Demokratik Bölgeler Partisi’nin (DBP) eski Eş Genel Lideri Sebahat Tuncel, 4 yılı aşkın müddettir Kocaeli Kandıra 1 No’lu F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutuklu bulunuyor. 6 Kasım 2016’da tutuklanma karar verilen Tuncel hakkında “silahlı terör örgütüne üye olmak” ve “terör örgütü propagandası yapmak” hatalarından 8 yıldan 20 yıla kadar mahpus istemiyle dava açılmıştı.
Tuncel, 1998 yılından bu yana faal siyaset içerisinde yer alıyor. Onu başkalarından ayıran bir özelliği milletvekili olduktan sonra dahi sokağı terk etmemesi, beşerlerle birebir bağlantısı kesmemesi. Bu yüzden çabucak her harekette rastlaşacağınız Tuncel, polis baskısı karşısında kalan kim varsa yetişme uğraşındaydı. Fotoğraflanan bu anlar iktidar medyasında diğer, sosyalist toplulukta farklı yorumlandı. O bazıları için azılı bir terörist, bazıları için en içten pratiklerle sıkı bir feminist olan Kürt siyasetçi.
Tuncel, 27 Kasım itibariyle cezaevlerindeki öbür siyasi tutuklularla birlikte Öcalan’a uygulanan tecrit siyasetleri nedeniyle süresiz, dönüşümlü açlık grevi aksiyonuna başlayacağını duyurdu. Avukatları aracılığıyla ulaştığımız Tuncel’e “önderlik” kavramını, HDP’nin kapatılacağı tarafındaki demeçleri, sosyalist ve Kürt hareketinin şu andaki durumunu nasıl gördüğünü sorduk.
Nasıl geçiyor vakit içerde? Neyle meşgul oluyorsunuz? Misal ne okuyorsunuz? Ya da yeni bir ilgi alanınız oldu mu?
Hayat şartları, insani arayışlara yeni yol ve yollar bulmaya da itiyor. Cezaevleri her istikametiyle sonlandırılmış ve sıkı kontrol altında olan yerler. Yalnızca fiziki olarak değil tüm boyutları ile özgürlüklerin kısıtlandığı, ortadan kaldırılmaya çalışıldığı alanlar. Burada ömrün her anı gayret ve direniş demek. Bizler, sıkıntı ve zulüm siyasetlerine karşı, faşizme karşı özgürlük uğraşını bu yerlerde da yürütüyoruz Mevcut şartlara mahkûm olmadan şartları aşmak kişinin iradesini de güçlendiriyor. Burada herşey hudutlu. Gökyüzünü bile havalandırmamızın müsaade verdigi ölçüde küçük bir dikdörtgen olarak görüyoruz. Bu sınırlılıkları aşmak, ufkumuzu daha da genişletmek için ömrümüzün her anını planlıyor, örgütlüyor, bol bol okuyup, tartışıyoruz. Şimdiki siyasal gelişmelerden, bayan problemine, kapitalizm krizinden demokratikleşme ve özgürlük meselesine, ekolojik meselelere, kültür sanat konusuna birçok alanda okumalar yapıyoruz Son süreçlerde Marksizm üzerine okuyorum. Şu an elimde Michael Mann’ın ‘Demokrasinin Karanlık Yüzü’ var. Bunun dışında bayan gayret tecrübelerine ait okumalar yapıyorum ve tabi ki roman okuyorum.
‘TÜRKİYE’DEKİ MUHALEFET İKTİDARIN GELİŞTİRDİĞİ SİYASETİ AŞAMADI’
Sebastian Haffner, ‘Bir Alman’ın Öyküsü’nde Nazilerin yükselişini, o meşhur “Böyle bir şey nasıl olabildi?” sorusuna cevap olan süreci bir görgü şahidi olarak anlatır. Haffner, iştahla her alanı zapt eden devletin, siyaset alanını büsbütün boşalttıktan sonra bireye mahsus bölgelere atak yapmasıyla başladığını söyler: “Birisinin ne yediği ne içtiği, kime aşık olduğu, boş vakitlerinde ne yaptığı, kimlerle sohbet ettiği, gülümsüyor ya da hız asıyor olması, ne okuduğu ya da meskeninin duvarlarına nasıl fotoğraflar astığı! Bugün Almanya’da siyasi gayretin yapılış formu bu.”
