İstanbul Turizm Aşçılar Derneği, Otel ve Turizm Personelleri Sendikası ve Kafe Bar Çalışanları Dayanışması, Kadıköy’de basın açıklaması gerçekleştirdi. Basın açıklamasına HDP, GÜZEL Parti ve EMEK Partisi katıldı.
HDP Milletvekili Dilşad Cambaz, yoksulluk dayatan bir iktidarla karşı karşıya olduğunu söyledi. Cambaz şunları kaydetti: “Hükümetin ne halka, ne fakire, ne de ekonomik krize karşı bir reçetesi yok. Acı reçeteyi fakirler ödüyor. 700 lira ile kendileri geçirebiliyor mu? Günlük masraflarına dahi yetiyor mu? Açlık ve yoksulluğu dayatan bir iktidarla karşı karşıyayız. Bir an evvel bir tahlil üretilmeli hükümet tarafından. Varlık Fonu’na aktarılan para esnaflara verilsin.”
‘NİYE VAZİFENİZİ YAPMIYORSUNUZ?’
Gelecek Partisi Genel Lider Yardımcısı Selçuk Özdağ da Kadıköy’deki basın açıklamasına katıldı. Özdağ şunları söyledi: “Bize vergi verin diyorlar veriyoruz. 97 yıldır misyonumuzu yapıyoruz. Toplumsal hayatı manalandıran iş yerlerine yardım edin. Siz niçin bir yıldır misyonunuzu yapmıyorsunuz. Niye yandaşlara ve belli müteahhitlere veriyorsunuz. Türkiye gerçeklerine dönün. Yasal yerde haklarını aramaya devam edecekler bu arkadaşlar. Devlet önlemleri alır. İnsanca yaşayın der. Maskeyi bile dağıtamayanlar tahlil üretemezler. Varlıktan yokluğa düştüler bu beşerler. Hükümetten eşitlik ve adalet istiyoruz.”
‘SANKİ VİRÜS BİZDEN ÇIKTI’
Otel ve Turizm Sendikası’ndan Emine Hatuntaş büyük mağduriyet yaşadıklarını belirterek “Mağdur edilen turizm çalışanları olarak güya virüs bizden çıktı. Alınan paralar kiralara gidiyor. Kredilere, kredi kartları borçlarına gidiyor. Borçlar artıyor. Nefes alamadığımızı, geçinemediğimizi daha nasıl anlatalım?” dedi.
‘İNTİHAR EDEN BEŞERLER DEĞİL BİRA KONUŞULUYOR’
Beyoğlu Cümbüş Yerleri Derneği Lideri Aydın Ali Kalaycı ise 11 aydan beri kapalı olduklarını, rastgele bir dayanağın verilmediğini belirterek kelamlarına şöyle devam etti: “Bizi görmüyorlar. Yalnızca vergileri görüyorlar. Neden? Zira alkol satıyoruz. Bu işin siyasi tarafı olduğunu gördük. 20 milyon insanı görmediklerine hayret ediyoruz. Kapattınız madem stopajı nasıl istersiniz? Madem bir takviye vermiyorsunuz açalım dükkanlarımızı çorbamız kaynasın. Korona değil, ekonomik problemler bizi öldürüyor. Bugün ülkede aş iş diye intihar eden beşerler konuşulmuyor. Bira konuşuluyor.”
OTİS İdare Heyeti Üyesi Hatice Çamkıran, pandemi sürecinde en büyük ziyanı görenlerin başında gelen otel, kafe-bar, restoran ve yemekhane çalışanlarının çaresizliklerini haykırmaya başladığını söyledi.
“Bir yandan işsiz kalmaktan yakınan emektarlar bir yandan da çalışanların işsiz kalmaması için mecburen hukuksuzluklara boyun eğmelerinden şikayetçiler” diyen Çamkıran kelamlarını şöyle sürdürdü: “Bizler aylardır yazgısına terk edilen, işsiz kalan, gelecek garantisi yok edilen otel, kafe-bar, restoran, yemekhane işçileriyiz. Milyarlarca liralık servetlerine karşın vergi borçları silinen sermayedarlar değil açlık sonu altındaki minimum fiyatından vergiler kesilen emekçileriz. Aylardır bütün garantilerden mahrum işsiz arkadaşlarımız intihar ediyor. Gün geçtikçe biriken gereksinimler sırtımızda bir kambura dönüşmüş durumda! Ve maalesef ki endişemiz, bu intiharların artmasıdır. Birçoğumuz kiralarını, faturalarını, sıhhat gereksinimlerini karşılayamaz halde. İşsiz kalmayan, işyerlerinde çalışmaya devam eden arkadaşlarımız ise türlü hukuksuzluklarla karşı karşıyalar. İşlerinden olmaktansa bu hukuksuzluklara boyun eğmek zorunda bırakılıyorlar.”
