ANKARA – Şırnak’ın Uludere ilçesine bağlı Roboski Köyü’nde, 19’u çocuk 34 kişinin Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) ilişkin savaş uçakları tarafından gerçekleştirilen bombardıman sonucu katledilmesinin üzerinden 9 yıl geçti.
Katliamın yıl dönümünde geride kalan yıllarda kronolojik olarak yaşananları hatırlatan CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu yaptığı açıklamada, “Roboski Katliamı’nın sorumluları kaybolmayacak kadar açıktadır, besbellidir. Ortadan dokuz değil doksan yıl bile geçse, biz değil çocuklarımız, çocuklarımız değil torunlarımız, kesinlikle Roboski Katliamı’nın sorumlularını tarih önünde mahkum edecektir” dedi.
‘TELEVİZYONLAR 12 SAAT SONRA HABERİ VEREBİLDİ’
Roboskili Ailelerinin adalet arayışlarında yanlarında olduklarını belirten Tanrıkulu’nun katliamın akabinde yaşananlara dair hazırladığı kronoloji şu biçimde:
2011
28 Aralık: Televizyonlar, olayın üzerinden lakin 12 saat geçtikten sonra TSK’dan yapılan açıklamanın akabinde haberi verebildi.
29 Aralık: Cenazeler defnedilirken periyodun Başbakanı, “40 kişilik bir kümenin olması daha evvel Gediktepe ve Hantepe baskınlarında silahların katırlarla taşınmasını hatırlatıyor. O vakit da niçin bunlara müdahale edilmemişti denmişti” dedi. AKP Genel Lider Yardımcısı Hüseyin Çelik ise “Uludere bir operasyon kazasıdır” dedi.
30 Aralık: Devrin Başbakanı, “Genelkurmay Lideri ve komuta kademesine bu bahisteki hassasiyeti nedeniyle medyaya karşın teşekkür ediyorum” dedi.
2012: ULUDERE ALT KURULU KURULDU
3 Ocak: Bölgeye giden insan hakları savunucuları, sendikacılar, hekimler ve avukatların hazırladığı raporda, katliamın akabinde saatlerce yardım ulaşmadığı için donarak ölenler olmuştu.
9 Ocak: Soruşturmada Gülyazı Hudut Alay Kumandan Vekili misyonundan alındı. 17 muvazzaf askere de hudut kaçakçılığına göz yumdukları gerekçesiyle “görevi ihmal” gerekçesiyle soruşturma açıldı.
11 Ocak: TBMM İnsan Haklarını İnceleme Kurulu bünyesinde Uludere Alt Kurulu kuruldu.
16 Ocak: Bombardımandan sağ kurtulan Davut, Servet ve Hacı Encü Gülyazı Alay Komutanlığı’nda “pasaport kanununa muhalefet”, “sınırı yasadışı yollarla ihlal etme” ve “ülkeye huduttan kaçak mal sokma” argümanlarıyla tabir verdi.
26 Ocak: BDP, Roboski Katliamı’nı Milletlerarası Ceza Mahkemesi’ne taşıdı.
4/6 Şubat: Kurul üyeleri Roboski’de incelemeler yaptı.
16 Şubat: Katliam öncesinde çekilen Heron manzaralarını izleyen kurul üyeleri “Görüntüler çok net. Göz nazaran göre ölmüşler” dediler.
1 Mart: Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, “Uludere’de kasıt yok” dedi.
6 Mart: ASELSAN kurula sunduğu raporunda “kasıt olmadığı” argümanı taşıdığı açıklandı.
5 Nisan: Ulusal Savunma Bakanlığı komiteye sunduğu raporda, Diyarbakır Özel Yetkili Savcılığı’nın ve Uludere Sulh Ceza Mahkemesi’nce konulan zımnilik kararını münasebet göstererek sorulara karşılık vermedi. Kurul üyesi, BDP Mersin Milletvekili Ertuğrul Kürkçü, raporda “elle tutulur hiçbir bilgi ve doküman olmadığını” söyledi.
6 Nisan: Öldürülen 34 kişinin aileleri Meclis’te BDP, AKP, CHP ve MHP kümeleriyle görüştü.
30 Nisan: İçişleri Bakanlığı raporunda “Ya ikinci bir Heron var ya F-16’lardan verilen koordinatlar girildi, ya da öteki bir ülkeden manzara dayanağı alındı” değerlendirmesini yaptı.
