Halkların Demokratik Partisi (HDP) “Edirne’de darbeye, Hakkari’de tahlile işaret edeceğiz” ismi altında bir yürüyüş yapıyor. Türkiye’nin bir ucundan gayrı ucuna Hakkari ve Edirne’den başlatılan yürüyüş bugün Ankara’da sona erecek. Yürüyüşün uzun süreceği ve engellemelerle de müsabaka ihtimali dikkate alınarak yürüyüş güzergahındaki bölgelerde eş yöneticilerin açıklama yapmasına karar verilmişti. Kaldı ki partinin hareket davetinden kısa bir vade sonra çok sayıda ile giriş-çıkışlar ve hareketler yasaklandı.
HDP’nin bir seri hareket planı parti eş umumi liderleri Pervin Buldan ve Mithat Sancar’ın 1 Haziran’da “Hep Birlikte Demokratik Bir Geleceğe” başlığıyla hazırlanan yeni devir siyaset tavır evrakına dayanıyor. 9 unsurluk tavır dokümanında evlat hakları, hatun hakları, emekçi hakları, mülteci hakları, ekolojik haklar üzere pek çok başlık altında yeni periyotta uygulanması planlanan strateji hattı taraf alıyor.
HDP Eş Umumî Yönetici Yardımcısı Tayip Temel’le partideki bu değişimin münasebetlerini, bundan sonrasını, HDP’ye ‘ana akım’ medyada nokta verilmemesini konuştuk.
Edirne’de darbeye, Hakkari’de tahlile işaret edeceğiz” söylemiyle başlatılan yürüyüş bugün Ankara’da tamamlanıyor. Buna benzeri aksiyonlar devam edecek mi?
1 Haziran-1 Eylül’ü hedefleyerek demokratik savaş programını oluşturduk. Maksadımız 1 Haziran’da açıkladığımız tavır dokümanıyla aslında Türkiye’de bu karanlık gidişata bir formda dur demek. Aslında Türkiye’deki birçok sorun muhatapların devreye girmesi ve demokratik iklimde tartışılması durumunda çok kısa bir müddette tahlile kavuşturulabilir. Önerdiğimiz 9 unsur Türkiye’deki iklimi değiştirebilecek güçte ve nitelikte. Türkiye’deki siyasetin en büyük çıkmazı şu: Herkes fikir belirtiyor, sahih ya da yanlış. Siyaset kelam kurma ve niyet belirtmek olarak ele alınıyor. Hasebiyle işin aksiyon kısmı, demokratik savaş kısmı, toplumsallaşma kısmı daima öteleniyor. Zati iktidarın da istediği bu. Tüm kuvveti toplumsal muhalefetin gelişmemesine yönelik. Basın monopolleşmiş, devletin güç aygıtları topluluğa karşı kullanılıyor.
‘HALK BİZİ KESKİN NİŞANCILARIN ARASINDA KARŞILAMA YÜREĞI GÖSTERDİ’
Toplumsal savaş, fiil kısmı öteleniyor dediniz. Bu muaheze HDP için de makbul mi?
Türkiye’deki siyasi gelenekler elbet birbirinden etkilenir lakin HDP kurulduğu günden beri bir savaş partisi. Dikkat ederseniz hiçbir hengam yalnızca temsil siyaseti ya da meclis siyaseti yapmadı. Temsilen kelam söylemeyi kabul etmedi. Gerek preslerden gerekse de dönemsel olarak kararlılık seviyesinden kaynaklanan durağanlaşma süreçleri olmadı mı? Oldu. HDP’nin mütemadi yol aramaya çalışan bir karakteri var. Mahal yer mesela bizim toplumsal bölümümüzden de yükselen tenkit var. Daha çokça faal bir parti, sokakta, meydanda olmamız isteniyor.
Şöyle bir şey var: Türkiye’nin rejim karakteri şu an itibariyle topluluğu nefessiz bırakacak şiddette. Hasebiyle bir şey yapamamak, bir savaş tekniği bulamamak bir mühlet sonra tartışmayı içe yöneltiyor. Nasıl ki bir ırmak akamayınca birikir ve kirlenmeye açık hale gelir. Siyaset de öyledir. Öbür taraftan Kürt halkı düşman ilan edilmiş, hücum altında. Toplumsal kısımların neredeyse hepsi yaprak kıpırdamayacak seviyede bastırılmış. Kişiler tabi ki de partisinden, seçilmişinden harekete geçmesini velev. Nokta konum ağır kalan karar mekanizmaları yok mu? Vakit hengam HDP’de de anında durumu değerlendirip, harekete geçmek konumuna bekleyen binaenaleyh tartışmaları, öfkeyi, rahatsızlığı, faşizme yöneltmek noktasına aslında içe hakikat çeviren bir durma hali var ancak hakkını vermek gerekir. Şu an kelamını aksiyona dönüştürüp, toplumsal direnmeyi canlı tutan, umut yaratan, tüm zorluklara karşın halkın boyun eğmediğini gösteren tek parti HDP. Ben size bu yürüyüş boyunca bir örnek vereyim. Hakkari’de yan yana dizilmiş keskin nişancıların arasında kişiler parti bayraklarını, flamalarını göstererek bu heyeti karşılama cüretini gösterdiler. Zafer işaretleriyle, sloganlarla desteklediler.