Dünyadaki salgının ve tedbirsizliğin bütün sorumluluğu kafe ve bar çalışanlarına yüklendiğini söyleyen Çamkıran, “İşlerimize geri dönmek lakin birebir vakitte sigortasız-güvencesiz çalışmanın da önlenmesini istiyoruz. Bizler yalnızca pandemi vaktinde değil, sonrasında da vazifemizin başında olacağız. İnsan onuruna yaraşır bir biçimde yaşayacağımız haklara sahip olana kadar da olduktan sonra da uğraşımız devam edecek. Bizler geleceğimizi istiyoruz” dedi.
Kafe ve bar çalışanları dayanışması, Otel ve Turizm çalışanları Sendikası, Türkiye Esnaf Platformu, Türkiye İnhisar Bayileri Platformu ve İstanbul Turizm ve Aşçılar Derneği, ortak gerçekleştirdiği basın açıklaması metnini Ilgım Gölpunar okudu. Açıklamanın satır başları şöyle:
SAĞLANAN DAYANAKLAR YETERSİZ KALDI: Korona virüsü pandemisi 2020 yılının başında Çin’de ortaya çıktı ve kısa müddette tüm dünyayı sarstı. Türkiye’de resmi açıklamalara nazaran birinci korona virüsü hadisesi 11 Mart tarihinde görüldü, birinci hadisenin akabinde 16 Mart tarihinde dalımızda paket servis yapan işletmeler hariç olmak üzere tüm iş yerleri kapatıldı. İşletmeler 1 Haziran’da açıldı lakin 5 buçuk ay sonra 20 Kasım itibariyle tekrar kapatıldı. Çalıştığımız iş yerleri birinci önlem devrinde 75 gün, ikinci önlem devrinde ise bugün itibariyle 45 gün kapalı kaldı. İş yerleri toplam 120 gündür kapalı.
Yüz binlerce işletme kapandı, milyonlarca insan işsiz kaldı. Bu mühlet içerisinde insanların hayatlarını idame ettirmelerine dönük bir planlama yapılmadı, gerçekçi bir dayanak sağlanamadı. Bu süreçte ne yazık ki çalışanlar hayatını idame ettirmekte çok zorlandı. Sağlanan takviyeler çok yetersiz kaldı. Hükümet 15 Mart ila 1 Haziran tarihleri ortasında; rastgele bir işyerinde 15 Mart’tan evvel 60 gün çalışmış olan ve son 3 yıl içinde 450 gün sigorta primi ödenmiş olanlar için aldıkları fiyatın yüzde 60’ı kadar Kısa Çalışma Ödeneği (KÇÖ) dayanağı sağladı. Lakin birçok çalışan bu şartları sağlayamadı. Bu kuralları taşımayan işçi için ise günlük 39 TL fiyatsız müsaade ödeneği sağlandı. Kısa çalışma ödeneği alanlar 1.500 TL, fiyatsız müsaadeye çıkarılanlar ise 1.170 TL ile geçinmek zorunda bırakıldı.
Net taban fiyatın bile yarısından az olan bir sayıyla geçinmemiz beklendi. İş yerlerinin kapatıldığı periyotlarda kısa çalışma ödeneğinden ve işsizlik ödeneğinden faydalandırılan personeller toplumsal güvenlik primlerinden de faydalanamıyor. Geçinemiyoruz, teminatımız de yok. Bir ölçü para veriliyor ancak karşılığında toplumsal teminatımız elimizden alınıyor.
GÖÇMEN ÇALIŞANLAR DE ÇOK ZİYAN GÖRDÜ: Bölümümüzde günlük, yarı vakitli çalışanların yoğunluğu sebebiyle sigortasız çalışma da epey yaygın. Bu süreçte sigortasız çalışan çalışanlar bu takviyelerin hiçbirinden yararlanamadı. Kesimimizde göçmen personeller de ağır bir halde çalışıyor. Bu süreçte göçmen personeller de çok ziyan gördü. Ne yazık ki Türkiye’de yaşıyorlar ancak çalışma müsaadesi alamıyorlar.
