David Smith
Lider Donald Trump’ın haftalarca süren seçim sahtekârlığı ve başkanlık seçimlerini kaybetmesine neden olan öteki usulsüzlüklerle ilgili temelsiz argümanlarının akabinde, sonuçları onaylamak için toplanan Kongre’nin ortak oturumu sırasında Trump taraftarlarının Kongre’yi basmaları, Washington’da bir kaosa yol açtı.
İzlemek şok edici olsa da, geçmişe bakınca bugünkü ayaklanmalar neredeyse kaçınılmaz üzere görünüyor.
Trump, seçimlerin ‘çalındığı’ konusunda haftalarca ısrar etti ve Cumhuriyetçi Parti’den çok az reaksiyon aldı. Kendisine meydan okuyan birtakım kıymetli beşerler oldu lakin bu isyan devam ederken bile, seçim sonuçlarının onaylanmasını engellemeye çalışan yüzden fazla Cumhuriyetçi milletvekili vardı. Bu, Cumhuriyetçi milletvekilleri açısından son derece fırsatçı bir süreç oldu.
Trump için bu büsbütün bir oyun; bu noktada, önemsediği diğer bir şey yok üzere görünüyor. Umutsuz biçimde iktidarda kalmaya çalışıyor.
TRUMP’IN İKTİDARI GASP ETME OYUNU DAYANAK GÖRDÜ
Tüm bunların ortasında, en azından bir kısım Amerikalının şu anki liderlerinin kelamlarını ziyadesiyle ciddiye alması kaçınılmazdı. Onları bu halde ateşledikten sonra, bir çete hareketini denetim etmek çok daha sıkıntı hale gelir. Protestoculara huzur içinde konutlarına gitmelerini söyleyen gecikmiş tweeti (şimdi Twitter tarafından kaldırıldı) yetersiz ve çok geç bir bildiriydi.
Washington’dan gelen bu imajların kimilerine baktığımız vakit, neredeyse bir ‘cosplay’ (‘kostümlü oyun’) ögesi kelam konusu. İsyancıların birçok tuhaf aparatlar kullanıyordu. Bir bakıma, sanırım iktidarı ele geçiremeyeceklerini biliyorlardı. Bu insanların tam manasıyla bir kaosa yol açmaktan aldığı keyifte, neredeyse bir karnaval duygusu kelam konusuydu.
İster Trump isterse isyancı taraftarları olsun, kendi istediklerini yapamadıklarında, kazanamadıklarında, mümkün olduğunca karmaşa yaratacaklar ve bunun saçmalığının tadını çıkaracaklar.
Çok açık olan bir öteki şey de bu protestocuların polisten korkmaması. Polisi aşıp geçmeyi başardılar, Kongre binasına zorla girmeyi başardılar ve sonrasında gazetecilere latifeler yaptılar. Her ne kadar bir tanesi polis tarafından vurularak ve toplamda dört kişi ölmüş olsa da, polisin onlara karşı ölümcül bir misillemede bulunmayacağına inanıyorlardı.
Bunun, ‘Black Lives Matter’ (‘Siyahların Hayatı Değerlidir’) protestolarına kıyasla tezatlığı çarpıcıdır. Bir ‘Black Lives Matter’ protestosunun Kongre binasına bu kadar yaklaşmasına asla müsaade verilmezdi. Bunlar, her türlü dokunulmazlıkla hareket eden beşerler.
NEYE MAL OLURSA OLSUN SEÇİM SONUÇLARINI BALTALAMAK
İsyancılar Kongre binasına baskın yapar ve yasal seçimleri onaylama sürecini durdurmaya çalışırken, Trump ve Kongre’deki birçok Cumhuriyetçi üyenin liderliğini takip ediyorlardı. Cumhuriyetçiler için bir müddettir, şayet seçimi kaybederlerse, sonuçları geçersiz kılmak için mümkün olduğunca çok şey yapma eğilimi mevcuttu.
Bu, kesinlikle sonucu bilakis çevirmek için çalıştıkları manasına gelmiyor. Bununla birlikte, Demokrat valilerin kazandığı Kuzey Carolina ve Wisconsin’deki son seçimlere bakarsanız, bunu, yasama organlarındaki Cumhuriyetçilerin idareden mümkün olduğunca fazla yetkiyi ele geçirme uğraşları takip ediyor.
“Bir seçim, lakin biz kazanırsak meşrudur” fikri, ülke genelindeki Cumhuriyetçi temsilciler tarafından uzun müddettir uygulamaya konmuş durumda.
Kasım ayında Trump’ın Joe Biden’a yenilmesiyle birlikte, sonucun halkın iradesi olduğunu hakikaten kabul eden çok az Cumhuriyetçi oldu.
