Twitter, Rusya, Çin ve Türkiye’de hükümet çıkarları için çalışan; enformasyon operasyonlarında yer aldığını tespit ettiği 32 bin 242 hesabı kapattığını duyurdu. Twitter’ın bu hareketi, platformun manipüle edilmesini ve kullanıcıların daha sağlıklı bağlantı kurabilmesi emeliyle uyguladığı siyasetlerden yalnızca birine denk düşüyor. 2016’dan bugüne kadar enformasyon operasyonu yaptığını tespit ederek kaldırdığı hesapların ülkelere nazaran en çoktan aza hakikat sıralaması şöyle: Çin (28 bin 991), Suudi Arabistan-Birleşik Arap Emirlikleri-Mısır (18 bin 345), Sırbistan (8 bin 558), İran (7 bin 869) ve Türkiye (7 bin 340).
Türkiye’ye dair raporun yazıldığı Stanford Üniversitesi Siber Siyasetler Merkezi’ne Twitter, bilgileri, hesapların kaldırıldığını açıklamadan yalnızca bir hafta evvel vermiş. Yaklaşık 870 GB’lık medya belgelerini tarih ve bağlam içinde incelemenin bu kısıtlı müddette mümkün olmadığını rahatça söyleyebiliriz. Merkez’in, aslında Twitter’ın kendileriyle paylaştığı datalar ve temel önermeler kapsamında üstünkörü bir rapor hazırladığını düşünüyorum. Yeniden de rapora kısaca baktığımızda kapatılan hesapların AK Parti ve Cumhurbaşkanı Erdoğan lehine; CHP ve HDP aleyhine aktiviteler yürüttüğünü görüyoruz. 7 bin 340 hesaptan atılan yaklaşık 37 milyon tweet ve medya içinde rastgele datalara bakıldığında Erdoğan’ın konuşmalarından yahut spor karşılaşmalarından kesitler, kayıp duyuruları, şehit anmaları, dizi sahneleri ve sempatik kedi görüntüleri görmek mümkün. Kapatılan hesapların kullandıkları etiketler ortasında atama isteği, emeklilik talepleri ve cezaevi affına dair hükümete yönelik talepler de yer alıyor.
Kapatılan 7 bin 340 hesaptan altmışı 100 binden fazla takipçiye sahipken 4 bin 534 hesabın takipçi sayısı 500’ün altında. Hesapların içinde bulundukları temel aktivite ise alıntılayarak paylaşma yahut retweet olarak öne çıkmış. En çok istek gören hesap ise 1 milyon 700 bin retweet ile Recep Tayyip Erdoğan’ın hesabı. Erdoğan’ın yanı sıra AK Parti, Cumhurbaşkanlığı, Berat Albayrak, Abdülhamit Gül ve Melih Gökçek hesapları da en çok paylaşım alan hesapların başında geliyor. Raporda kapatılan hesapların etkileşime girdiği siyasetçi ve tanınan kişi hesaplarının kapatılmadığı da vurgulanıyor.
Raporu merak edenler öbür ayrıntılara bakabilirler. Artık Twitter’ın olağandan daha çok gürültü çıkararak duyurduğu bu hesap kapatma vakasının ekonomik ve siyasi bağlamına daha yakından bakalım.
TWITTER İÇİN ASLOLAN GELİR MAKSİMİZASYONU
Twitter’ın kar hedefi güden bir şirket olduğunu öncelikle aklımızda tutmamız gerekiyor. 10-15 yıl evvel benzerleriyle birlikte ortaya çıktığından beri internetin kullanım metodunu değiştiren toplumsal ağların birinci önceliği elde edebilecekleri en yüksek gelire ulaşmaktır. Öteki taraftan da platformlarının gücü (ağ etkisi) büsbütün kullanıcı sayısına bağlı olduğu için, kullanıcıların kaçmayacağı ve daha çok bağlanacağı halde platformlarını geliştirmek de gelirleriyle direkt irtibatlıdır. Çünkü toplumsal ağların gelir ürettiği iki temel kalemi biliyoruz: Birincisi kullanıcılara platformlar üzerinde gösterecekleri reklamlar, ikincisi kullanıcıların datalarını anonimleştirerek üçüncü taraflara satarak üretecekleri gelirler. Yani kullanıcı açısından kirli bir platform oluşmaya başladığında yahut öbür sebeplerle kullanıcıların bu platformlarda geçirdikleri vakit azalmaya başlarsa ve hatta bu platformları terk ederlerse; platformların gelirleri bu durumdan direkt etkilenir.
2019’da 3 milyar 459 milyon dolar gelir elde eden Twitter, kâr maksadıyla kurulan, liberal kapitalizme ahenk sağlayan ve hatta tertibi kısmen değiştiren her şirket üzere her yıl bir evvelki yıldan daha çok kar etme hedefiyle hareket eder. Son 3 yıldır gelirlerinin her yıl yarım milyar dolar artması da hem hissedarlarının hem de yıl sonu ikramiyelerine doyamayan şirket yöneticilerinin bu yıl da emsal bir performans göstermek için birçok hamleyi yapabileceğini aklımıza getirir. Ekonomik sistemin normali şimdilik budur.
