Twitter, Rusya, Çin ve Türkiye’de hükümet çıkarları için çalışan; enformasyon operasyonlarında bölge aldığını tespit ettiği 32 bin 242 hesabı kapattığını duyurdu. Twitter’ın bu hareketi, platformun manipüle edilmesini ve kullanıcıların daha sağlıklı muhabere kurabilmesi maksadıyla uyguladığı siyasetlerden yalnızca birine denk düşüyor. 2016’dan bugüne kadar enformasyon operasyonu yaptığını tespit ederek kaldırdığı hesapların devletlere nazaran en çoktan aza sahih sıralaması şöyle: Çin (28 bin 991), Suudi Arabistan-Birleşik Arap Emirlikleri-Mısır (18 bin 345), Sırbistan (8 bin 558), İran (7 bin 869) ve Türkiye (7 bin 340).
Türkiye’ye dair raporun yazıldığı Stanford Üniversitesi Siber Siyasetler Merkezi’ne Twitter, malumatları, hesapların kaldırıldığını açıklamadan yalnızca bir hafta evvel vermiş. Yaklaşık 870 GB’lık medya evraklarını tarih ve bağlam içinde incelemenin bu kısıtlı vadede mümkün olmadığını rahatça söyleyebiliriz. Merkez’in, aslında Twitter’ın kendileriyle paylaştığı olgular ve temel önermeler kapsamında üstünkörü bir rapor hazırladığını düşünüyorum. Tekrar de rapora kısaca baktığımızda kapatılan hesapların AK Parti ve Cumhurbaşkanı Erdoğan lehine; CHP ve HDP aleyhine aktiviteler yürüttüğünü görüyoruz. 7 bin 340 hesaptan atılan yaklaşık 37 milyon tweet ve medya içinde rastgele olgulara bakıldığında Erdoğan’ın konuşmalarından yahut spor müsabakalarından kesitler, kayıp ilanları, şehit anmaları, seri sahneleri ve sevimli kedi görüntüleri görmek mümkün. Kapatılan hesapların kullandıkları etiketler arasında atama isteği, emeklilik talepleri ve cezaevi affına dair hükümete yönelik talepler de mahal alıyor.
Kapatılan 7 bin 340 hesaptan altmışı 100 binden ziyade takipçiye sahipken 4 bin 534 hesabın takipçi sayısı 500’ün altında. Hesapların içinde bulundukları temel aktivite ise alıntılayarak paylaşma yahut retweet olarak öne çıkmış. En çok rağbet gören hesap ise 1 milyon 700 bin retweet ile Recep Tayyip Erdoğan’ın hesabı. Erdoğan’ın yanı sıra AK Parti, Cumhurbaşkanlığı, Berat Albayrak, Abdülhamit Gül ve Melih Gökçek hesapları da en çok paylaşım alan hesapların başında geliyor. Raporda kapatılan hesapların etkileşime girdiği siyasetçi ve tanınan kişi hesaplarının kapatılmadığı da vurgulanıyor.
Raporu merak edenler gayrı detaylara bakabilirler. Artık Twitter’ın sıradandan daha çok gürültü çıkararak duyurduğu bu hesap kapatma hadisesinin ekonomik ve siyasi bağlamına daha yakından bakalım.
TWITTER İÇİN ASLOLAN GELİR MAKSİMİZASYONU
Twitter’ın kar maksadı güden bir şirket olduğunu öncelikle aklımızda tutmamız gerekiyor. 10-15 yıl evvel benzerleriyle birlikte ortaya çıktığından beri internetin tasarruf tekniğini değiştiren içtimaî ağların 1. önceliği elde edebilecekleri en yüksek gelire ulaşmaktır. Öteki taraftan da platformlarının gücü (ağ etkisi) büsbütün kullanıcı sayısına bağlı olduğu için, kullanıcıların kaçmayacağı ve daha çok bağlanacağı biçimde platformlarını geliştirmek de gelirleriyle direkt temaslıdır. Çünkü içtimaî ağların gelir ürettiği iki temel kalemi biliyoruz: Birincisi kullanıcılara platformlar üzerinde gösterecekleri reklamlar, ikincisi kullanıcıların donelerini anonimleştirerek üçüncü taraflara satarak üretecekleri gelirler. Yani kullanıcı açısından kirli bir platform oluşmaya başladığında yahut gayrı sebeplerle kullanıcıların bu platformlarda geçirdikleri hengam azalmaya başlarsa ve velev bu platformları terk ederlerse; platformların gelirleri bu durumdan direkt etkilenir.
2019’da 3 milyar 459 milyon dolar gelir elde eden Twitter, kâr maksadıyla kurulan, liberal kapitalizme entegrasyon sağlayan ve velev sistemi kısmen değiştiren her şirket üzere her yıl bir evvelki yıldan daha çok kar etme gayesiyle hareket eder. Son 3 yıldır gelirlerinin her yıl yarım milyar dolar artması da hem hissedarlarının hem de yıl sonu ikramiyelerine doyamayan şirket başkanlarının bu yıl da emsal bir performans göstermek için birçok hamleyi yapabileceğini aklımıza getirir. Ekonomik sistemin normali şimdilik budur.