HİÇBİR GELİRİMİZ YOK: Ne yazık ki iş yerlerimizin kapalı olduğu periyotta, çalışanlara ömürlerini devam ettirmelerini sağlayacak takviyenin sağlanması için yaptığımız aksiyonları ve sesimizi hükümet duymadı. Sesimizin duyulmasını istiyoruz: İş yerlerini kapatmak bizi açlığa mahkum etmek demektir. Ya hayatımızı idame ettirecek bir dayanak sağlayın ya da iş yerlerini açın. İş yerlerinin açılmaması demek, hiçbir gelirimiz olmadan yaşamak zorunda kalmamız demek, toplumsal teminatımızın olmaması demek, biz çalışanları açlığa mahkum etmek demek.
Gelelim esnaflara, inhisar bayilerine, barlara….
Durum esnaflar açısından da içler acısı. İş yerleri kapalı lakin kira ödemeye devam ediyorlar. Hükümetin verdiği kira dayanağı 750 TL. İstanbul’da merkezi yerlerdeki kira bedelleri 10 bin TL’den başlıyor. Verilecek olan kira yardımı kiraların yüzde 10’u bile değil. Peşin alınan gelir vergisi olan Stopaj vergisi yüzde 20’den yüzde 10’a düşürüldü. Fakat soruyoruz, olmayan gelirin vergisi olur mu? Yiyecekteki KDV yüzde 8’den yüzde 1’e düşürüldü. İş yerleri kapalı, satış yok. KDV oranı düşse ne yükselse ne! Esnafın bu kadar masrafın içinde ayakta kalması, geçinmesi mümkün mü? İnhisar bayilerinin sokağa çıkma yasakları müddetince alkol satışı yapması yasaklandı. Yasaklar müddetince marketler açık bakkallar açık lakin monopol bayileri kapalı. Bu yalnızca pandemi tedbiri değil, hükümetin alkollü işletmelere ve alkol satışına dönük yaklaşımının bir göstergesi. Dün alkole yapılan yüzde 17’lik Özel Tüketim Vergisi artırımı da bunu gösteriyor. İş yerlerinin geneli 120 gün kapalı olsa da; barlar ve gece kulüpleri 16 Mart’ta kapatıldı ve hiç açılmadı. Barlar 290 gündür kapalı. Barların kapalı olduğu mühlet; 75 gün sonra tam 1 yılı dolduracak. Barlar adeta mukadderatına terk edildi. Bar ruhsatıyla çalışmayan ancak bar olarak hizmet veren yerler ise müzik yasağına takıldı. Bu iş yerlerinde müziğin kapatıldığı saat işletmenin kapatıldığı saate dönüyor.
Pandeminin görünmeyen bir öbür yüzü ise kapatılan iş yerleriyle dolaylı olarak çalışan, tedarik zincirinde olan işletmeler. Toptancılar, kuru temizlemeciler, buz satanlar, çiçekçiler, seyyar satıcılar, valeler, sokak müzisyenleri hepsi işsiz. Kafelerde barlarda canlı müzik yapan ve hiçbir yerde sigortası olmayan müzisyenler de işsiz.
MİLYONLARCA İNSAN AÇLIKLA KARŞI KARŞIYA: Milyonlarca insanın içinde olduğu bir dal yok olma tehlikesiyle karşı karşıya, çalışanlar açlıkla karşı karşıya. İş yerlerinin kapatıldığı 20 Kasım tarihinde korona virüsü günlük hasta sayısı 827, etkin hasta sayısı ise 40.000’di. Dün itibariyle ise günlük hasta sayısı 1.508, etkin hasta sayısı 85.000’dir. Hastanelerdeki ağır bakım ve olağan yatak doluluk oranları da yüksek düzeylerde değildir. Eldeki datalar işletmelerin açılmasına mani değildir. İşletmelerin bir an evvel açılmasını istiyoruz, bir evvel işimize dönmek istiyoruz. Çalıştığımız iş yerlerinde alınması gereken tüm önlemleri alalım, işyerleri açılsın, yasaklar kalksın. Son olarak kahvehane, lokanta, meyhane, kafe ve bar çalışanları sendikasız da olduğu için bu süreçte hak arama yerlerinden de mahrum kalmıştır. Tüm arkadaşlarımızı; irtibat kanallarımızı arttırmak, yan yana gelişlerimizi çoğaltmak, içine düşürüldüğümüz yoksulluğa karşı birlikte uğraş etmeye davet ediyoruz. Dalda çalışan tüm arkadaşlarımızı, ‘‘Kafe ve Bar Çalışanları Dayanışması’’nda, Otel ve Turizm Personelleri Sendikası’nda örgütlenmeye çağırıyoruz.”
Gazete Duvar
