ANKARA- Covid-19’a neden olan SARS-CoV-2’nin birinci olarak Hindistan’da tespit edilen yeni mutasyonu olan delta varyantına Türkiye’nin farklı vilayetlerinde de rastlandı. En bulaşıcı varyant olduğu düşünülen delta kaynaklı ağır bakımlarda hastaların tedavisine de başlandı.
‘DELTA VARYANTLILARIN AĞIR BAKIMA YATIŞ ORANLARI DÜŞÜK OLACAKTIR’
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, 29 Haziran tarihinde yaptığı açıklamada bu tarihe kadar Türkiye’de 224 delta varyantı görüldüğünü, bunun 134’ünün de İstanbul’da olduğunu söyledi. Ağır bakımda delta varyantını taşıyan korona hastalarını tedavi etmeye başladıklarını duyuran Prof. Dr. Necmettin Ünal, “Teorik olarak hafif geçmesini bekliyoruz. Delta hadiselerinin hastaneye müracaat oranları ve hastaneye yatış oranları düşük. Ağır bakıma yatış oranları da düşük olacaktır” dedi.
Prof. Dr. Necmettin ÜnalAğır bakımlarda yatan delta varyantlı hastalara ait deneyimlerinin şimdi çok olmadığını, delta varyantı taşıyan hastaların sayısının da şimdilik az olduğunu belirten Ünal kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Henüz deltayla ilgili spekülasyon yapabilecek sayıda bir hasta izlemedik. Klinik tablo üç aşağı beş üst öncesine benziyor. Lakin daha, ‘bu varyant böyledir’ diyecek deneyime ulaştığımızı, en azından kendim için, düşünmüyorum. Delta varyantlı hastaları ağır bakıma yatıran arkadaşlarla konuştuğumuzda birinci müracaat şikayetlerinin farklı olduğunu söylüyorlar. Şu anki manzarası evvelkilerden çok farklı değil üzere lakin yorum yapmak için erken. Üç gün sonra farklı bir şey söyleyebiliriz.”
‘AŞI OLMAYAN ÖNEMLİ BİR POPÜLASYON VAR’
İngiltere’deki delta varyantı datalarına bakıldığında vefat üzerinde tesirinin olmadığı sonucuyla karşılaşıldığını, Türkiye’deki deneyimin ise vakitle oluşacağını belirten Prof. Dr. Ünal, “Biraz daha önümüzdeki günlerde muhakkak olacak ve bunu aşikâr edecek temel faktör şu. İngiltere’de mevte tesir yok lakin Hindistan’da, Rusya’da ve Endonezya’da mevte de neden oluyor. Bu da aşılanma oranlarıyla alakalı” dedi ve şöyle devam etti:
“Türkiye’de aşılanma oranları bugünlerde kötü gitmiyor ancak aşı olmayan önemli bir popülasyon olduğunu düşünüyorum. O popülasyonun varlığı hem bunun daha fazla yayılması hem yeni varyantların çıkması hem de hastaneye yatış, ağır bakıma yatış ve tahminen de vefat oranlarını etkileyebilir. Şu anda speküle etmenin yanlışsız olduğu kanaatinde değilim. Bekleyelim görelim.