Bunun nedenlerinden biri, Trump’ın dört yıl evvelki zaferinin beklenmedik formda gerçekleşmesi ve birçok Cumhuriyetçinin, bunun Amerikan siyasetinde yeni bir devir olduğuna inanmasıdır. Bunun bir başka nedeni de Trump’ın sahiden de halkın oylarını kazanmadan seçimi kazanabilme maharetiydi. Artık Biden kazanmışken, seçimlerin Cumhuriyetçiler tarafından legal bir biçimde kaybedilebileceğini kabul etmek için büyük bir isteksizlik kelam konusu.
KIDEMLİ CUMHURİYETÇİLERİN BAŞARISIZ LİDERLİĞİ
Temsilciler Meclisi’ndeki bir numaralı Cumhuriyetçi olan Kevin McCarthy, en başından beri, seçimlerin çalındığına ait bu saçma argümanların kesin olarak ardındaydı. Argümanlardan asla geri adım atmadı.
Senato çoğunluk başkanı olan Mitch McConnell, seçim şurasına dair lisana getirdiği en küçük açıklamayı bile yapmadan evvel, bu şeylerin haftalarca sürmesine göz yumdu. Münasebetiyle, McConnell’ın Senato’da seçim sonuçlarının onaylanmasına itiraz etmek isteyen Cumhuriyetçileri tam olarak denetim edememesi hiç de şaşırtan değil.
Cumhuriyetçiler, dikkatleri üzerine çekmenin, yani mesleğinizi ilerletmenin en kolay yolunun, mümkün olan en çok Trump yanlısı tavrı sergilemek olduğundan geçtiğini öğrendiler. Bu nedenle, bu kadar çok temsilcinin, seçim sonuçlarının onaylanmasını engelleme gayretlerini desteklemesi şaşırtan olmadı. Bundan para kazanıyorlar, destekçilerine göstermek için YouTube görüntüleri kaydediyorlar.
Bu (Cumhuriyetçi Parti/ç.n.), artık Trump’ın partisi. Birçok insan siyasette ilerlemenin yolunun her alanda Trump’ı desteklemek olduğunu görüyor.
Eninde sonunda Trump’ın pes edeceğini uman birçok Cumhuriyetçi temsilci vardı. Bunların bir kısmı, seçimden sonraki günlerde, Trump’ın yasal seçeneklerini kullanmasına müsaade vermemiz gerektiğini, en nihayetinde yanlışsız olan şeyi yapacağını ve ulusun iyiliği için bir kenara çekileceğini lisana getiriyordu.
Ne var ki Trump asla lakin asla köşesine çekilmeyecek ya da sonucu kabul etmeyecekti. Şu anda yaptığı şey, insanları yanında tutmak. Trump’ın hakikat olanı yapmasını bekleyen herkes, yanlış bir şey yaptığında da kaçınılmaz olarak onu desteklemeye başlar.
Bu, Cumhuriyetçilerin öğrenmesi gereken bir ders lakin Trump’ın taraftarlarından korkuyorlar. Çünkü hiçbirinin Kongre binasına saldırmak için hayatlarını riske atacak destekçileri yok.
EN DÜZGÜN GÜÇ KONTROLÜ HALKTIR
Son birkaç yıl içinde, Amerikan kurumlarının hem güçlü hem de zayıf istikametlerinde beklenmedik şeyler yaşandı. Mesela, Trump üzere biri tarafından kullanıldığında, federalizmin, başkanlık gücü üzerinde ziyadesiyle tesirli bir denetim düzeneği haline geldiği görüldü; bu tahminen de Demokratların daha evvelce inanabileceği bir şey değildi.
Başka taraftan, normlarda büyük bir erozyon yaşandığını gördük; bilhassa de Kongre’de. Bu durum uzun bir müddettir devam ediyor ve McConnell uzun müddettir normların en büyük aşındırıcılarından biri oldu. Kongre, Trump’ı hiçbir vakit tesirli bir halde denetim edemedi.
Sonuçta, seçimin akabinde, Kongre üyeleri bunu yapmazken, ‘yeter artık’ diyenler Georgia Eyalet Genel Sekreteri Brad Raffensperger ve Michigan Eyalet Meclisi üyesi Aaron Van Langevelde üzere mahallî ve eyalet çapındaki yetkililerdi.
Ve Trump federal mahkemeleri ve Yüksek Mahkeme’yi muhafazakâr yargıçlarla doldurmasın rağmen, karşısındaki tüzel zahmetlerin hiçbiri ortadan yok olmadı.
Yani, sonuç olarak alınacak ders, en tesirli kontrolün seçim olduğudur. Bu, halkın sesidir. Trump’ın çiğnediği her norm, yaptığı her demokrasi tersi şey karşısında daha büyük bir reaksiyon oluştu.
Tarihin en büyük iştiraklerinden birinin yaşandığı bir seçim gördük. Sokaklarda dört yıl boyunca kesintisiz protestolar yaşadık. Ve sonunda, bu, başkanlığın tâbi olduğu en değerli denetim aracı oldu.
Yazının özgünü The Conversation sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Gazete Duvar
