ANKARA – Sıhhat Bakanlığı tarafından açıklanan günlük Covid-19 tablosuna nazaran hadise sayılarında artış devam ediyor. Olay sayısında artışın 15 gün daha süreceğine dair açıklamalar yapılsa da uzmanlara nazaran toplumsal aralık ve maske üzere önlemlere uyulmadığı, kamu tarafından birtakım önlemler alınmadığı sürece hadise artışı sürecek. Olay artış eğiliminin kaç gün süreceğine dair tarih vererek açıklama yapmanın hakikat olmadığını belirten uzmanlar salgını denetim altına almak ismine atılması gereken adımları anlattı.
‘BU BIÇIMDE DEVAM EDERSEK OLAY SAYISINDAKİ ARTIŞ DEVAM EDER’
Türkiye’de tesirini arttırarak sürdüren Covid-19 salgınına karşı uzmanlar tarafından bir taraftan ikinci dalga ihtarları lisana getirilirken bir taraftan da birinci dalganın şimdi denetim altına alınamadığı tabir ediliyor. Nisan ayı ortalarında kayıtlara geçen günlük 5 bin olay eğiliminin binin altına düşmesinin akabinde yine yükselişe geçmesine münasebet olarak toplumsal ara kurallarına uyulmaması, maske kullanımına dikkat edilmemesi ve toplu etkinlikler gösteriliyor.
Olay sayısındaki artışın hangi tarihe kadar süreceğine ait bir değerlendirmenin hakikat olmadığını belirten Sıhhat Bakanlığı Bilim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara’ya nazaran bu artış eğilimi toplumun maske ve ara kuralına ne kadar uyacağıyla alakalı. Bugünkü adımlarla devam edildiği taktirde hadise sayılarındaki artışın süreceğini söyleyen Kara, “Bu halde devam edersek, önümüzdeki devrin de teneffüs yolu enfeksiyonlarının da başladığı bir periyot olduğu için, hadise sayısındaki artış deva eder. Ancak biz tedbirlere uymayı başarırsak, tedbirleri en azından sıkı sıkıya uyarsak, bunu yalnızca sokakta yürürken diye düşünmeyelim tıpkı meskende yaşamadığımız rastgele biriyle yan yana olduğumuzda da tedbirleri alabilirsek olay artışının önüne geçer, hatta hadiselerin inişini süratle sağlarız” dedi.
Türkiye’nin salgın karşısında şimdi birinci dalgayı tam olarak atlatamadığını tabir eden Kara, “Vakalarımızda dalgalanmalar oluyor lakin bu dalgalanmaların bir kısmı bugünlerde olduğu üzere büyük oluyor. Nitekim önemli bir yükselmemiz var ve bu huzursuz edici. Bu nedenle acilen, daima birlikte şöyle düşünmemiz lazım; Yapabileceğimin en fazlasını en süratli formda yapmak gerekiyor. O da mutlak ve mutlak maske takmak, mutlak ve mutlak ara kuralına uymakla olur. Lakin bunu ömrümüzün her anında uygulamamız lazım. Bir düğüne gittiğim vakit karşımızdaki amcamın oğlu, dayımın kızı halinde bir fikir içerisinde hareket ederek, ‘Ondan bir şey gelmez’ demememiz gerekiyor. Karşımızdaki herkesin virüs bulaştıracağını düşünüp maske ve aralığa dikkat etmemiz gerekiyor” diye konuştu.
‘VAKALAR DURUP DURURKEN AZALMAZ’
Hadise sayılarında artış devrinde olunduğunu, bunu azaltacak rastgele bir ek önlem alınmadığı taktirde artışın süreceğini belirten Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’a nazaran “15 gün dişinizi sıkın”, “15 gün sonra salgın bitiyor” üzere tabirler toplumu yanıltıyor.
Maske mecburiliği, toplanma sayılarında kısıtlama, kademeli mesai ve konuttan çalışma üzere tedbirlere uyulmadığı taktirde olay artışının devam edeceğini söyleyen Ceyhan, “Mesaili esnek çalışma modeline bütün Türkiye’de tüm kurumlarda geçilirse daha tesirli olur. Bölgesel önlemlerin çok faydalı olmayacağını düşünüyorum zira kentler ortası sirkülasyon bu kadar hürken bölgesel tedbirler çok tesirli olmayacaktır. Onların bütün Türkiye sathında uygulanması lazım” dedi.