‘SİNOVAC’IN DELTADAN MUHAFAZADA TESİRLİ OLDUĞUNA DAİR DATA YOK’
Bu delta varyantı sürecinde herkesin en az çift doz aşısının olması gerektiğini biliyoruz. Herkes aşısını olmalı. Daha evvelden iki doz Sinovac olanlar kesinlikle aşılarını tekrarlamalı. Üçüncü doz Sinovac’ın delta varyantından müdafaada net bir katkı getirip getirmediğine, Sinovac’ın deltadan muhafazada ne kadar tesirli olduğuna dair bilimsel bir data elimizde yok. Muhtemelen tesiri var. Fakat o tesirin ne oranda olduğunu kâfi olup olmadığını, tek dozda bunun olup olamadığını şu anda bilmiyoruz. Bilinen bir şey var Biontech’in tek dozda tesiri yüzde 30’lara düşüyor lakin çift dozda yüzde 70 ile 88 ortasında aktifliğe ulaşıyor. O nedenle Sıhhat Bakanlığı’nın önerdiği üzere çift doz Sinovac olanların bir doz Biontech olmasının büyük faydası olacağı kanaatindeyim. Eldeki datalarla tek doz Biontech delta varyantına tesirli değil. İki doz Sinovac aşısı olunca bir dozda Biontech olmanın ne tesiri olduğunu bilmiyoruz. Bunu Türkiye’de gözlemleyeceğiz. İki Sinovac’tan sonra tek doz Biontech olanların ileride ikinci doz Biontech olma ihtiyacı de açığa çıkabilir. Bu bilgi birikiminin sonuçlarına nazaran karar verilmesi gereken bir durumdur.”
‘YOĞUN BAKIMLARDA ÇOK AĞIR DELTA VARYANTLI HASTA YOK FAKAT OLACAK’
Ağır bakımlarda korona virüsü nedeniyle yatan hasta sayısının bugünlerde çok yüksek oranlarda olmadığını belirten Türk Ağır Bakım Hemşireleri Derneği Lideri Ebru Kıraner ise, “Pek çok açılan üniteyi de her an açılmak üzere kapattılar” dedi.
Ebru KıraneraptionDelta varyantı taşıyan korona hastalarının ağır bakımlarda tedavi edildiğine dönük İstanbul’da çalışan sıhhat çalışanlarından geri bildirim almadıklarını belirten Kıraner, “Ama Ankara’da arkadaşlarımız delta varyantlı hadise olduğunu söylediler” tabirlerini kullandı ve şunları kaydetti:
“Şu an ağır bakımlarda delta varyantlı çok ağır hasta yok. Ancak olacak mı, mutlaka olacak. Bu varyantın ağır bakım takibi açısından farkları neler olacak, daha çok mu yapay teneffüs gerekecek ya da çoklu organ yetmezliği daha çabuk mu gelişecek, bu taraflardan hazırlıklı olmamızı öneriyor hocalarımız. Şu anda hiçbir tecrübe sahibi de değiliz. Vakit içerisinde bunun sonuçları anlaşılacak. Bunu Covid’in birinci günlerine benzetiyorum. Mart ayının ortasıydı, hastalar geliyordu ve ağır bakıma dair pek çok uygulamamız vardı fakat Covid’i çok iyi bilmiyorduk. O günlerde ne yazık ki yaparak öğrendik. Delta için de güya bu türlü bir süreç izlenecekmiş üzere geliyor.”
‘EYLÜL AYINA KADAR YILLIK MÜSAADELERİNİZİ BİTİRİN DİYORLAR’
Uzmanların lisana getirdikleri eylül ayı için 4’üncü dalga beklentisini kendisinin de taşıdığını, Sıhhat Bakanlığı’nın hastanelere gönderdiği talimatlarla da eylül ayındaki mümkün bir pik için hazırlık yapıldığını tabir eden Kıraner kelamlarını şöyle sürdürdü: “Eylül için bakanlıktan gelen yazışmalara baktığımızda hastanelere, ‘Eylül ayına kadar yıllık müsaadelerinizi bitirin’ diyorlar. Eylülde bu dalganın beklentisi çok açık. Bir periyot ferdî gözetici ekipmanlarla ilgili çok önemli düşünceler olmuştu. Hastane idarelerinden, ‘Şimdi olaylar azaldı, gereç çekmeyi de azalttık bir ölçü. Eylül ayında hazırlıklı olun materyallerinizi ona nazaran ayarlayın’ diye de ihtarlar geliyor. Tüm bunları düşündüğüm vakit eylülde yeniden bir dalganın geleceğini öngörüyorum.”
Gazete Duvar