16 Mayıs: Wall Street Journal (WSJ) Roboski Katliamı’ndaki hava bombardımanı öncesinde insansız hava aracı Predatörden manzara alındığını yazdı.
18 Mayıs: Genelkurmay Başkanlığı’nın açıklamasında ise “Grubun birinci manzara tespiti Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ilişkin insansız hava aracı tarafından yapılmıştır” dendi, haberin gerçeği yansıtmadığı sav edildi. Başbakan’ın da haberi yalanmasının akabinde WSJ ikinci bir haberle, haberlerinin hakikat olduğunu ve kaynaklarının ABD Savunma Bakanlığı olduğunu vurguladı.
21 Mayıs: Başbakan’ın yaptığı açıklamada, haberin “uydurma olduğunu” bir defa daha tekrarladı ve istihbaratın TSK’dan alındığını, WSJ’deki haberin ABD’deki seçimlerle ilgili olduğunu öne sürdü. Genelkurmay Başkanlığı da hususla ilgili isimli ve idari soruşturma açıldığını açıkladı. CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, Roboski Katliamı’yla ilgili Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Genelkurmay Lideri hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na hata duyurusunda bulundu.
23 Mayıs: İçişleri Bakanı bombardımanın buyruğunu, “Ankara’da Hava Kuvvetleri’nde imgeleri tahlil eden kumandanların verdiğini” söyledi.
25 Mayıs: Başbakan, Roboski Katliam’ını gündemde tutanların “terör örgütü ve uzantıları olduğunu” söyledi.
27 Mayıs: Ulusal Savunma Bakanı mevzuyla ilgili birinci sefer konuştu. Yargı sürecinin devam ettiğini söyleyen Bakan, sürecin etkilememesi yahut bu istikamette bir algı doğurmaması için bugüne kadar “Uludere olayı” konusunda Bakanlık tarafından rastgele bir açıklama yapılmadığını söz etti.
28 Haziran: Sivil toplum örgütleri ile Roboski Katliamı’nın yaşandığı yere yürümek isteyen ailelere polis tazyikli suyla müdahale etti.
5 Ağustos: Roboski Katliamı’nı araştıran Diyarbakır Cumhuriyet Savcılığı, Wall Street Journal’ın haberini doğruladı, Predatörlerin de olaydan evvel manzara aldığını ve manzaralarda köylülerin seçildiğini açıkladı.
21 Ağustos: Asker taşıyan sivil araç Uludere’de şarampole yuvarlandı, dokuz asker ve minibüsün sürücüsü hayatını kaybetti. Kazada yaralanan askerlere, Roboski’de katledilen yurttaşların yakınları yardım etti.
16 Ağustos: Roboski Katliamı’nda 11 akrabasını kaybeden Ferhat Encü, bir formalite yerine getirilmediği ve sistemde “aranıyor” göründüğü için de altıncı sefer birebir sebeple gözaltına alındı.
12 Ekim: Birebir belgeden altı sefer gözaltına alınıp “yanlışlıkla oldu” diyerek bırakılan Encü’nün açtığı tazminat davası, “hakkınızda soruşturma var” denilerek reddedildi.
6 Aralık: Roboski Katliamı’nın sorumlularının yargılanması ve hükümetin resmi özür dilemesi talepleriyle imza kampanyası başlatıldı.
26 Aralık: Meclis Uludere Alt Kurul Lideri AKP Ordu Milletvekili İhsan Şener, 34 kişinin vefatıyla sonuçlanan olayda Genelkurmayın talimat vermiş olabileceğini açıkladı. Şener, olayda kasıt bulunmadığını fakat zincirleme yanılgı olduğunu açıkladı. Şener, soruşturma sırasında Genelkurmay’ın olayla ilgili tüm dokümanları komiteyle paylaşmadığını da belirtti.
2013: KOMİTENİN RAPOR TASLAĞI KABUL EDİLDİ
6 Mart: Uludere Alt Komitesi’nin hazırladığı rapor taslağı, üç muhalefet oyuna karşı beş AKP’li üyenin oylarıyla kabul edildi.
Saklılık kararı alınan raporu milletvekillerinin yalnızca okumasına müsaade verildi. Raporda, “Kasıt yok, sivil irade ile yetkililer ortasında koordinasyonsuzluk var” denildi.