Etrafıma baktığımda burada bahsedilen görünüme emsal bir şey görüyorum. Mikro ömür alanları kuruldu. Salgının da tesiriyle daha da pekişti bu durum. Toplumsal medya üzerinden ilerleyen muhalafet etme biçimleri günlük konuşmamız içinde yer alıyor. Yekten olumsuz sonuçları olmasa da buradan nereye kadar gidilebilir sorusunun karşılığı belirsizlik. Bu yüzyıl sizin için ne tabir ediyor?
Bahsettiğiniz kitabı ben de okudum. Son devirlerde faşizm tecrübelerini anlatan birçok tarihi roman okudum. Kitapta benim dikkatimi çeken sıradan insanların nasıl Nazizmin askerleri haline getirildiği olmuştu. Sanırım iktidarların işini kolaylaştıran, kitlelerin sorgu sual etmeden mevcut duruma istekli olarak itaat etmeleri yahut istek göstermeleri. Faşist otoriter rejimler bu itaati dehşet üzerinden sağlıyor. Kendi iktidarları için devlet şiddetinin her tipini kullanmaktan, hak ve özgürlükleri gasp etmekte, muhalifleri bastırmakta hudut tanımıyor. Her seferinde beşerler bundan daha berbat ne olabilir diye düşünüyor. Sanırım en berbatı insanların berbatlığa alışmaları, kötülük karşısında sesiz kalmaları. Milliyetçi, cinsiyetçi, dinci ve militarist siyasetlerle da toplum tam bir cendere altına alınmış durumda. Pandemi bu baskı siyasetlerini uygulamak için bir mazerete dönüştürüldü. “Hayat konuta sığar” denilerek tüm toplum kendi küçük hapishanelerine hapsedildi. İktidar ise hiç olmadığı kadar toplumun ömür alanlarına, hücrelerine sızdı. Bayanlar, muhalefet meskenlere kapatılırken, iktidar tüm sokakları, köşe başlarını kaptı. Ve tüm hayatı kontrol altına aldı, toplum militerleştirildi. Var olan özgürlük kırıntıları bile ortadan kaldırıldı. “İstisna hal” artık genel bir hale, “norma” dönüştü. Bence Türkiye’deki muhalefet de iktidarın geliştirdiği bu siyaseti aşamadı. Muhalefetin halkla kurduğu bağ zayıfladı. Toplumsal medya platformları üzerinden geliştirilen siyaset, toplumsal meselelerin çözülmesine çok katkı sunamaz. O alanı da kullanmak kıymetli lakin bizlere kazandıracak asil şey tarlalarda, köylerde, fabrikalarda, mahallelerde, sokaklarda halkla kurulacak bağ, direkt demokrasinin, mahallî demokrasinin iştirakçi ve özgürlükçü bir siyasetin geliştirilmesini sağlamaktır. “Hayat Meskene Sığmaz” demenin vakti geldi de geçiyor güya.
İçinde yaşadığımız yüzyıl toplumsal problemleri çözmek yerine derinleştirmiştir. En son pandemi karşısında bile kapitalizmin nasıl çaresiz kaldığını daima birlikte deneyimledik. Erkek hükümran kapitalist sistem bir kriz sistemidir. Krizler olmadan kendi varlığını da sürdüremez. Lakin geldiğimiz basamakta kriz, kapitalizmi aşmayı mecburî kılıyor. Tabi burada alternatif hareketlerin, sistem terslerinin kendisini güçlü örgütlemesine muhtaçlık var, aksi taktirde kapitalizm bu krizi kendi lehine çevirebilir. Ancak tüm meselelere zorluklara karşın 21. yüzyıldan umutluyum.