“Bizi yanlış tanımış, bilinci çarpıtılmış bölümlere kendimizi anlatma bahtımız elimizden alınıyor. Bu mekanizmalara sahip değiliz ancak tekrar de sorgulama gücü olan her toplumsal kesim bu propaganda biçiminden rahatsız ve gerçeği görebilecek durumdadır.”
‘BU AĞIRLIKLARIN BİRAZINA AKP MARUZ KALSAYDI DARMADAĞIN OLURDU’
Bu verdiğiniz örneğe dayanarak parlamenter siyaset muahezeleri bir yana HDP devralmış olduğu gelenekle vesair partilerden ayrılıyor denilebilir mi?
Evet ayrılıyor şayet ayrılmasaydı her gün vekilleri, eş yöneticileri, belediye yöneticileri içeride olmazdı. Tez ediyorum. Teşbihte cürüm olmaz. Bu basınçların birazı AKP’ye öbür bir iktidar tarafından uygulansaydı ne olurdu? AKP Türkiye’nin 1. partisi ve velev tek başına iktidar olduğu süreçte bile bu basınçların birazına maruz kalsaydı 1 ay dayanabilirdi. AKP diye bir parti kalmazdı. Darmadağın olurdu. Şayet bürokrasiden yana, temsil siyaseti ile hudutlu kalan yalnızca koltuk kapma hevesinde olan bir parti profili olsaydı niçin bu kadar zulme uğrar ya da iktidar neden bu kadar bu partiden korkardı?
‘HDP’NİN BİR BAŞKANI OLARAK BU PROPAGANDANIN SÜRDÜRÜLMESİNDEN MEMNUNİYET DUYARIM’
HDP uzun vadedir medya ayağını kullanamıyor. KJ’de (televizyonlarda altbant) “HDP’nin yürüyüşü ne amaçlıyor?” diye yazıyor ancak üste bakıyorsunuz hiç HDP’li yok. Ana akım medya dediğimiz şey milyonlara ulaştığı için değerli. Kitleleri şekillendiren bir tarafı da var muhabere araçlarının. Bu imkan yokken nasıl olacak?
Biz çok cepheli bir basınç mekanizmasıyla karşı karşıyayız. Medya ayağı, birtakım aktifliklerin yasaklanması, ambargo, sansür ve gibisi şeyleri tek tek ele aldığınızda tahminen her birine bir tahlil, alternatif yol bulunur diye düşünülür lakin işin özü şudur: Rejimin komple çok cepheli bir halde HDP’nin üzerine çökme hali var. Baskıyı bu kadar artırmalarının nedeni HDP’nin diktatörlüğe, faşizme, iktidarın akıl almaz karakterine karşı direnen tek kale ve belkide son kale olmasıyla ilgili.
Gazetecilikten gelen biri olarak söylüyorum. Medyadaki ahlaki çökme hali, HDP’nin HDP’siz tartışılma hali bu oyunun en trajikomik kısmıdır. Nasıl? Artık düşünün. Beşerler ekrandan itiraf etmek zorunda kalıyor zira dayanılmaz bir şey. Her gün bir partiyi, kocaman bir siyasi hareketi değerlendiriyorsunuz. Koca koca aktörleri, bilinen, tanınan temsilcileri olmasına karşın çağırmıyorsunuz lakin saçma sapan, dünü ile bugünü uyuşmayan, köksüzlük sorunu yaşayan aktörleri HDP’yi kıymetlendirmek üzere, HDP eksperi olarak ekrana çıkarıyorsunuz. Artık topluluk bunun ne kadar niyetli, organize, bilinçli bir oyun olduğunu farkında. Binaenaleyh ben HDP’nin bir başkanı olarak bu propagandanın sürdürülmesinden bu dakikadan sonra memnuniyet duyarım. Topluluk nezdinde de dönüşleri alıyoruz. O yüzden iktidarın, iktidara yalakalık yapan yayınların mantığı, aklı varsa bu oyunu bırakmaları gerekir.