27 Mart: Rapor İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’nda kabul edildi.
29 Nisan: Alt komitenin raporuna karşı CHP’li üyelerin hazırladığı muhalefet şerhi kitapçık haline getirildi.
11 Haziran: “Taksirle vefata sebebiyet vermek” gerekçesiyle açılan soruşturmayı 1,5 yıldır yürüten Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, misyonsuzluk kararı verdi, belgeyi Genelkurmay Askeri Savcılığı’na gönderdi. 34 kişinin ailelerinin avukatları, evrakın Genelkurmay Başkanlığı Askeri Savcılığı’na gönderilmesine reaksiyon gösterdi…
20 Haziran: Roboskili Ailelerin avukatları, Diyarbakır Cumhuriyet Savcılığı’nın misyonsuzluk kararı vermesine ve belgeyi askeri savcılığa yollamasına itiraz etti. Misyonsuzluk kararına ait 10 sayfalık itiraz dilekçesinde, savcılığın bu kararının hukuksuz ve insan haklarına karşıt olduğu belirtilerek, kararın kaldırılması talebinde bulunuldu. Avukatlar, soruşturmadaki saklılık kararının da kaldırılmasını istedi.
2014: ASKERİ SAVCILIĞI TAKİPSİZLİK VERDİ
7 Ocak: Genelkurmay Askeri Savcılığı, “takipsizlik” kararı verdi.
15 Ocak: Güvenlik yolu ve kalekol çalışmalarını denetlemek için valinin hududa geleceğini haber alan Roboski ve Gülyazi Köylüleri, protesto için sona gitmek istediler. Köylülerin önünü kesen askerler, ağır bir biçimde gaz ve gerçek mermi kullandılar. Olayda Serhan Çiya Encü, başına aldığı mermi ile ağır yaralandı.
19 Ocak: Sabah saat 05.00 de Gülyazi ve Roboski Köyüne baskın yapan askerler katliamdan sağ kurtulan Servet Encü de dahil 9 kişiyi göz altına aldı.
20 Haziran: Askeri Savcılığın 7 Ocak 2014 tarihli takipsizlik kararına avukatların itirazı reddedildi.
8 Temmuz: Genelkurmay Lideri’nin bir basın açıklamasında “ölenlerin ortasında terör örgütü mensupları olduğunu” söylemesi nedeniyle yapılan kabahat duyurusu da Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından “kovuşturmaya yer olmadığı” kararıyla sonuçlandırıldı.
18 Temmuz: Avukatların karara itirazının reddedilmesi üzerine evrak Anayasa Mahkemesi’ne taşındı.
2015: KATIRLARIN ASKERLER TARAFINDAN ÖLDÜRÜLDÜĞÜ ORTAYA ÇIKTI
16 Şubat: Milliyet gazetesi muharriri Kemal Göktaş’ın haberi… 2013 yılında Askeri Savcı tarafından tabiri alınan 2. Ordu Komutanlığı İstihbarat Dairesi Lideri Albay Aygün Eker, “Roboski’de hududu geçen kümenin kaçakçı olduğunu üstlerine bildirdiklerini ancak dikkate almadığını söylediği” ortaya çıktı. Genelkurmay Başkanlığı Askeri Savcılığı’nın Uludere’ye ait takipsizlik kararında olayın “kaçınılmaz bir hata” olduğu savunulmuştu.
24 Şubat: Anayasa Mahkemesi, müracaat dilekçesi ve eklerinin idari istikametten yapılan ön incelemesinde eksiklikler tespit etti. Müracaat, “eksikliğin müddetinde giderilmemesi” nedeniyle reddedildi.
23 Mart: Uludere’de “kaçakçılıkta kullanıldığı” tez edilen katırların askerler tarafından öldürüldüğü ortaya çıktı. Kamuoyunda büyük reaksiyon yaratan olay CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu tarafından bir soru önergesi ile TBMM gündemine getirildi.
14 Nisan: Olay nedeniyle hayvan hakları savunucuları, dernek ve platformlar hem askerlerin cezalandırılması için hem de katırların öldürülmesiyle ilgili kabahat duyurusunda bulundu.
15 Nisan: CHP İstanbul Milletvekili Melda Onur ile birlikte Şırnak’a giden HAYTAP üyeleri, Şırnak Valisi Ali İhsan Su ile görüştü.
29 Mayıs: Tanrıkulu’nun soru önergesi Besin, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehmet Mehdi Eker tarafından yanıtlandı. Bakanlık yazısında, Tanrıkulu’nun hiçbir sorusu doyurucu bir biçimde yanıtlanmadı.