‘KÜRT HALKINA TAHLİL GETİRMEYEN HİÇBİR PARTİ TÜRKİYE PARTİSİ OLAMAZ’
HDP’nin Kürt halkıyla olan teması ve Batı’yla olan teması sizce denk mi gitmeliydi? Ya da orada nasıl bir istikrar kurulmalıydı? Sizin sözünüz, yolunuz yönteminiz bu bahiste neydi?
HDP kurulduğundan bugüne aslında emsal tartışmalar yürütülüyor. HDP birleşik çabanın Türkiye’deki halkların, inançların, bayanların, ekolojistlerin, hak savunucularının ortak çaba tabanıdır. Ve bence şu an iktidar karşısında direnen neredeyse tek birleşik güç olması açısından da çok değerli. Hasılı HDP hem Kürt halkının hem Türkiye halklarının ortak uğraş yeri.
Kürt sorunu çözülmeden Türkiye’de gerçek manada bir demokrasi gelişmeyecektir. Öbür taraftan Kürt sorunun çözümsüzlüğü bugün yalnızca Türkiye’yi değil Ortadoğu’yu da etkilemekte. Kürt halkının; lisan, kimlik ve kültür haklarının tanınması, kendi kendini yönetmesi, kendi geleceğini belirlemesi Türkiye’deki demokrasi sıkıntısının tahlilini de getirecektir. HDP; Kürdistan ve Türkiye halklarının ortak ömrünü, demokratik cumhuriyetini savunuyor. HDP dışında hiçbir siyasi partinin Kürt sorunu ile ilgili siyasal, toplumsal ve ekonomik projesi yok. Meğer Türkiye halklarının ve Kürt halkının geleceği birbiriyle kontaklı. Türkiye’yi yönetenler kendi iktidarları için Türkiye’nin tüm kaynaklarını savaşa, çatışmaya, muhalefeti baskı altına almak için kullanıyor. Bugün yoksulluk bu kadar yaygınlaşmışsa, beşerler açlık hududunda yaşıyorsa, eğitim ve sıhhat alanında önemli meseleler yaşanıyorsa nedeni hükümetin Kürt tersi savaş politikalarıdır.
HDP ortak çaba çatısıdır. Tüm Türkiye halklarının eşit, özgür, barış ve itimat içinde yaşaması için gayret ediyor. Fakat Kürt halkının kendi özgün sıkıntıları için lisan, kimlik ve kültür meseleleri etrafında örgütleneceği kurumlar da olmalı. Varlığı garantide olmayan bir halk için varlığını korumak, geleceğini garanti altına almak fakat örgütlü bir gayret ile mümkün. Bu açıdan HDP’nin en büyük bileşeni olan DBP’nin (Demokratik Bölgeler Partisi) varlığı çok değerlidir bana nazaran. DBP; Kürt halkının eşitlik, özgürlük sıkıntılarını, Kürt halkının kendi öz örgütlülüğünü sağlaması, lokal demokrasinin gelişmesi, Kürt halkının kendi yazgısını kendisinin belirlemesi için çalışma yürütmektedir.
Aslında HDP kurulduğundan bugüne yapılan “HDP’nin Türkiye partisi mi yoksa Kürt partisi mi?” tartışmaları bizim dışımızda yürütülen tartışmalar. Yaklaşık 25 milyon nüfusa sahip bir halkın problemlerine tahlil getirmeyen hiçbir parti Türkiye partisi olamaz. Bu tartışmalarla özünde Cumhur İttifakı’nın Kürt aykırısı siyaseti ile Kürtleri yalnızca seçmen olarak gören, Kürt halkının hak ve özgürlük çabasını cesurca savunamayan, hatta Kürt siyasetini kriminalize edilmesine zımni dayanak sunan Millet İttifakı’nın saflarına HDP’yi eklemlemek, Kürtlere karşı siyasi ve kültürel soykırımın bir modülü haline getirmek istiyorlar. Asıl sorun, bugün Türkiye’de yaşanan kutuplaşmanın, siyasi ekonomik krizin aşılması; HDP’nin ortaya koyduğu radikal demokrasi çizgisi, cumhur ve millet bloku dışında demokrasi blokunun güçlendirilmesi ve örgütlenmesi.