‘KENDİ TABIATINDA YAŞAYAN BİR İNSANIN GAYRISINA DÜŞMAN OLACAĞINA İNANMIYORUM’
Topluluk derken biraz iyimser bakıyorsunuz üzere hissettim. Anadolu’da birçok vilayet sıralayabilirim…
Anladım anladım sorunuzu. Türkiye’nin büyük bir kısmı HDP’yi bu türlü tanıyor diyorsunuz. Elbette bu hakikat. Gelgelelim topluluk üzerindeki kirli propagandanın tesir seviyesi bir mühlet sonra istenilmeyen organize edildiği için zıt teper. Propagandanın karakteri bu. Habertürk ekranından yapılan itiraflar vesairelerin tümü asında toplumsal, siyasal sorgulama kabiliyeti olan bütün izleyici kesim tarafından çok açık ve aleni bir formda bunun bir kurgu olduğunun farkına vardırır.
Evet, bizi yanlış tanımış, bilinci çarpıtılmış kısımlara kendimizi anlatma talihimiz elimizden alınıyor. Bu mekanizmalara sahip değiliz lakin tekrar de sorgulama gücü olan her toplumsal kesim bu propaganda şeklinden rahatsız ve gerçeği görebilecek durumdadır.
Aklıma gelen sayısız örnek var. Aysel Tuğluk’un validesinin cenazesine saldırılması… Topluluk yekpare bir şey değil.
Ona emsal onlarca örnek var ancak şunu söylemek istiyorum. Kendi tabiatında yaşayan bir vatandaşın bu kadar gayrısına düşman olacağına asla inanmıyorum. Bunlar kışkırtılmış, örgütlendirilmiş, bilinci çarpıtılmış şahıslardır ve bu medyada bunu maatteessüf besleyen taraftan hadisesi eline alıyor.
Devletin devlet olabilmesi için öteki velev birden çokça öteki yaratması gerekiyor.
Motamot. Düşman yaratıyorlar. Dikkat ederseniz her sıkıştığında ya Kürde saldırıyor ya sair inançlara. Mesela Ayasofya meselesi… Her sıkıştıklarında gündeme getiriyorlar ya da homofobik bir biçimde gayri cinsî kimliklere karşı nefret örgütlendiriliyor. Bu türlü bir memlekette yaşıyoruz. Her manada utanç verici.
‘DEVLETİN YARATTIĞI DÜŞMANA KARŞI KULLANILAN BİR ARGÜMANDIR O SORU’
Neye neden olursa olsun sorulmaktan vazgeçilmeyen bir soru: “PKK’yi terör örgütü görüyor musunuz?” sorusu. Gazeteci olarak bu sorunun muhatabı bence bir parti değil. O halde bu soru niye soruluyor? Ne vakit vazgeçilecek?
Tahir Elçi’nin katili bu sorudur. O üzücü vukuattan sonra hâlâ bu sorunun soruluyor olması, hâlâ iş görüyor olması müthiş bir şey. Keşke 2013’te başlatılan demokratik tahlil süreci, PKK’yle devlet arasındaki görüşmeler kesin sonuca ulaşmış olabilseydi de bu sorunun tabanındaki kin ve nefret ortadan kalkmış olsaydı. Bu soru karşı tarafın mülahazasına ipotek koyma hedefi taşıyor. Devletin yarattığı düşmana karşı kullanılan bir argümandır bu soru. Yani siz şuna şöyle derseniz benim nazarımda meşrusunuz. Aslında gayrısının nasıl düşünmesi gerektiğini, nasıl tanımlaması gerektiğini belirleyen ve münasebetiyle mütalaaya, vicdana ve bir formda kendini söz etmeye ket vurma sorusudur bu.
Savaş siyasetlerinin sona ermesi, şiddetin bitmesi ve en son olarak meselelerin diyalogla çözülmesinin yerini yaratmak için HDP ortaya çıktı. Düşünün… Yerkürede bu kadar saçma bir kıymetlendirme olabilir mi? Biri çıkıyor diyor ki “eğer PKK silah bırakmazsa HDP’yle ittifak yapacak tek bir parti çıkmaz Türkiye’de”. Mesela şu soruyu sorası var insanın. Bu ittifakı kiminle yapıyor bu partiler? HDP’yi nasıl görüyor? Bir güce ön koşul koymanın yolu o güçle temas, plan geliştirmektir. Devlet PKK’yle görüştü. Hangi adımlar atılacağı konusunda karşılıklı istekler ortaya koyuldu. HDP neydi orada? Bu sorunun kesin sonuca ulaşması için uğraş gösteren müzakere partisiydi. Her iki tarafla görüşen, heyet oluşturan bir partiydi. Bir güce koşulan kaide HDP’yle yan yana ya da karşı zıdda durmanın kaidesi oluyor. Bunlar Türkiye’de klasikleşmiş, çürümüş, iş göremez hale gelmiş sorulardır. Bu ve misal soruların kökünü kurutmanın yolu sonuçları itibariyle bu savaşın bitmesidir.
Gazete Duvar