan hak ihlalleri pandemi, sevk/sürgün sonucunda hukuken izah edilemez bir hal almıştır. Bu durumun son örneği Diyarbakır Yerleşke Hapishanelerinde yaşanmıştır.
‘SEVK SIRASINDA İHLALLER YAPILDI’
Hak ihlallerine karşı mahpusların açlık grevi başlattığı bilgisini paylaşan raporda, şöyle denildi:
“Diyarbakır Hapishane Yerleşkesi içerisinde eylül ayında 1 ve 2 nolu Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumlarının açılması üzerine Diyarbakır D Tipi Yüksek Güvenlikli Hapishanesinden ve ülke genelindeki birkaç hapishanede bulunan mahpusların yeni açılan hapishanelere sevklerinin yapıldığı bilgisi tarafımıza ulaşmıştır. Bu kapsamda mahpusların ve ailelerinin sevk/sürgün esnasında hak ihlallerinin olduğu istikametindeki savları içerir müracaatları ve talepleri üzerine yeni açılmış olan Diyarbakır 1 ve 2 no’lu yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumlarına aşağıda ismi bulunan kurum üyelerince ziyaret gerçekleştirilmiştir. Diyarbakır D Tipi Yüksek Güvenlikli Hapishanesinden 14 Eylül tarihinden 17 Eylül tarihine kadar 46 mahpus Diyarbakır 1 ve 2 no’lu yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumlarına sevk edilmiştir. Tekrar açıklamamızı yaptığımız bugün itibariyle de yeni sevklerin olacağı bilgisi edinilmiştir. Gerçekleşen sevkler sonrasında ağır hak ihlallerinin gerçekleştiği bilgisi üzerine, mahpuslar ile görüşmeler yapılmış ve hak ihlalleri kayıt altına alınmıştır. Belirtmek gerekir ki, yaşanan hak ihlalleri sonucunda mahpusların açlık grevine başladığı bilgisi de belirtilmiştir.”
‘PANDEMİ GEREKÇESİYLE TECRİT UYGULANIYOR’
Açıklamada sevkler sırasında mahpusların maruz kaldığı ihlallere de yer verildi: “Sevkler/sürgünler yapıldığı esnada mahpuslara ilişkin eşyalar rastgele bir yasal pürüz olmamasına karşın kendilerine verilmemiştir. Bilhassa kurşun kalem verilmediği, yazılı tüm kitap ve notlarına el konulduğu, şalvarlarının yasak olduğu münasebeti ile verilmediği, kısıtlanmış renkler olmamasına karşın kısıtlanmış renk teziyle muhakkak kıyafetlere el konulduğu bilgisi verilmiştir. Yeniden sevkler/sürgünler esnasında yapılan aramalarda mahpusların ayakkabılarının çıkartıldığı bunun yanı sıra ayakkabılarının bağcıklarının da çıkartılarak yönetime teslim edilmesini istediklerini, yapılan aramanın pandemi sürecine karşın elle yapıldığını ve bu manada sıhhat şartlarına dikkat edilmeden uygulamalarda bulunulduğu belirtilmiştir. Akabinde mahpusların tıpkı ring aracıyla getirilmelerine karşın pandemi süreci münasebet gösterilerek her bir mahpus tek kişilik hücrelere alındıklarını belirtmişlerdir. Pandemi münasebet gösterilerek İnfaz maddesine karşıt bir halde tek kişilik hücrelerde tutulan mahpuslara yönelik tecrit şartlarına derhal son verilmelidir.
‘HAKARET VE KÜFÜRLERLE DARP EDİLDİ’
Tekrar yapılan görüşmeler sonucunda mahpusların bulundukları tek kişilik hücrelerin şimdi kaba inşaatının tamamlanmış olduğu, temizliğinin yapılabilmesi mahpuslara rastgele bir paklık eserinin verilmediği, mahpusların kendi ferdî paklık gereçleri ile kaldıkları yeri temizleye çalıştıkları tarafımıza aktarılmıştır. Mahpuslara yönelik bu durum, TC Anayasasının 17. Ve 56. unsurları ile muhafaza altına alınan sıhhat ve ömür hakkının açık ihlali manasını taşımaktadır. Diyarbakır 1 no’lu yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumunda mahpusların kapalı avukat görüşü yapmaları için bulundukları odadan çıkarıldıkları esnada ayakkabılarının çıkarılmaları istenerek bu formda mahpuslara arama yapılmak istendiği belirtilmiştir. Birebir uygulamanın mahpusların ziyaret sonrası odalarına götürüldüğünde de yapıldığını söylemişlerdir. Bu uygulamayı kabul etmeyen mahpusların birçoğu avukat görüşlerine çıkmamış ve bu sebeple de görüşler gerçekleştirilememiştir. Mahpuslara yönelik insanlık onuruna karşıt bir halde gerçekleştirilen arama prosedürünün birebir vakitte mahpusların adalete/avukata erişim hakkını kullanılamaz hale getirmiştir. Yeniden bir mahpusun şalvar ve tişörtünü çıkarmasını istediklerini, bu biçimde bir arama dayatıldığını, mahpusun bu formuyla aramayı kabul etmemesi üzerine kalabalık bir küme formunda infaz müdafaa memurlarınca kamera bulunmayan bir odaya alınarak kendisine hakaret ve küfür ederek, darp ettiklerini, şalvarın zorla çıkarıldığını söylemiştir.”
SORUŞTURMA TALEP EDİLDİ
Açıklamanın sonunda, kelam konusu ihlallerin raporda detaylı olarak verildiği belirtilerek, hukuka muhalif davranan kamu vazifelileri hakkında soruşturma açılması istendi: “Hapishanelerde mahpuslara yönelik azap ve makûs muamele uygulamalarından derhal vazgeçilmeli; hukuka ters fiiller gerçekleştiren kamu vazifelileri hakkında aktif soruşturma sistemleri işletilmelidir. Bizler aşağıda isimleri belirtilen kurumlar olarak tarafımıza yapılan müracaatların takipçisi olacağımızı yüksek sesle lisana getirip yaşanan hak ihlallerin bir an önce sonlandırılması için herkesi sorumlu olmaya davet ediyoruz.”
Gazete Duvar