Twitter, Youtube, Facebook üzere platformların söz özgürlüğünden yana durum almaları onların demokratik prensiplere bağlılığını göstermez. Geniş kabul gören demokratik unsurların kapsayıcı felsefesine şirketleri bağlılığı, platformlarında daha ziyade kullanıcı bulunmasını sağlamanın en tatlı, en münasip ambalajıdır. Daha çokça kullanıcı demek daha ziyade para demektir. Yani şirket çıkarlarıyla demokratik birtakım prensiplerin örtüştüğü noktaları bu tip şirketlerin sahiplenmesinin temel maksadı yeniden kendi çıkarlarıdır.
TRUMP’A KARŞI HALKLA ILGILER KAMPANYASI
Twitter’ın hükümet destekli hesaplara karşı hareketini esasında Trump’a karşı kamuoyu oluşturmak için çok makul vakitte atılmış politik bir adım olarak değerlendiriyorum. ABD’de siyahların eşitlik ve adalet için sokağa çıkmasından sonra Trump’ın birkaç tweet’ine şerh koyan Twitter, politik konumunu açıktan anlaşılan etti ve aslında bu süreci de pek makûs yönetti. Trump’ın bu hamleye yanıtı da regülasyon sopasını devreye sokmak oldu. Regülasyon en başından beri Silikon Vadisi’ndeki bütün şirketlerin kaygılı düşüdür. Bir noktada start-up’ların gelişimini regülasyonların mutlaka baltalayacağına katılsam da öbür taraftan gelişen şirketlerin uyacağı kurallar çerçevesinin mümkün olduğunca esnek olması, istedikleri biçimde para kazanmaları noktasında da dinamo işlevi görür.
Trump’la Twitter bu türlü bir gerginlik içindeyken, 2. Yerküre Savaşı sonrası ABD’nin kadim düşmanı Rusya ve son devranların revaçta düşmanı Çin ile ‘kavgalı ufaklık’ Türkiye’ye karşı Twitter’ın yaptığı hamle, hem ABD’de devlet kademesinde ve Trump yanlısı muhafazakarlar arasında hem de memleketler arası camiada sempatisini artırabilir. Atılan adıma dair içeriğin ve zamanlamanın buna yönelik olduğunu düşünüyorum.
Şöyle ki Twitter’ın ABD içinde kazanacağı puan ABD’de “Düşmanımın düşmanı dostumdur”cu kitleden gelecektir. “Görüyor musun Twitter’ı? Rusya, Çin ve Türkiye hükümetlerinin trollerine göz açtırmıyor. Bravo” diyecek ve Trump’ın regülasyon hamlesine karşı Twitter’ın yanında olacaklardır.
Memleketler arası kamuoyu açısından ise internetin dezenformasyondan arındırılması, tabir özgürlüğünün korunması üzere noktalardan yola çıkarak kıymeti kendinden menkul platform siyasetleriyle hiç de kötü işler yapmadığı algısını pekiştirecektir. Twitter, ABD dışındaki devletlerde gündeme gelebilecek regülasyonların aslında büsbütün siyasal pres aracı olarak kullanıldığına yönelik söylemine karşı iyi niyetli çalışmalarına bu metne bahis olan 32 bin hesabı kaldırmasını örnek verecektir.
Metnin bu kısmından anlaşılacağı üzere münhasıran Türkiye’deki hesap kapatma hamlesinin platformu dezenformasyondan arındırma yahut tabir özgürlüğünü muhafaza üzere maksatlarla yapıldığını sanmıyorum. Enformasyon operasyonlarında rol almış ve miadı dolmuş az takipçili hesapları kapatmak gerçek bir savaş örneği değil zekice bir halkla ilgiler kampanyasından öteki bir meal tabir etmez. Şayet nitekim de Twitter, düzmece hesapların ve trollerin platformunda barınmasını istemiyorsa tek bir Twitter tatbikinde her kullanıcının onlarca hesaba giriş yapabilmesini engellemesi gerekmez mi? Haydi işin bu tarafını es geçelim ve bahsedilen hükümet destekli hesaplar üzerinden bir soru soralım. Birçok dezenformasyon ve trollük raporunda Türkiye’deki vakalarda ana hesaplar olarak ismi geçen Fatih Tezcan yahut Melih Gökçek üzere kullanıcılara ikaz seviyesinde dahi bir yaptırımı olmaz mı? Olmadı zira Twitter milyonlarca takipçili hesapların platformuna “kazandırdıklarına” bakıyor. Günün ahir onların da “ifade özgürlüğü” var değil mi? Hem de o denli bir söz özgürlüğü ki açıkça geçersiz haber servis edebiliyorlar yahut kişileri siber zorbalığın maksadı haline getirebiliyorlar.
Sen ekmeğinin peşindesin Twitter biliyorum, demokratik unsurların önünde bekleme yapma, hadi…
Gazete Duvar
