Beverly Johnson
Ağustos 1974’te Vogue’un kapağında konum alan birinci siyah model bendim. Bana, bunun daha evvel hiç yaşanmadığı söylenmişti. 1970’lerde, bana kapağında birinci defa bölge veren saygıdeğer bir yayın olan Glamour mecmuasının baş editörü Ruth Whitney, ‘renklerle ilgili köstekleri yok ettiğimi’ lisana getirmişti.
Moda kolunda sahneye birinci çıkışım, bir değişim akımının içinde yol açıcı bir nitelik taşıyordu. Bununla birlikte, ırkçılık etrafındaki ulusal tartışma genişledikçe, moda sanayisinde ve mahsusen de Vogue’daki ayrımcılıkla ilgili hikâyeler ilgi odağı haline geldi.
1974 yılındaki kapak fotoğrafımdan sonra, Vogue için iki kapak da dahil olmak üzere yüzlerce kere poz verdim. Fransız Elle mecmuasının kapağındaki birinci siyah model bendim. Buna rağmen, ırkım beni beyaz meslektaşlarıma kıyasla kıymetli nispette daha düşük bir ecre mahkûm ediyordu.
Moda sanayisi, gayrı siyah kişileri moda ve sıklık sanayisinin öbür meydanlarına kabul etmekte yavaştı. Fotoğraf çekimleri için siyah fotoğrafçılar, makyaj sanatkarları ve kuaförler talep etmem nedeniyle terslendim. Yani, moda sanayisinin en üst basamaklarına kabul edilmenin bedeli, ırk ayrımcılığına sessiz kalmaktı ve durum hâlâ tıpkı.
OTUZ YIL SONRA GELEN İTİRAF
Otuz yılı aşkın bir vade Vogue’un baş editörlüğünü yürüten ve şu anda Condé Nast’ın duayeni olan Anna Wintour, geçen hafta Vogue’da ve moda sanayisinin umumunda var olan bu yapısal dışlanma kültürünü itiraf etti. Vay be! Otuz yıl sonra, modanın önde gelen belirleyicilerinden biri ahir ortada bir sorun olabileceğini kabul etti!
Irkçılığı yönetim etmek, moda sanayisinin iyi yaptığı şeylerden biridir. Yıllardan beridir, şirketler faal biçimde siyahların kültüründen ilham almak ve tüm kârı elde etmek için siyahların kültürüne zarar veriyor. Son birkaç yıl içinde, markalar peş peşe ırkçı potlar kırdı. 2018 yılında Gucci, minstrellerden** ilham alan bir seri yarattı. Geçen yıl, Burberry şirketi, boynunda bir ilmik olan kapüşonlu bir giysi*** üretti.
Kendilerinden hesap sorulduğunda, bu şirketler özür diler, etrafa vaatler ve para dağıtır. Sonra, bir başka marka ‘yanlışlıkla’ ırksal bayağılığı tekrarlayana kadar her zamanki dışlanma haline geri dönülür. Ve daha sonra, ırkçılığı yönetim etme döngüsü tekrar başlar.
YAĞMALANAN VE DIŞLANAN SİYAH KÜLTÜRÜ
Siyah kültür, moda sanayisine muazzam ekler sağlar lakin siyah kişiler bunun karşılığında hiçbir şey kazanamaz. Markalar, hâlihazırda, moda, hoşluk ve medya çalışanları arasında yetenekli siyahları tutmaz ve öne çıkarmazlar. Markalar siyah tasarımcılara büyük yatırımlar da yapmaz. Moda sanayisi siyah kişileri dışlar ve yetenekleri sayesinde para kazanmalarını önlerken, kendi kârı için ‘siyah’ olma halini yağmalar.
50 yıldır, moda sanayisinin bir modülü olmak ve eşit fiyat alabilmek için uğraş ediyorum. Ben ve siyah model meslektaşlarım, daha ziyade siyah model, fotoğrafçı, kuaför ve makyaj sanatkarını bölüme dahil etmek için çabaladık. Ama on yıllar sonra bile dahil olma uğraşı hâlâ şiddetini koruyor.
2018 yılında Beyoncé, siyah bir fotoğrafçı olan Tyler Mitchell’ın, Vogue’un eylül sayısının kapağını çekmesini savundu ve Mitchell’ı, 125 yıllık tarihinde bir Vogue kapak fotoğrafı çeken birinci siyah fotoğrafçı yaptı. Buna karşın, Mitchell’ın kapak fotoğrafı bir değişim işareti değildi. O devirden beridir Vogue için kapak fotoğrafı çeken gayrı bir siyah fotoğrafçı olmadı.
GÜCÜ ELİNDE TUTANLAR NEYİ BEKLİYOR?
Anna Wintour, Vogue, GQ, New Yorker, Vanity Fair, Glamour ve daha birçok yayının sahibi olan global bir medya titanı olan Condé Nast’in sanat direktörlüğünü sürdürüyor. Condé Nast’in dijital içeriği her ay 1 milyardan çokça görüntülenme sayısına ulaşıyor ve çevre platformlarda 423 milyon tüketiciye ulaşıyor. Wintour, Metropolitan Sanat Müzesi’nin yıllık galasını da yönetiyor ve gelişim gösteren moda dizayncılarını destekleyen CFDA/Vogue Moda Fonu’nun gerisindeki güç. Wintour tartışmasız moda yerküresinde en güçlü kişi. Wintour’un gücü, göründüğü kadarıyla, meslektaşlarını yapısal değişiklikler yapmak için sorumlu tutmasına imkan sağlayabilir.
Condé Nast için, Ulusal Futbol Ligi’ndeki (NFL) rastgele bir açık koçluk ve ön büro konumu için muhtelif adaylarla görüşülmesini gerektiren ‘Rooney Kuralı’na emsal biçimde, moda yerküresi için ‘Beverly Johnson Kuralı’nı öneriyorum. ‘Beverly Johnson Kuralı’, tesirli durumlar için en az iki siyah profesyonelle mealli bir görüşme yapılmasını gerektiriyor. Bu kural münhasıran idare heyetleri, üst kademelerdeki başkanlar, en kıymetli editoryal konumlar ve vesair tesirli vazifelerle ilgili. Ayrıyeten moda, hoşluk ve medya sanayilerindeki şirketlerin üst seviye başkanlarını de bu kuralı benimsemeye davet ediyorum.
Whitney, benim ‘modelliğin Jackie Robinson’ı’ olduğumu ilan etmişti. Vogue’daki kapağımdan kırk altı yıl sonra, bir ikon olmaktan bir put kırıcıya dönüşmek ve çok uzun vakittir sıklık işinin yakışıksız bir kesimi olan ırkçılık ve dışlanma ile savaşa devam etmek istiyorum.
*Beverly Johnson, Amerikalı bir süper-model, aktris ve iş kişisidir.
**Minstrel; yüzünü siyaha boyayarak (aşağılayıcı anlamda) siyah taklidi yapan ve siyahların müziklerini söyleyerek şaklabanlık yapan oyuncu.
***Kapüşonlu giysi ve boğma ipi, tarihî açıdan Amerikalı beyazların ırkçı örgütü olan Ku Klux Klan’ın simgeleridir.
Metnin aslı Washington Post sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Gazete Duvar