‘TEMSİLİYET KRİZİ DİREKT DEMOKRASİ İMKANLARI İLE AŞILABİLİR’
Siyasetin kendisi; temsil etme biçimlerinin yarattığı imajla müsemma. Fikrin ne olursa olsun, temsil edenin seni tuttuğu yerde kalabilme ihtimali var. Parlamenter çaba içinde -bunca yıllık bir hareketin oluşturduğu dinamikleri, birikimleri hesaba katarak- hakkıyla Kürtleri kim temsil ediyor ya da etti?
Toplumsal ve siyasal problemlerin tahlilinde temsiliyet krizi aslında önemli bir sorun ve bu sorun günümüzde daha ağır görülüyor. Çağımızda insanlığın yaşadığı temsiliyet krizi- ki bu lakin direkt demokrasinin kanalları açılarak, halkın, bayanların karar ve uygulama düzeneklerine iştirakinin garantiye alınması ile, lokal demokrasinin gelişmesi ile giderilebilir- ‘tek adam rejimi’ denilen tekçi bir rejim ile daha da derinleşti. Devleti, iktidarı denetleyecek, toplumun, bireylerin devlete karşı haklarını koruyacak, teminat altına alacak hiçbir düzenek kalmadı. Tüm kurumlar, istikrar denetleme kurumları, sivil örgütleri ortadan kaldırma ya da iktidarın siyasetlerini onaylayan kurumlar haline getirilmeye çalışılıyor. Derneklere kayyım atanması tartışmaları da muhalif kalan birkaç kurumun da sesinin kısılarak, toplum büsbütün susturulmak isteniyor.
Bu iktidarın öteki bir ismi da bana nazaran ‘kayyım iktidarı’dır. Kayyım siyaseti Kürt halkının siyasi iradesini gasp ederek başladı. Artık tüm Türkiye’ye yayıldı. Utanmasalar milletvekillerine de kayyım atayacaklar. Gerçi esasen mevcut meclis lideri kayyım üzere çalışıyor, muhalefetin hiçbir hakkını korumuyor. Bütçe görüşmelerinde bu çok net görüldü. Sarayın hazırladığı bütçenin bir virgülü bile değiştirilmedi. Tüm bu şartları dikkate aldığımızda temsiliyet krizinin derin bir sorun olduğunu görüyoruz. Temsiliyet krizi; direkt demokrasinin imkanları yaratılarak aşılabilir. Kürt siyasal hareketi, Kürt bayan hareketi bu “temsili demokrasi” krizini uzun müddettir tartışıyor ve aşmak için de çabalıyor. Meclis örgütlenmesi, eş başkanlık sistemi, geri çağırma hakkı (…) aslında bu tartışmaların bir sonucu. Lakin Kürt siyasi hareketi, 2015 yılından bugüne sistematik devlet şiddeti ile cebelleşiyor. O günden bugüne binlerce Kürt siyasetçi gözaltına alınıp, tutuklanmış yahut siyaset yapamaz hale getirilmiştir. Bu baskı siyaseti yalnızca HDP ile de hudutlu değil. Bayanlara, Kürt halkının örgütlü olduğu tüm alanlara, kurumlara, lokal idarelere yönelik sistematik gelişen devlet şiddeti, zulüm siyaseti var. Tüm bu güç ve zulüm siyasetleri karşısında durmak, faşizme karşı durmak bile değerli diye düşünüyorum. Direnmek, biat etmemek, mevcut duruma teslim olmamak zafer için umudu da canlı tutmaktadır.