2016: ANMADA VAZİFE ALAN YEDİ KÖYLÜYE SORUŞTURMA AÇILDI
9 Mart: Katliamın üçüncü yılında yapılan anma sonrasında, anmada vazife alan yedi köylüye soruşturma açıldı. Roboskililer, TCK’nın 262. unsuru uyarınca “kamu vazifesini yerine getirmekle” suçlanıyor. Ferhat Encü bianet’e yaptığı açıklamada, suça husus olan olayın, “Roboski anmasında trafiği düzenleyerek anayolun kapanmaması için uğraşmak, köye gelen konukları karşılayarak araçlarını park etmek” olduğunu söyledi. Roboski İçin Adalet Yeryüzü İçin Barış Derneği (Roboski Der) Üyesi ve Roboski Katliamında yakınlarını kaybeden Sıddık Encü, Oktay Encü, Hacı Encü, Mesut Encü Gülyazı Karakoluna giderek suçlamalarla ilgili söz verdi. Söz süreçlerinin tamamlanmasının akabinde belge savcılığa gönderilecek. Encü, anma günü köyde trafiği düzenleyecek bir kamu vazifelisi olmadığını, yolun kapanmaması ve araçların park edilebilmesi için Roboski Der üyelerinin istekli olduğunu anlattı.
23 Mart: Anayasa Mahkemesi’nin 24 Şubat 2015 tarihli kararın münasebeti Resmi Gazete’de yayınlandı.
23 Ağustos: İç hukuk yollarının tükenmesi üzerine Roboski’de öldürülen 34 kişinin yakını 281 kişi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) kişisel müracaat yaptı. HDP Şırnak Milletvekili Ferhat Encü, hayat hakkı ihlalinin yanı sıra sorumluların tespit edilmemesi ve yargı önüne çıkarılmamasının başvurusu konusu yapıldığını söyledi. “Roboski ailelerine yönelen temel hakların ihlalini içeren haksızlıklar, hukuksuzlukların hepsi müracaat dilekçesinde yer alıyor. Dün mahkemeye iletilen dilekçede 281 müracaatçı var.” Encü müracaatta ayrıyeten faillerin yargı önüne çıkarılmadığına da dikkat çekerek “Katliamdan sorumlu olanların yargı önüne çıkarılması istikametinde bir karar verilmesini talep ettiklerini” de tabir etti, “Önceliğimiz faillerin bulunması” dedi.
31 Aralık: 34 kişinin ailelerinin kurduğu “Roboski İçin Adalet Yeryüzü İçin Barış Derneği (Roboski-Der)”, İçişleri Bakanlığı kararıyla mühürlendi.
2017: ROBOSKİ DERNEĞİ KHK İLE KAPATILDI
10 Ocak: Roboski-Der’e jandarma eşliğinde giden Dernekler Şırnak Vilayet Müdürlüğü vazifelileri, derneğin malvarlığına el konuldu.
12 Ocak: Faaliyeti durdurulan Roboski İçin Adalet Yeryüzü İçin Barış Derneği, 679 Sayılı Kanun Kararında Kararname (KHK) ile kapatıldı.
29 Eylül: Her ayın 28. günü Roboski Katliamı’nı gündemde tutmak için basın açıklaması yapan Roboski İçin Adalet Teşebbüsü, Cumhuriyet gazetesinde 20 Eylül günü başlayan ve dört gün süren yazı dizisinde ortaya çıkan yeni bilgi ve dokümanlara dikkat çekti.
15 Kasım: 2015 yılında gerçekleştirilen katır katliamlarında buyruk veren ve katliamı gerçekleştiren askerlerin tespit edilerek cezalandırılması için Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HAKİM) tarafından yapılan hata duyurusu “görevsizlik” kararıyla askeri savcılığa gönderildi. Bu mevzuda Sezgin Tanrıkulu’nun yazılı soru önergesi Kasım Ayında Ulusal Savunma Bakanı Nurettin Canikli tarafından yanıtlandı. Karşılıkta, bahisle ilgili olarak bakanlıkta rastgele bir bilgi ve doküman olmadığı belirtildi.
21 Aralık: Roboski Katliamı’nın akabinde 34 yurttaşın aileleriyle dayanışmak için Roboski Köyüne yerleşen insan hakları aktivisti Yannis Vasilis Yaylalı, tutuklu bulunduğu Elazığ Cezaevinde bir haftalık açlık grevi aksiyonuna başladı.
2018
17 Mayıs: AİHM, Roboskili Ailelerin başvurusunu reddetti. (DUVAR)
Adalet Beklentisi-1: Tek bir kişi yargılanmadıGÜNDEMGazete Duvar