Önlem alınmadığı takdirde olayların “durup dururken” azalmayacağını belirten Ceyhan, “Bir durumda azalır, virüs mutasyona uğrar ya da toplumsal kitlesel aşılama yaparsınız fakat bu biçimde azalır. Yoksa durup dururken rastgele bir halde önlem almazsanız, önlemlere uyulmazsa hadise azalmaz. Artış olacaktır zira bu bilimsel gerçek. Önlem alınmadığı takdirde her bir kişi iki üç bireye bulaştıra bulaştıra dalga halinde artarak büyüyor ve devam edecektir” diye konuştu.
‘SONBAHARLA BİRLİKTE OLAY SAYILARINDAKİ ARTIŞ DEVAM EDEBİLİR’
Olay sayısındaki artışın önüne geçebilmek ismine atılması gereken en kıymetli adımın hadiseleri tespit etmek olduğunu söyleyen Hacettepe Üniversitesi’nde misyonlu Türk Tabipleri Birliği Halk Sıhhati Kolu’ndan Doç. Dr. Cavit Yavuz Işık’a nazaran, kaçırılan her olay haftalar sonra yüzlerce hadise halinde karşımıza çıkabilir. Hadiseleri tespit etmenin ve bunları süratli bir formda izolasyona almanın kıymetini vurgulayan Işık son devirdeki hadise artışına dair ise şunları söyledi:
“Özellikle son iki haftada istikrarlı bir azalma göstermesi gerekirken bu yaşanmadı. Kademeli açılma kriterlerinden bir tanesi toplumsal bulaşıcılığı denetime almaydı. Biz bunu süratli gerçekleştirdik. Haziran ayından itibaren hadiselerde bir artışa yansımış oldu. Yaz periyodunu de günlük bin hadise bandında geçirdik ancak artık görüyoruz ki resmi hadise sayılarımız bin beş yüz bandına yerleşmiş oldu. Bu bilhassa yaz periyodu temasın artması nedeniyle gerçekleşmiş üzere görünüyor. Hem süratli açılmanın tesiriyle hem de yaz periyodu yaşanan fazla temasın tesiriyle bu yaz devrinin sonunu bin beş yüz bandında geçiriyoruz. Sonbaharla birlikte hadise sayılarındaki bu artış devam edebilir ve bu da telaş verici bir nokta.”
‘TOPLUMUN AHENK SAĞLAYABİLECEĞİ KAMUSAL ÇALIŞMALAR YAPMALIYIZ’
Hastanelerde Covid-19 olaylarının ağır olduğunu, faal olay sayısının ise resmi sayılar üzerinden bakıldığında 17 bine yaklaştığını belirten Işık, “Resmi sayılara nazaran bile 17 bin civarında insanımız Covid-19’la ilgili tedavi alıyor. Hadise havuzumuz 17 bine çıktı ki bu 8 Temmuz seviyesinin üstünde bir sayı. Bu artmaya devam ettikçe geriye hakikat gideceğiz. Biz aslında salgını denetim altına alıp toplumsal bulaşıcılığı düşürüp sonbahara pek düşük sayılarla girebilecekken geriye gerçek gidiyoruz ve olay sayılarımız artıyor. Bir yandan da toplumda tespit edemediğimiz olaylar olduğunu, virüs taşıyan bireyler olduğunu düşünürsek toplumsal bulaşıcılığının denetim altında olmadığını tabir edebiliriz” dedi.
Sonbaharla birlikte kapalı yerlere tekrar dönüleceğini, buralarda daha fazla şahıslar ortasında temas yaşanacağını, grip döneminin da başlamasıyla kaygılarının daha da arttığını belirten Işık kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Ancak şöyle bir talihimiz var. Covid-19’la ilgili aldığımız her tedbir gripte de işe yarıyor. Bu tedbirlere ne kadar ahenk sağlar, korunmanın ne kadar kıymetli olduğunu iyi anlatırsak, bununla birlikte kamusal tedbirleri ne kadar hayata geçirebilir ve o gözle toplumun ahengini arttırma çalışmaları yapabilirsek problemimiz o kadar az olur. Örneğin bu hafta yayınlanan genelgeyle kamuya esnek çalışma yapabilme yetkisi üzere adımlar değerli. Bu manada vilayetler seviyesinde yapılabilecekleri ortaya koyup tekrardan birtakım tedbirleri hayata geçirmeye çalışmak gerekiyor. Bunu yalnızca bireylere bırakmak da yanlışsız bir yol ve formül değil. Toplumun ahengi düşükse toplumun da ahenk sağlayabileceği kamusal çalışmalar yapmalıyız. “
Gazete Duvar