‘DEVLETİN ÖCALAN’A YAKLAŞIMI KÜRT HALKI İÇİN ÖNEMLİ’
Abdullah Öcalan’a yönelik siyaset nedeniyle açlık grevine girmeye karar verdiğinizi duyduk. Yüz yüze olsaydık sorumu tahminen daha iyi izah edebilirdim lakin şöyle anlatmaya çalışayım. Politik yerden baktığımda dahi yerli yerine oturmuyor. “Önderlik” kavramı ne için bu kadar gerekli? Birebir şeyi Kürt bayan hareketindeki bayan arkadaşların dev Abdullah Öcalan afişleri altında açıklama yaptıklarında da hissederdim, mevzuya yabancılaşırdım. Artık açlık grevini duyunca yeniden emsal bir fikirde çakılı kaldım. Niye?
Keşke bu röportajı yüz yüze yapma imkanımız olsaydı. Lakin mevcut şartlar doğrultusunda anlatmaya çalışayım.
Türkiye’de yaşanan Kürt tersi siyaset ve Kürt halkına yönelik gelişen baskı siyasetleri karşısında bir defa daha cezaevleri sorumluluk üstleniyor. Hatırlarsınız 2018 yılında sevgili Leyla Güven’in başlattığı ve 200 gün süren, binlerce kişinin dahil olduğu açlık grevi sonucunda sayın Öcalan ve arkadaşları aileleri ile görüşebilmişti. Sayın Öcalan’ın yasal hakkı olan avukatlarla görüşebilmesi de lakin açlık grevi sonucu mümkün olabilmişti. Tekrar bu süreçte sayın Öcalan, yasal hakkı olan ve bugüne kadar kullanamadığı telefon görüş hakkını 21 yıl sonra savcılık müsaadesiyle bir keze mahsus kullanabilmişti. Avukatları 7 Ağustos 2019’da son sefer görüştürülmüştü. Avrupa Konseyi’ne bağlı İşkenceyi Tedbire Komitesi’nin (CPT) yayınladığı raporda İmralı’da özel bir hukuk sisteminin, tecrit siyasetinin uygulandığı ve Türkiye’nin derhal buna son vermesi gerektiği davetinde bulundu. Aslında İmralı’da devreye konulan bu “özel hukuk” rejimi şu an tüm Türkiye cezaevlerinde pandemi de mazeret edilerek genel bir uygulama haline getirildi. Türkiye kendi maddelerini askıya alarak, şahsa özel bir hukuk rejimi uyguluyor. İnsan hak ve özgürlüklerinden, demokrasiden yana olan, hak ve özgürlük çabası yürüten herkesin buna karşı çıkması gerekir. Şayet siz kanunların keyfi uygulanmasına onay verirseniz, yarın sizin başınıza birebiri yahut daha kötüsünün gelmeyeceğini garanti edemezsiniz.
Bunları söyledikten sonra asıl merak ettiğiniz hususa gelelim. Şayet bir halkın ‘önderim’ dediği kişi özgür değilse o halk da özgür değildir. ‘Önderlik’ ağırlaşmış halk iradesini temsil etmektedir aslında. Kürt halkının lisan, kimlik, kültür, ekonomik, toplumsal problemlerinin tahlilinin merkezine koyduğu ‘önderine’ yaklaşım, halkın nezdinde kendine yaklaşım olarak algılanır. Bunu en son 2013-2015 yılları ortasında yürütülen diyalog ve müzakere sürecinde de gördük. Sayın Öcalan’ın daveti Kürt halkı tarafından, Kürt hareketinin tüm bileşenleri tarafından olumlu karşılandı. Ve bu süreç tüm Türkiye açısından hak ve özgürlüklerin, demokrasinin alanının en geniş olduğu bir periyot oldu. Beşerler o devir geleceğe umutla bakmaya ve birlikte yaşamanın mümkün olduğuna inandı. Fakat iktidar bu süreci sonlandırarak, içeride ve dışarıda Kürt tersi siyaseti merkezine