Twitter, Youtube, Facebook üzere platformların söz özgürlüğünden yana hal almaları onların demokratik unsurlara bağlılığını göstermez. Geniş kabul gören demokratik unsurların kapsayıcı ideolojisine şirketleri bağlılığı, platformlarında daha fazla kullanıcı bulunmasını sağlamanın en tatlı, en uygun ambalajıdır. Daha fazla kullanıcı demek daha fazla para demektir. Yani şirket çıkarlarıyla demokratik kimi unsurların örtüştüğü noktaları bu tip şirketlerin sahiplenmesinin temel emeli yeniden kendi çıkarlarıdır.
TRUMP’A KARŞI HALKLA ILGILER KAMPANYASI
Twitter’ın hükümet takviyeli hesaplara karşı hareketini temelinde Trump’a karşı kamuoyu oluşturmak için pek uygun vakitte atılmış politik bir adım olarak değerlendiriyorum. ABD’de siyahların eşitlik ve adalet için sokağa çıkmasından sonra Trump’ın birkaç tweet’ine şerh koyan Twitter, politik durumunu açıktan belirli etti ve aslında bu süreci de pek makûs yönetti. Trump’ın bu atağa karşılığı da regülasyon sopasını devreye sokmak oldu. Regülasyon en başından beri Silikon Vadisi’ndeki bütün şirketlerin endişeli düşüdür. Bir noktada start-up’ların gelişimini regülasyonların katiyen baltalayacağına katılsam da öbür taraftan gelişen şirketlerin uyacağı kurallar çerçevesinin mümkün olduğunca esnek olması, istedikleri biçimde para kazanmaları noktasında da dinamo fonksiyonu görür.
Trump’la Twitter bu türlü bir gerginlik içindeyken, 2. Dünya Savaşı sonrası ABD’nin kadim düşmanı Rusya ve son vakitlerin revaçta düşmanı Çin ile ‘kavgalı ufaklık’ Türkiye’ye karşı Twitter’ın yaptığı atılım, hem ABD’de devlet kademesinde ve Trump yanlısı muhafazakarlar ortasında hem de memleketler arası toplulukta sempatisini artırabilir. Atılan adıma dair içeriğin ve zamanlamanın buna yönelik olduğunu düşünüyorum.
Şöyle ki Twitter’ın ABD içinde kazanacağı puan ABD’de “Düşmanımın düşmanı dostumdur”cu kitleden gelecektir. “Görüyor musun Twitter’ı? Rusya, Çin ve Türkiye hükümetlerinin trollerine göz açtırmıyor. Bravo” diyecek ve Trump’ın regülasyon atılımına karşı Twitter’ın yanında olacaklardır.
Milletlerarası kamuoyu açısından ise internetin dezenformasyondan arındırılması, tabir özgürlüğünün korunması üzere noktalardan yola çıkarak değeri kendinden menkul platform siyasetleriyle hiç de kötü işler yapmadığı algısını pekiştirecektir. Twitter, ABD dışındaki ülkelerde gündeme gelebilecek regülasyonların aslında büsbütün siyasal baskı aracı olarak kullanıldığına yönelik telaffuzuna karşı iyi niyetli çalışmalarına bu yazıya husus olan 32 bin hesabı kaldırmasını örnek verecektir.
Yazının bu kısmından anlaşılacağı üzere bilhassa Türkiye’deki hesap kapatma atılımının platformu dezenformasyondan arındırma yahut tabir özgürlüğünü müdafaa üzere gayelerle yapıldığını sanmıyorum. Enformasyon operasyonlarında rol almış ve miadı dolmuş az takipçili hesapları kapatmak gerçek bir gayret örneği değil zekice bir halkla alakalar kampanyasından diğer bir mana tabir etmez. Şayet nitekim de Twitter, geçersiz hesapların ve trollerin platformunda barınmasını istemiyorsa tek bir Twitter uygulamasında her kullanıcının onlarca hesaba giriş yapabilmesini engellemesi gerekmez mi? Haydi işin bu tarafını es geçelim ve bahsedilen hükümet takviyeli hesaplar üzerinden bir soru soralım. Birçok dezenformasyon ve trollük raporunda Türkiye’deki olaylarda ana hesaplar olarak ismi geçen Fatih Tezcan yahut Melih Gökçek üzere kullanıcılara ihtar seviyesinde dahi bir yaptırımı olmaz mı? Olmadı zira Twitter milyonlarca takipçili hesapların platformuna “kazandırdıklarına” bakıyor. Günün sonunda onların da “ifade özgürlüğü” var değil mi? Hem de o denli bir söz özgürlüğü ki açıkça düzmece haber servis edebiliyorlar yahut insanları siber zorbalığın gayesi haline getirebiliyorlar.
Sen ekmeğinin peşindesin Twitter biliyorum, demokratik unsurların önünde bekleme yapma, hadi…
Gazete Duvar
