Snapchat, geçtiğimiz hafta platformundaki içerik üreticilerine yıl sonuna kadar günlük toplam 1 milyon dolar dağıtacağı yeni uygulaması Spotlight’ı duyurdu. Bu uygulama birinci olarak Kuzey Amerika ve Avrupa’nın bir kısmında denenecek. Snapchat’i, içerik üreticilerine para dağıtmaya iten sebep ne olabilir? Bir adım geri çekilip bakmakta yarar var.
PLATFORMLARA SAHİP OLDUĞU GÜCÜ VEREN FENOMEN: AĞ TESİRİ
Ağ tesiri, en kolay haliyle kullanıcıların platforma sağladığı güçtür. Şöyle ki Facebook, Youtube, Snapchat, Twitter, Pinterest ve daha onlarca platformu bu kadar bilinir kılan etken, bu platformları kullanan insanların sayısı ve bu platformları ne kadar faal kullandığıyla alakalıdır. Yani Facebook’u Facebook yapan şey onu kullanan insan sayısına göbekten bağlıdır. Hiç kimse bu platformlara üye olmasa yahut bu platformlardaki içerikleri tüketmese varsayım edebileceğiniz üzere hiçbirinin ismini bilmezdik. Bildiğimiz bir avuç dev platformun yanı sıra binlerce emsal platform teşebbüsü, bu platformlarla tıpkı iş modeliyle yola çıkıp gayesine ulaşamadığı için yok olup gitti. Elbette gözden kaçırılmaması gereken öteki bir temel nokta ise bu platformların her birinin kullanıcıları için bir vaadi olmasıdır. 10 yıl evvel birçok insan merak münasebetiyle misal platformlara üye olurken artık benzeri eserlerin kullanıcılara ne vadettiği kıymet taşıyor.
Kullanıcıların var ettiği platformlar bu işten ne kazanır, en kolay haliyle onu da hatırlamak işimizi kolaylaştırır. Bir teknoloji şirketi, eserini piyasaya sürer; uygulamasının tanıtımını yapar ve kullanıcı geri dönüşleriyle her gün daha fazla insanın platformunda mümkün olduğunca çok vakit geçirmesi için eserini geliştirmeye devam eder. Yüz binlerce dolarlık maliyetin altına giren şirketlerin öncelikle tek bir beklentisi vardır: Mümkün olduğunca üye kazanmak. İkinci adım bu üyelerin platformda mümkün olduğunca çok içerikle etkileşime girmesi, platformda olabildiğince fazla vakit geçirmesidir. Platform sadakati artan kullanıcılar, farklı içerikleri tüketirken yahut ürettikleri içerikleri yayarken platform da üyelerinin platform içi hareketlerini ince ince tahlil ederek, öteki şirketlerin potansiyel tüketicileri olan kendi kullanıcılarına hedeflemeli reklam göstererek gelir elde eder. Platform içi alışveriş yahut kullanıcı datalarını anonimleştirerek üçüncü taraflara satmak da öbür temel gelir kalemleri olarak sayılabilir.
SNAPCHAT, TOPLUMSAL AĞ TARİHİNİN MÜSTESNA BİR ÖRNEĞİ
Kullanıcılar açısından Snapchat’in bilinirliğini sağlayan temel bir özelliği vardı: Kaybolan kıssalar.
Şu an Türkiye’deki haber uygulamalarından Netflix’e kadar aklınıza gelebilecek kullanım hacmi yüksek neredeyse bütün platformların vazgeçilmezi olan kaybolan öyküler özelliğini birinci kere Snapchat kullanmıştı. Bu özellik sayesinde büyük bir atılım sağlayan platformun yükselişi Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg’in de gözünden kaçmamış ve Snapchat’i satın almak için 2013’ün sonlarında 3 milyar dolar teklif etmişti. Snapchat bu teklifi kabul etmemiş ve yoluna devam etmişti.
Facebook bünyesine kattığı Instagram’a, Snapchat teklifinin reddedilmesinden yaklaşık 2 yıl sonra kaybolan kıssalar özelliği getirdiği duyurdu. Bu geliştirme Facebook’a sert tenkitlerin gelmesine sebep olsa da kısa müddette milyonlarca kullanıcı bu özelliği benimsedi. Hatta bu özellik o denli bir muvaffakiyete ulaştı ki geçtiğimiz günlerde Twitter da benzeri bir özelliği sonunda ekledi.
Snapchat, elindeki en güçlü kartı olan kaybolan kıssalar özelliğinin öbür tüm platformlarda kopyalanmasıyla eşsiz eser konumunu kaybetti. Günlük etkin kullanıcı sayısında yıldan yıla artış gösterse de Snapchat’in kullanıcı sayısı izafî olarak beklentileri altında kaldı.
SNAPCHAT’TEN 1 AY BOYUNCA HER GÜN 1 MİLYON DOLAR
Snapchat, geçen haftaki açıklamasıyla 2020 sonuna kadar Kuzey Amerika ve kimi Avrupa ülkelerindeki kullanıcılarına günlük 1 milyon dolar dağıtacağını duyurdu. Çok takipçili hesaplar bu noktada avantajlı olsa da şirketin rastgele bir kısıtlaması bulunmuyor. Yani az takipçili hesaplar da platformda beğenilen, etkileşimi yüksek içerikler ürettiklerinde bu paradan hisselerine düşeni alabilecekler. Platformda, takipçi sayısından bağımsız en tanınan içeriği üretmek için kullanıcıların daha fazla vakit geçirmesi, daha fazla içerik üretip yayınlaması ve elbette platformun üye sayısını artırmak görünen en temel maksatlar olarak söylenebilir.
TikTok’tan sonra Snapchat’in de bu türlü bir yola girmesi, ağ tesiri sayesinde büyüyen ve temelinde kıymetini, geliştirdikleri araçlar haricinde büsbütün kullanıcı hacmi ve etkileşimine borçlu olan platformların, içerik üreticileriyle o denli yahut bu türlü elde ettikleri gelirin bir kısmını paylaşma yoluna gitme eğiliminin güçlenebileceğini gösteriyor.
Kısa vadede bu yolun ne kadar tesirli olacağı, orta vadede öteki platformların da kullanıcıların ilgi gösterdiği iyi içerikleri üretenlerle, kasalarına giren paranın küçük de olsa bir kısmını paylaşacağı bir devri getirebilir. Platformların birbiriyle rekabeti bu basamağa gelirse, tanınan içerik üreticileri de artık platformlarla gelir paylaşımını konuşabilir hale gelecektir. Platformları bu kadar tanınan hale getirenin, kullanım kolaylıkları ve sağladığı imkanlar, cümbüşler dışında ve temel olarak içinde barındırdığı içerik olduğunu unutmamak lazım.
Gazete Duvar