aldı. O günden bugüne eş genel liderler, milletvekilleri, belediye eş liderleri, belediye meclis üyeleri de dahil olmak üzere binlerce HDP’li gözaltına alınıp tutuklandı. Bununla birlikte muhaliflere, toplumsal medya üzerinden kendi görüşlerini paylaşanlara, aydın, sanatçı, iş insanları da dahil Türkiye muhalefeti de emsal bir baskı siyaseti ile karşı karşıya kaldı. Hülasa Kürt sorunun tahlili ile Türkiye’nin demokratikleşmesi birbiri ile kontaklı süreçler olarak gelişiyor. Ve Kürt sıkıntısının tahlili için sayın Abdullah Öcalan ile sonlandırılan diyalog süreci yine başlatılmalı ve müzakere süreci geliştirilmelidir. Bunun olması ise lakin uğraş ve dirençle mümkündür. Cezaevlerinde Kasım ayı itibariyle başlayan açlık grevlerini tıpkı vakitte Türkiye’nin içine girdiği krizden çıkış, Kürt sıkıntısının demokratik, barışçıl tahlili ve Türkiye’nin demokratikleşmesi, halklar ortası eşitlik, kardeşlik açısından bir yol açma gayreti olarak görmek ve bu çabaya takviye olmak gerekir. Bu vesile ile tüm demokrasi ve özgürlük güçlerine içerideki bu sese ses vermeleri davetinde bulunuyorum.
‘BAHÇELİNİN İSTEDİĞİ KÜRTLERİN KÜLTÜREL SOYKIRIMI’
Devlet Bahçeli’nin HDP’nin kapatılması tarafında kelamları oldu. Halihazırda işin aslı buna gereksinim olmadığını da düşünenlerdenim. Yani HDP fiilen aslında zaten bitirildi. (‘Ne yazık’ diyerek söylüyorum bunu) Tam burada Kürtler ve tabi HDP’yle bağ kuran sol ne yapabilir? Misal yeni bir parti kurulmalı sesleri duyuldu. Sizdeki yol haritası nedir?
HDP’nin kapatılma tartışması daha çok seçim üzerinden ele alınıyor. Bu eksik bir yaklaşım diye düşünüyorum. Asılda Bahçeli’nin talepi Kürtlerin kültürel soykırımını muvaffakiyete ulaştırmak. Cumhur İttifakı’nın eş başkanlığını yapan Bahçeli 21. yüzyılda Kürtlerin kendi bahtlarını belirleme, kendi varlığını muhafazasını ve kendi kendini yönetmesini engellemek istiyor. Bu siyasetin önündeki mahzur direnen Kürtler, Kürtlerin dostları ve tüm halkların, özgür, eşit bir ortada ömrünü savunan HDP’dir. Tabiki HDP’ye oy veren 6,5 milyon insan önümüzdeki sürecin belirleyecisi olacaktır. Tıpkı lokal seçimlerde ve tekrarlanan İstanbul seçimlerinde olduğu üzere.
Türkiye sol ve sosyalist hareketinin yapması gereken Kürt halkıyla, Kürt halkının siyasi temsilcileriyle, HDP ile dayanışmayı güçlendirmesi, Kürt sıkıntısının tahlili için daha çok emek ve efor göstermesidir. Kıymetli olan HDP’yi kapattırmamaktır. Bunun için safları sıklaştırmak ve çabayı yükseltmek gerekir.
‘HDP’NİN SAHİP OLDUĞU UNSURLAR HER TÜRLÜ AYRIMCILIĞA TAHLİL OLABİLİR’
2003’te cinsel yönelim ayrımcılığına dair parti programına unsur koyan birinci siyasi parti DEHAP’tı. 2008’de LGBTİ+ haklarıyla ilgili meclise önerge veren birinci vekildiniz. Bu öncü teşebbüsler düşünüldüğünde, bugün Kürt siyasal hareketinin cinsel yönelimler ve cinsiyet kimlikleriyle ilgili güçlü bir politik altyapı oluşturduğunu düşünüyor musun? Bu gelişmenin önünde majör maniler var mı?
Bayanların eşitlik ve özgürlük gayretinin gelişmesi, bilhassa feminist hareketin yükselmesi LGBTİ (+) haklarının daha görünür olmasını sağladı. İnsanların cinsel kimliği nedeniyle ayrımcılığa uğramaması bu alanda yaşanan hayat hakkı ihlali başta olmak üzere insan hakları ihlallerinin giderilmesi için toplumda farkındalık oluşturmak kadar yasal ve anayasal garantilerin de sağlanması gerekir. Bu açıdan partilere değerli misyonlar düşüyor. HDP’nin etnik, cinsiyet ve inanç kimliğinden kaynaklı ayrımcılığa karşı çaba unsurları sıkıntıların tahlilini geliştirmek açısından değerli diye düşünüyorum. Lakin erkek hükümran kapitalist toplum içerisinde işlerin hiç de kolay olmadığının farkındayım. Erkek egemenliği ortadan kalkmadan ne bayanlar ne erkekler ne de LGBTİ (+) bireyler gerçek manada özgür olmayacaktır. Lakin bu uzun soluklu bir çaba. Ve bu gayrette dayanışma kıymetli.
‘ORTAK BİR ÇATI ALTINDA GÜÇLÜ BİR BAYAN ÖRGÜTÜNE MUHTAÇLIĞIMIZ VAR’
Her içerde olan beşere sorulur. Dışarıda en çok neyi özlediniz? Çıkar çıkmaz yapacağım dediğiniz bir şey var mı?
Başlarken de söylediğim üzere burada her şey o kadar sonlu ki insan sınırsız gökyüzüne bakmayı özlüyor. Devlet her nedense yeşili yalnızca dolarda seviyor, onun dışında yeşile tahammülü yok. Pandemi sürecinde havalandırmamızın duvar tabanlarında betonu yırtarak uzunluk veren otları, yeşillikleri her fırsatta kopartıyorlar. Size ne ziyanı var deyince “Bize bu türlü söylendi” deniyor. Ağaçların, çiçeklerin başlarına bir iş gelmeyeceğini bilerek onlara bakmayı özlüyorsunuz mesela. Dostları özlüyorsunuz doğal ki…
Son olarak dışarıdaki bayanlara ne söylemek istersiniz?
Yeni bir yıla giriyoruz. 2020 tüm insanlık için şiddetli bir yıl oldu lakin birebir vakitte bayanların direniş ve gayretini bu güç şartlarda da yürüterek umudu canlı tuttuğu bir yıl oldu. Bayanların eşitlik ve özgürlük gayreti, bayan dayanışmasının güçlenmesi tüm topluma yarar sağlayacaktır. Bayan hareketinin önümüzdeki süreci daha örgütlü karşılaması için ortak bir bayan ağının örgütlenmesine muhtaçlık olduğunu düşünüyorum. Bayanların karşısında tüm kurumları ile hem ideolojik hem ekonomik hem de siyasal olarak örgütlü bir erkek hâkim sistem var. Bu sistemi aşmak için farklılıklarımızı yok etmeden lakin bir ortada yürümeyi başarabileceğimiz ortak bir çatı bayan örgütüne gereksinimimiz var. Tahminen de dışarıda bunlar tartışılıyordur. Yoksulluğa karşı çaba, kimliğinden ve inançlarından kaynaklı ayrımcılığa karşı gayret, emek ve vücut sömürüsüne karşı uğraş, ekolojik bir ömür için mücadele… Bayan hareketinin içinde birçok ortak paydayla örgütlenebilecek bir güç potansiyeli var. Fakat bu potansiyel örgütlü değil. Bu örgütlülüğün geliştirilmesi bayan hareketlerinin alanlarını da genişletecektir.
2021 yılının bayanların uğraşı başta olmak üzere tüm halkların, ezilenlerin, işçilerin kazanacağı bir yıl olmasını diliyorum. Siz basın işçileri şahsında tüm halkımızın yeni yılını da kutluyorum. Ser sala we piroz be.
Gazete Duvar
